Hệ vi sinh vật đường ruột là một hệ sinh thái phức tạp gồm các vi sinh vật, bao gồm vi khuẩn, virus và nấm, chúng có tầm quan trọng sống còn đối với sức khỏe của con người. Vậy, những loại thực phẩm nào có thể gây hại, hoặc giúp ích cho hệ vi sinh vật đường ruột?
Tác động của hệ vi sinh vật đường ruột kém
Tiến sĩ Colby Kash, Giám đốc điều hành và đồng sáng lập của Camelot Biocapital, đồng thời là tác giả của cuốn “The Autoimmune Plague: How to Regain Sovereignty Over Your Body and Life”, nói với The Epoch Times rằng hệ vi sinh vật đường ruột kém có thể gây ra những tác động bất lợi đối với sức khỏe, bao gồm cả bệnh rò rỉ ruột, các bệnh tự miễn dịch, các vấn đề tiêu hóa và sức khỏe tâm thần.
Ông giải thích rằng hệ vi sinh vật đường ruột kém có thể dẫn đến sự gia tăng tín hiệu viêm, gây tổn thương niêm mạc ruột.
Tiến sĩ cho biết: “Tình trạng này thường gây ra chứng đầy hơi, táo bón, tiêu chảy hoặc nóng tim. Về mặt kinh niên, nó có thể gây rò rỉ ruột, xảy ra khi các màng lọc trong niêm mạc ruột trở nên quá lớn và cho phép các hạt lớn hơn xâm nhập vào máu, kích hoạt phản ứng miễn dịch mạnh mẽ”.
Ông lưu ý rằng quá trình này có liên quan đến việc kích hoạt các bệnh tự miễn dịch như viêm khớp dạng thấp, lupus hoặc bệnh Crohn.
Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng trục não-ruột đóng một vai trò quan trọng đối với sức khỏe tâm thần. Hệ vi sinh vật đường ruột kém có thể góp phần gây ra các vấn đề về sức khỏe tâm thần như trầm cảm và lo lắng.
3 loại thực phẩm ảnh hưởng tiêu cực đến hệ vi sinh vật đường ruột
Một số loại thực phẩm và đồ uống có thể ảnh hưởng tiêu cực đến hệ vi sinh vật đường ruột, dẫn đến mất cân bằng vi sinh vật, viêm nhiễm hoặc thậm chí bệnh tật.
- Thực phẩm chế biến
Chế độ ăn của người phương Tây chứa một lượng lớn thực phẩm chế biến sẵn, có thể tạo ra sự mất cân bằng trong hệ thống tiêu hóa bằng cách ảnh hưởng đến vi khuẩn đường ruột.
Ăn nhiều thực phẩm chế biến sẵn có thể làm giảm vi khuẩn có lợi trong khi tăng vi khuẩn có hại trong ruột. Những thực phẩm này thường chứa nhiều đường, muối và chất béo không lành mạnh, có thể phá vỡ sự cân bằng của hệ vi sinh vật đường ruột.
Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Nature cho thấy chế độ ăn nhiều thực phẩm chế biến sẵn có thể làm tăng một lượng vi khuẩn nhất định, chẳng hạn Bacteroides fragilis, có liên quan đến chứng viêm và bệnh viêm ruột.
- Đường ngọt
Tiêu thụ quá nhiều đường cũng có thể phá vỡ hệ vi sinh vật đường ruột bằng cách ảnh hưởng đến sự cân bằng giữa vi khuẩn có lợi và chống viêm.
Nghiên cứu phát hiện ra rằng chế độ ăn nhiều đường làm mất cân bằng hệ vi sinh vật, do đó cơ thể tạo ra ít tế bào miễn dịch đường ruột, vốn có thể ngăn ngừa tiền tiểu đường và tăng cân.
Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Cell Host & Microbe cho thấy, những con chuột được cho ăn nhiều đường có hệ vi sinh vật kém đa dạng hơn và lượng vi khuẩn có hại cao hơn so với những con chuột được cho ăn chế độ ít đường.
Chất làm ngọt nhân tạo, chẳng hạn như saccharin và aspartame, đã được chứng minh là có tác động tiêu cực đến hệ vi sinh vật đường ruột.
Một nghiên cứu cho thấy những con chuột được cho ăn saccharin có hệ vi sinh vật đường ruột kém đa dạng hơn và tăng nguy cơ không dung nạp glucose, một tình trạng có thể dẫn đến bệnh tiểu đường loại 2.
- Rượu bia
Uống quá nhiều rượu có thể phá vỡ hệ vi sinh đường ruột bằng cách thay đổi sự cân bằng của vi khuẩn và thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn có hại.
Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Gut Microbes cho thấy, uống rượu mãn tính có thể dẫn đến sự gia tăng số lượng vi khuẩn có hại, chẳng hạn như Enterobacteriaceae, và giảm vi khuẩn có lợi, như Lactobacillus và Bifidobacterium.
Mặc dù không phải là một yếu tố liên quan đến ăn uống, nhưng đề cập đến ảnh hưởng của thuốc kháng sinh đối với hệ vi sinh vật đường ruột cũng rất quan trọng.
Tuy rằng thuốc kháng sinh có tác dụng nhất định, nhưng chúng cũng phá vỡ hệ vi sinh vật đường ruột bằng cách tiêu diệt vi khuẩn có lợi.
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng một đợt kháng sinh có thể làm giảm đáng kể sự đa dạng của hệ vi sinh vật đường ruột.
Một nghiên cứu gần đây cho thấy thuốc kháng sinh có thể làm giảm số lượng vi khuẩn có lợi, chẳng hạn như Bifidobacterium và Lactobacillus, đồng thời làm gia tăng vi khuẩn có hại, chẳng hạn như Clostridium difficile kháng kháng sinh.
Nghiên cứu cũng cho thấy việc tiếp xúc với thuốc kháng sinh là một yếu tố nguy cơ phát triển bệnh viêm ruột (IBS).
Tiến sĩ Kash cho biết: “Việc khôi phục hệ vi sinh vật đường ruột sau khi hoàn thành một liệu trình kháng sinh là điều cần thiết để ngăn ngừa các vấn đề về sau. Nói chung, có thể mất vài tuần đến vài tháng để hệ vi sinh vật đường ruột phục hồi hoàn toàn sau một đợt dùng kháng sinh”.
Duy trì hệ vi sinh vật đường ruột khỏe mạnh
Một trong những cách tốt nhất để giữ cho hệ vi sinh vật đường ruột khỏe mạnh là kết hợp thực phẩm có nguồn gốc thực vật vào chế độ ăn uống của bạn. Đây là một số cách tốt nhất để làm như vậy.
- Ăn nhiều loại ngũ cốc, các loại đậu, trái cây và rau quả: Trái cây và rau quả rất giàu chất xơ, rất cần thiết để duy trì hệ vi sinh vật đường ruột khỏe mạnh. Chất xơ giúp nuôi các vi khuẩn có lợi trong ruột, thúc đẩy sự phát triển và đa dạng của chúng.
- Ngũ cốc nguyên hạt, như gạo lứt và lúa mì nguyên hạt: Cũng rất giàu chất xơ, giúp thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn đường ruột có lợi. Ngũ cốc nguyên hạt cũng chứa prebiotic, chất xơ khó tiêu giúp nuôi vi khuẩn sinh học trong ruột của chúng ta.
- Các loại đậu, bao gồm đậu, đậu lăng và đậu xanh: Là nguồn cung cấp chất xơ, protein, các chất dinh dưỡng thiết yếu khác và rất giàu prebiotic.
- Kết hợp thực phẩm lên men: Thực phẩm lên men, như dưa cải bắp, kim chi, kefir và tempeh, chứa vi khuẩn sống giúp bổ sung và đa dạng hóa hệ vi sinh vật đường ruột. Thực phẩm lên men cũng có thể tăng cường hệ thống miễn dịch.
Bên cạnh chế độ ăn uống, điều quan trọng là phải tuân theo một lối sống lành mạnh xung quanh.
Tiến sĩ Kash cho biết: “Chăm sóc hệ vi sinh đường ruột thông qua các lựa chọn lối sống lành mạnh như chế độ ăn uống cân bằng, tập thể dục thường xuyên và kiểm soát căng thẳng có thể tác động tích cực đến sức khỏe và hạnh phúc tổng thể của một cá nhân”.
Theo George Citroner từ The Epoch Times tiếng Anh
Hoàng Tuấn biên dịch
George Citroner đưa tin về sức khỏe và y học, bao gồm các chủ đề ung thư, bệnh truyền nhiễm và tình trạng thoái hóa thần kinh.
