Đại dịch nào rồi cũng phải đến thời điểm kết thúc, ngay cả khi Omicron đang làm phức tạp thêm câu hỏi khi nào thì điều này sẽ xảy ra. Nhưng nhìn chung, thế giới sẽ phải học cách cùng tồn tại với một loại virus không thể biến mất.
Biến thể Omicron cực kỳ dễ lây lan đang đẩy các trường hợp mắc mới lên mức cao nhất từ trước tới nay. Nó cũng gây ra sự hỗn loạn khi một thế giới vốn đang kiệt quệ, phải gồng mình lên để tiếp tục ngăn chặn một làn sóng bùng phát dịch bệnh mới.
Nhưng ít nhất ở lần này, nhân loại không phải bắt đầu mọi thứ từ con số không.
Vắc xin cung cấp sự bảo vệ khỏi nguy cơ bệnh trở nặng, ngay cả khi chúng không phải lúc nào cũng có thể ngăn ngừa khả năng mắc bệnh nhẹ.
Omicron dường như không gây chết người nghiêm trọng như một số biến thể trước đó. Trong khi những người sống sót sẽ có một lượng kháng thể tự nhiên đủ để chống lại các biến chủng khác vẫn đang lưu hành - thậm chí cả biến thể tiếp theo trong tương lai.
Đại dịch 'mãi mãi'
Tiến sĩ Albert Ko, một chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại Trường Y tế Công cộng Yale cho biết, biến thể mới nhất là một lời cảnh báo về những gì sẽ tiếp tục xảy ra trong tương lai, "trừ khi chúng ta thực sự nghiêm túc về việc không còn xem Covid-19 là một đại dịch".
Ông Ko nói thêm: “Chắc chắn Covid-19 sẽ tồn tại bên cạnh chúng ta mãi mãi. Chúng ta sẽ không bao giờ có thể diệt trừ hoặc loại bỏ hoàn toàn Covid-19, vì vậy chúng ta phải xác định rõ mục tiêu và hướng đi của mình".
Đến một lúc nào đó, Tổ chức Y tế Thế giới WHO cần phải xác định thời điểm có đủ số lượng các quốc gia đạt ngưỡng xử lý tốt các trường hợp nhiễm Covid-19 - hoặc ít nhất là các trường hợp nhập viện và tử vong - để tuyên bố chính thức kết thúc đại dịch.
Tất nhiên, con số chính xác của ngưỡng đó vẫn chưa thể biết được là bao nhiêu.
Ngay cả khi điều đó xảy ra, một số nơi trên thế giới vẫn sẽ gặp khó khăn - đặc biệt là các quốc gia có thu nhập thấp và thiếu thốn các phương tiện hỗ trợ, liệu pháp điều trị - trong khi những nơi khác dễ dàng chuyển sang trạng thái "đặc hữu" hơn.
Chuyên gia về bệnh truyền nhiễm Stephen Kissler của Trường Y tế Công cộng Harvard, ông T.H. Chan cho biết chúng có sự khác biệt rất rõ ràng.
Ông định nghĩa thời kỳ kết thúc đại dịch là lúc mà thế giới đạt đến "loại trạng thái ổn định có thể chấp nhận được" để đối phó với Covid-19.
Ông nói: “Cuộc khủng hoảng Omicron cho thấy chúng ta vẫn chưa đến điểm đó, nhưng tôi nghĩ chúng ta sẽ đạt đến một thời điểm mà SARS-CoV-2 cũng giống như bệnh cúm”.
Để so sánh, Covid-19 đã lấy đi sinh mạng của hơn 5.4 triệu người trên toàn thế giới trong hai năm kể từ khi đại dịch bùng phát.
Trong khi đó, theo dữ liệu nghiên cứu của WHO cho thấy, mỗi năm trên toàn thế giới có đến 650.000 người chết vì các bệnh hô hấp liên quan đến cúm theo mùa, trong đó khoảng 72.000 trường hợp tử vong xảy ra ở khu vực Châu Âu.
Liệu thế giới sẽ có chính xác bao nhiêu ca nhiễm và tử vong do Covid-19, điều này hiện vẫn chưa thể dự đoán hoặc biết trước. Đó phần lớn là một câu hỏi xã hội, không phải là một câu hỏi khoa học.
Tiến sĩ Amesh Adalja, một học giả cấp cao tại Trung tâm An ninh Y tế Johns Hopkins cho biết: “Chúng ta sẽ không nhắc lại thời điểm năm 2019 nữa. Chúng ta phải khiến mọi người suy nghĩ về khả năng chấp nhận rủi ro.”
Kiểm soát virus
Tiến sĩ Anthony Fauci, chuyên gia hàng đầu về bệnh truyền nhiễm của Hoa Kỳ, đang hướng tới việc kiểm soát virus theo cách “không làm gián đoạn xã hội, không phá vỡ nền kinh tế”.
Mỹ đang phát đi tín hiệu rằng, họ đang trên đường tiến tới trạng thái bình thường mới.
Chính quyền Biden cho biết họ có đủ công cụ - vắc xin, phương pháp điều trị mới và khẩu trang - để xử lý ngay cả mối đe dọa omicron, mà không cần đóng cửa như những ngày trước đó của đại dịch.
Trong khi đó, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh CDC Hoa Kỳ vừa giảm thời gian những người bị Covid-19 phải ở cách ly xuống còn 5 ngày.
Ấn Độ cung cấp góc nhìn sơ lược về việc đạt được mức Covid-19 ổn định là như thế nào.
Tiến sĩ T. Jacob John, cựu trưởng khoa virus học tại Đại học Y Christian cho biết, trong vòng sáu tháng qua, các ca mắc mới được báo cáo hàng ngày tại quốc gia Nam Á này hiện vẫn ở mức dưới 10.000, nhưng điều đó chỉ đạt được sau cái giá rất đắt phải trả do biến thể Delta gây ra.
Omicron hiện đang thúc đẩy sự gia tăng các ca bệnh một lần nữa, và Ấn Độ đang triển khai tiêm vắc xin tăng cường cho các nhân viên tuyến đầu.
Nhưng ông John cũng cho biết, các bệnh đặc hữu khác như cúm và sởi, vốn có đặc điểm gây ra các đợt bùng phát định kỳ; vì vậy ông tin rằng, coronavirus có thể sẽ tiếp tục bùng phát thường xuyên ngay cả sau khi Omicron đi qua.
Omicron đột biến đến mức nó đang vượt qua một số biện pháp bảo vệ có được thông qua việc tiêm chủng hoặc nhiễm trùng trước đó.
Nhưng Tiến sĩ William Moss của Trường Y tế Công cộng Johns Hopkins Bloomberg kỳ vọng, “loại virus này sẽ phát huy tối đa” khả năng của nó trong việc tạo ra những bước tiến hóa lớn.
Ông nói thêm: “Tôi không coi đây là một chu kỳ vô tận của các biến thể mới.”
Nhiều chuyên gia nhận định rằng trong tương lai, ở thời kỳ hậu đại dịch, virus sẽ chỉ gây cảm cúm cho một số người và bệnh nghiêm trọng hơn đối với những người khác, tùy thuộc vào sức khỏe tổng thể và các bệnh trước đó của họ.
Học cách chiến đấu và sống chung với Covid-19
Các chuyên gia cho rằng, hệ thống miễn dịch của con người sẽ tiếp tục nhận biết virus và dần biết cách chống lại các biến thể tốt hơn.
Nhà miễn dịch học Ali Ellebedy tại Đại học Washington, St. Louis tin tưởng điều đó, nhờ vào khả năng ghi nhớ tuyệt vời của hệ thống miễn dịch trước các mối đe dọa virus và tạo ra nhiều lớp bảo vệ.
Tế bào B là một trong những lớp đó, tế bào sống nhiều năm trong tủy xương, sẵn sàng hoạt động và sản xuất thêm kháng thể khi cần thiết.
Nhưng trước tiên, những tế bào đó cần được tập dượt trong các "trại huấn luyện" của hệ thống miễn dịch (được gọi là trung tâm mầm), đồng thời "học" cách làm nhiều việc hơn thay vì chỉ tạo ra các bản sao của các kháng thể.
Ông Ellebedy cho biết, khi khả năng miễn dịch cơ bản của quần thể đã được cải thiện, ngay cả khi các bệnh nhiễm trùng đột phá tiếp tục diễn ra, thì số ca bệnh nặng, nhập viện và tử vong cũng sẽ giảm xuống - bất kể biến thể tiếp theo là gì.
Ông nói: “Chúng ta hiện nay không còn giống như chúng ta vào tháng 12 năm 2019".
Nhà miễn dịch học cũng tin rằng một ngày nào đó, khi có người bị nhiễm coronavirus, họ chỉ cần ở nhà từ hai đến ba ngày “rồi sau đó tiếp tục đi làm. Hy vọng đó sẽ là thời điểm mà đại dịch kết thúc".
Hoàng Tuấn
Theo Euronews
