Paxlovid được chứng minh là có hiệu quả tốt và an toàn trong việc điều trị Covid-19 chống lại biến thể Omicron và đã được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) cấp phép sử dụng khẩn cấp vào ngày 22/12. Vấn đề thực sự là năng lực sản xuất không đủ cho thế giới.
Liệu có một loại thuốc viên nào để uống ngay sau khi kết quả xét nghiệm dương tính với Covid và nó có thể thực sự ngăn chặn sự lây lan của virus? Một loại thuốc làm giảm số lượng nhân lên của virus trong đường hô hấp trên hơn 10 lần, làm giảm rõ rệt khả năng lây nhiễm cho người khác? Và điều đó làm giảm khả năng nhập viện gần 90%?
Có một loại thuốc như vậy, được gọi là Paxlovid của hãng dược Pfizer, được phát triển đặc biệt cho virus Sars-CoV-2. Thuốc này có nguồn gốc từ một loại phân tử và được chứng minh là có hiệu quả chống lại virus SARS và là chất ức chế mạnh mẽ protease chính của virus, được gọi là Mpro. Đó là điểm quan trọng để ngăn virus tái tạo. Nó đã được thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên 2 lần so với giả dược. Kết quả là không chỉ hiệu lực của nó được thiết lập mà còn được chứng minh là an toàn như giả dược.
Phương pháp tiếp cận điều trị Covid-19 cho đến nay
Cho đến nay, cách tiếp cận chính của chúng ta để đối phó với virus là dựa vào khả năng miễn dịch. Vắc-xin và thuốc tăng cường tạo ra phản ứng miễn dịch của chúng ta, và các kháng thể đơn dòng đã được sử dụng để vô hiệu hóa virus.
-
- Cách tiếp cận chính của chúng ta để đối phó với virus hiện nay là dựa vào khả năng miễn dịch thông qua vắc-xin mà còn hạn chế trong điều trị Covid-19. (Ảnh: TorstenSimon/Pixabay)
Điều đó cùng với các biện pháp giảm thiểu lây lan như đeo khẩu trang và giữ khoảng cách, và bảo vệ miễn dịch có nguồn gốc từ lây nhiễm trước đó, đã được áp dụng để ngăn chặn sự lây lan của virus ở nhiều nơi trên thế giới. Qua đó cũng ngăn chặn một số lượng lớn các trường hợp nhập viện và tử vong.
Omicron và chức năng né tránh hệ miễn dịch
Nhưng bây giờ chúng ta đang đối đầu với Omicron, loại biến thể đã đạt được khả năng tránh khỏi vắc-xin. Nó còn làm giảm hiệu quả, ngay cả với liều tăng cường, xuống 75% thay vì 95%, với mũi tiêm Pfizer. Điều đó sẽ dẫn đến số lần lây nhiễm đột phá cao gấp 5 lần so với các biến thể trước đó, đó là mô hình mà chúng ta đang thấy.
Bằng chứng khác về tính năng né tránh miễn dịch của Omicron là hầu hết các kháng thể đơn dòng không còn hiệu quả nữa. Siêu biến thể này trông không giống như các phiên bản trước đó của virus đối với phản ứng kháng thể mà chúng ta đưa vào.
Điều đó cũng giải thích tỷ lệ tái nhiễm cao ở những người mắc bệnh Covid trước đó, dao động từ 3 đến 8 lần, theo các báo cáo của Nam Phi và Vương quốc Anh. Những điều này là bất thường và cho chúng ta biết rằng chỉ riêng khả năng miễn dịch do nhiễm trùng gây ra là không đủ khả năng bảo vệ.
Omicron gây ra sự gia tăng các ca bệnh
Nhưng không chỉ đặc tính thoát miễn dịch của Omicron mới là vấn đề. Đó còn là sự gia tăng nhanh chóng của các ca bệnh, tăng gấp đôi trong vòng 2-3 ngày, ở nhiều quốc gia trên khắp châu Âu, nam Phi, Bắc Mỹ và sớm hơn trên toàn thế giới.
Có một kết quả là các ca bệnh này ít nghiêm trọng hơn so với các biến thể trước đó. Tuy nhiên lời giải thích đầy đủ cho việc này vẫn chưa được biết rõ ràng. Nó có thể biết cách vượt qua hệ thống miễn dịch đã được xây dựng từ việc tiêm chủng và nhiễm trùng trước đó, và có thể nó có tính ít độc lực hơn của virus.
Dù sao đi nữa, sự tấn công dữ dội của Omicron và sự lây truyền bệnh ít nhất cũng sẽ gây ra hàng chục triệu ca nhiễm trùng mới trên khắp thế giới. Hà Lan và các quốc gia khác đang bắt đầu đóng cửa, các trường đại học ở Hoa Kỳ đã đột ngột đóng cửa.
Đây chỉ là sự khởi đầu của những gì có thể xảy ra khi có sự lan rộng hơn nữa, đặc biệt là ở các quốc gia như Hoa Kỳ, nơi Delta vẫn đang trên đà phát triển. Với hơn 130.000 ca nhiễm mới được xác nhận mỗi ngày, hệ thống y tế sẽ bị quá tải do nhân viên y tế không đủ nhân lực, nhiều người trong số họ vắng mặt vì nhiễm trùng Omicron.
Loại thuốc điều trị Covid-19 đầu tiên không phụ thuộc vào phản ứng miễn dịch
Tin tốt về Paxlovid là nó được cho là sẽ hoạt động tốt chống lại Omicron. Đây là phương pháp điều trị hiệu quả đầu tiên không phụ thuộc vào phản ứng miễn dịch của chúng ta.
-
- Một cơ sở sản xuất thuốc viên điều trị Covid-19 Paxlovid ở Freiburg, Đức. Ảnh: EPA
Có một điều quan trọng đặt ra lúc này là chúng ta cần đáp ứng đủ nhu cầu với liều thuốc Paxlovid cho 5 ngày (hai viên một ngày và một viên khác, ritonavir liều thấp để giúp nâng cao nồng độ Paxlovid trong máu) ở mọi nơi trên thế giới.
Tuy nhiên, hiện tại tổng nguồn cung chỉ có 200.000 liệu trình điều trị, và dự kiến chỉ có 80 triệu liều vào cuối năm sau.
Nếu chúng ta có nguồn cung cấp không giới hạn những viên thuốc này, nó có thể có tác động phi thường trong việc ngăn ngừa đại dịch này. Như vậy cũng sẽ giúp duy trì lực lượng chăm sóc sức khỏe của chúng ta, ngăn chặn sự lây lan, loại bỏ nhu cầu phong tỏa và đóng cửa trường học.
Can thiệp của Paxlovid cũng có thể làm giảm số lượng Covid kéo dài, một phức hợp triệu chứng gây tàn phế có thể xảy ra với ngay cả những trường hợp nhẹ.
Cần tăng cường năng lực sản xuất thuốc viên điều trị Covid-19
Paxlovid đã được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) cấp phép sử dụng khẩn cấp (EUA) vào ngày 22/12. Điều đó tốt, nhưng nó không đưa chúng ta đến được nơi chúng ta cần.
Chúng ta phải tìm cách nhanh chóng mở rộng quy mô sản xuất thuốc viên để có thể tiếp cận và sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới, cho dù điều đó liên quan đến việc ban hành Đạo luật Sản xuất Quốc phòng ở Hoa Kỳ hay các biện pháp táo bạo khác.
Tại thời điểm này không thích hợp nếu chỉ dựa vào một công ty để sản xuất hàng loạt từ một loại phân tử nhỏ mà các công ty trên toàn thế giới hoàn toàn có khả năng sản xuất với các tiêu chuẩn sản xuất cao nhất.
Viên thuốc uống điều trị Covid-19 này có tất cả các tính năng của một biện pháp can thiệp đột phá vào thời điểm mà chúng ta thực sự cần đến. Đó là một dấu hiệu của ánh sáng trong một đường hầm rất dài. Nhưng lợi ích phi thường của nó sẽ không thành hiện thực trừ khi chúng ta rút ra tất cả các rào cản để nhanh chóng thực hiện và phân phối trên quy mô lớn.
Theo The Guardian
