Sự xuất hiện biến thể mới Omicron của virus Covid-19 đã khiến dân chúng toàn cầu một lần nữa lo lắng trở lại. Theo WHO đánh giá hôm 29/11 rằng nguy cơ của Omicron là "rất cao", các chuyên gia trên thế giới đang cố gắng tìm câu trả lời cho 3 câu hỏi then chốt nhất.
Ba câu hỏi là:
1. Biến thể Omicron có dễ lây nhiễm hơn không?
2. Nó có nguy hiểm / gây chết người hơn các biến thể khác không?
3. Vắc-xin hiện tại có còn hiệu lực không?
G7: Biến thể mới "có tính truyền nhiễm cao"
Cuộc họp của các bộ trưởng y tế “G7” được triệu tập khẩn cấp vào hôm 29/11 tuyên bố rằng, biến thể Omicron “có tính truyền nhiễm cao” (highly tranmissible) và cần “hành động khẩn cấp”. G7 cũng khen ngợi nỗ lực của Nam Phi trong việc phát hiện chủng virus và nhắc nhở thế giới về “hành vi mẫu mực”.
Trong tuyên bố sau cuộc họp khẩn cấp, các bộ trưởng y tế của bảy quốc gia nhấn mạnh “ý nghĩa chiến lược của việc đảm bảo tiếp cận vắc-xin”, cam kết tuân thủ các cam kết tài trợ và hỗ trợ cho nghiên cứu và phát triển vắc-xin. Họ cũng sẽ tổ chức một cuộc họp mới vào tháng 12, hứa hẹn sẽ hợp tác chặt chẽ với Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và các đối tác quốc tế để chia sẻ thông tin về Omicron.
Tuy nhiên, một tuyên bố của WHO đưa ra trước đó cho biết rằng không rõ liệu Omicron có dễ lây lan hơn các biến thể khác hay không, và liệu nó có gây ra bệnh nghiêm trọng hơn hay không.
Tuy vậy, WHO trích dẫn dữ liệu từ Nam Phi, cho thấy tỷ lệ nhập viện ở đó đang tăng lên. Trong những tuần gần đây, có hơn 200 trường hợp mới được xác nhận mỗi ngày ở Nam Phi, nhưng hôm 27/11, con số này bất ngờ tăng vọt lên hơn 3.200 trường hợp, hầu hết xảy ra ở Gauteng, tỉnh đông dân nhất của nước này. Tulio de Oliveira, một nhà virus học tại nước này cho biết, 90% bệnh nhân ở Gauteng là trường hợp nhiễm biến thể Omicron.
Omicron có nguy hiểm và gây chết người hơn không?
Loại virus biến thể mới này có số lượng đột biến lớn chưa từng có. Có khoảng 30 đột biến trong protein đột biến, mà đây là mắt xích quan trọng quyết định sự dễ dàng lây truyền virus sang người.
Sharon Peacock, người từng lãnh đạo quá trình giải trình tự gen COVID-19 tại Đại học Cambridge, Vương quốc Anh, cho biết: dữ liệu cho đến nay cho thấy biến thể mới này có "tính truyền nhiễm mạnh hơn", và tác hại nghiêm trọng từ nhiều đột biến của nó đối với con người vẫn “chưa thể biết”.
Mặc dù cho đến nay, không có dấu hiệu nào cho thấy Omicron sẽ gây ra nhiều bệnh nghiêm trọng hơn, nhưng Lawrence Young, một nhà virus học tại Đại học Warwick, Vương quốc Anh, đã mô tả Omicron là "loại virus biến thể nghiêm trọng nhất mà chúng tôi từng thấy", bao gồm cả việc có thể có một số biến hóa đáng lo ngại.
Giáo sư Peacock thuộc Đại học Cambridge cho biết, vẫn chưa rõ liệu Omicron sẽ thay thế virus Delta hay không: "Chúng tôi không biết liệu biến thể mới có thể tạo được chỗ đứng tại khu vực mà Delta đang đóng giữ không"; "Trong trường hợp các biến thể khác hoành hành, biến thể mới này sẽ hoạt động như thế nào vẫn chưa thể kết luận được”. Delta hiện là virus COVID-19 chính trên toàn cầu, chiếm hơn 99% trình tự được gửi vào cơ sở dữ liệu công cộng toàn cầu.
Virus Corona Vũ Hán sẽ biến đổi khi nó lây lan, nhưng nhiều biến thể mới thường sẽ dần dần biến mất. Ông Peacock nói rằng một số virus lưu trên những người có hệ thống miễn dịch suy yếu và có khả năng xảy ra đột biến gen.
-
- Biến thể virus mới Omicron kích hoạt các biện pháp kiểm soát du lịch đa quốc gia. (Hollie Adams / Hình ảnh Getty)
Vắc-xin còn hiệu lực không?
Omicron phải chăng có thể trốn tránh sự bảo vệ của vắc-xin? Những người đã nhiễm dịch cũng không thể may mắn thoát khỏi? WHO cho biết họ hy vọng sẽ có thêm dữ liệu trong những tuần tới.
Do biến thể Omicron có nhiều đột biến, tập hợp các đặc điểm đột biến của các biến thể trước đó như Alpha, Gamma và Lambda, nhiều protein đột biến sẽ tác động đến khả năng lây nhiễm của virus. Do đó, một số chuyên gia lo ngại rằng Omicron có thể trốn tránh vắc-xin và hệ thống miễn dịch của cơ thể con người.
Tuy vậy, Peter Openshaw, Giáo sư Y học Thực nghiệm tại Đại học Hoàng gia London, cho biết, các loại vắc-xin hiện tại có hiệu quả chống lại nhiều biến thể virus, vì vậy việc mất đi hiệu lực là "cực kỳ khó xảy ra".
Nhưng một số chuyên gia cho rằng, sự thay đổi gen quy mô lớn của Omicron là rất đáng lo ngại, điều này có nghĩa là các nhà sản xuất vắc-xin có thể phải điều chỉnh sản phẩm của họ.
Trên thực tế, kể từ khi tin tức về biến thể mới được đưa ra vào hôm 25/11, một số công ty vắc-xin lớn như Pfizer và Modena đã bắt đầu nghiên cứu và điều chỉnh loại vắc-xin hiện tại. Pfizer nói rằng nếu cần, một phiên bản vắc-xin mới có thể được chuẩn bị trong vòng 100 ngày.
Bloomberg đưa tin, các nhà sản xuất thuốc đã chuẩn bị cho các biến thể mới trong vài tháng, cả Pfizer và Moderna đều sử dụng công nghệ RNA thông tin (mRN) để rút ngắn thời gian có vắc-xin mới chỉ còn vài tháng. Trong khi Johnson & Johnson sử dụng công nghệ "vector virus", cũng đang phát triển vắc-xin dành riêng cho các biến thể mới. Một nhà sản xuất vắc-xin khác, AstraZeneca, cho biết hôm 26/11 rằng họ cũng đang nghiên cứu biến thể mới.
Các hạn chế đi lại có hợp lý không?
Omicron đã gây ra một làn sóng hạn chế đi lại trên khắp thế giới. Ngày càng có nhiều quốc gia áp dụng các biện pháp hạn chế đi lại đối với một số quốc gia châu Phi, nhiều quốc gia cònáp dụng các biện pháp nghiêm ngặt hơn, chẳng hạn như Israel và Nhật Bản đã "đóng cửa quốc gia”.
-
- Do phát hiện ra biến thể virus mới nhất ở Nam Phi, nhiều hãng hàng không đã hủy các chuyến bay liên quan, và Ireland đã thông báo tư vấn du lịch cho 7 quốc gia ở Châu Phi. Hình ảnh cho thấy một hành khách đang kiểm tra điện thoại di động của mình tại một sân bay quốc tế ở Hoa Kỳ. (JIM WATSON / AFP qua Getty Images)
Hôm 29/11, Hoa Kỳ đã áp đặt các hạn chế đi lại đối với các chuyến bay từ Nam Phi, Botswana, Zimbabwe, Namibia, Lesotho, Eswatini, Mozambique và Malawi. Cho đến nay, chưa có trường hợp nào được xác nhận tại Hoa Kỳ, nhưng biến thể mới đã được phát hiện tại biên giới Canada, và các chuyên gia cho rằng nó có thể sẽ sớm xuất hiện tại Hoa Kỳ.
Chuyên gia về bệnh truyền nhiễm, ông Neil Ferguson nói rằng trước sự gia tăng nhanh chóng các trường hợp COVID-19 ở Nam Phi gần đây, việc hạn chế đi lại từ khu vực này là “thận trọng” và sẽ kéo thêm thời gian cho các quốc gia khác.
Hiện vẫn còn rất nhiều điều mà thế giới vẫn chưa rõ về biến thể Omicron. Bởi vậy, chuẩn bị cho mình một tinh thần tốt, và tìm kiếm một phương pháp rèn luyện thân thể phù hợp để nâng cao khả năng miễn dịch, có lẽ là lời khuyên tốt nhất cho mỗi chúng ta lúc này.
Lý Tuệ
Theo Epoch Times
