Cùng với sự phát triển của xã hội, sự ra đời của các thiết bị hiện đại ngày càng nhiều. Tiếp cận với các thiết bị công nghệ, ví như điện thoại và máy tính bảng quá sớm đối với trẻ em là một vấn đề rất đáng báo động, bởi tiềm ẩn sau đó là những mối nguy hiểm mà các bậc phụ huynh chưa thể lường hết được.
Trẻ dùng điện thoại quá sớm sẽ dẫn đến chậm nói
Những đứa trẻ được sinh ra trong xã hội hiện đại có thể thường xuyên tiếp xúc với các thiết bị điện tử xung quanh mình, đây cũng chính là lúc chúng ta phải đặt ra nhiều câu hỏi, chẳng hạn như: Liệu thiết bị công nghệ hiện đại có ảnh hưởng đến sự phát triển não bộ, khả năng ngôn ngữ và tư duy bình thường của trẻ?
Nghiên cứu tại Hội nghị các Hiệp hội Nhi khoa Hoa Kỳ chỉ ra rằng: Trẻ em từ 6 đến 24 tháng tuổi nếu tiếp xúc nhiều với các thiết bị cầm tay có màn hình, như điện thoại, máy tính bảng và máy chơi game sẽ có nguy cơ bị chậm nói.
Tiến sĩ Catherine Birken, tác giả nghiên cứu đồng thời là bác sĩ tại Viện nhi Toronto cho biết: “Tôi tin rằng đây là nghiên cứu đầu tiên kiểm tra mối quan hệ giữa thiết bị truyền thông di động và chứng chậm nói ở trẻ em”.
Các nhà khoa học đã tiến hành cuộc điều tra đối với gần 900 trẻ em ở độ tuổi 18 tháng. Cha mẹ của những đứa trẻ đó được hỏi về lượng thời gian mà con mình sử dụng các thiết bị điện tử mỗi ngày. Đồng thời, một danh mục khảo sát được sử dụng để đánh giá chính xác sự phát triển ngôn ngữ của trẻ. Các yếu tố được xem xét bao gồm cách những đứa trẻ sử dụng âm thanh, từ ngữ để thu hút sự chú ý và giúp đỡ, cách chúng ghép các từ ngữ với nhau và bao nhiêu từ mà trẻ có thể sử dụng.
Nghiên cứu chỉ ra rằng, 1 phần 5 những đứa trẻ sử dụng thiết bị điện tử có màn hình trung bình 28 phút mỗi ngày. Trong khi đó, cứ mỗi 30 phút sử dụng nhiều hơn, trẻ sẽ gia tăng 49% phát triển thứ mà các nhà khoa học gọi là “chậm nói diễn cảm”.
Bên cạnh đó, khả năng sử dụng âm thanh và từ ngữ của trẻ bị hạn chế. Nghiên cứu không tìm ra mối liên hệ nào giữa việc sử dụng các thiết bị điện tử cầm tay và các giao tiếp khác như ngôn ngữ cơ thể, cử chỉ và tương tác xã hội.
Cha mẹ cho con sử dụng máy tính bảng quá sớm, trẻ dễ bị tự kỷ
Cùng với sự phát triển bùng nổ của công nghệ, máy tính bảng, điện thoại thông minh đã trở thành 'công cụ nuôi dạy con' của nhiều bậc cha mẹ. Mỗi khi trẻ biếng ăn, không nghe lời hoặc khóc lóc, cha mẹ chỉ cần đưa cho trẻ chiếc điện thoại hoặc máy tính bảng là chúng liền ‘ngoan’ ngay.
Tuy nhiên, ngày càng nhiều nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, trẻ em tiếp xúc với các thiết bị điện thoại thông minh, máy tính bảng quá sớm không chỉ ảnh hưởng đến thị lực, gặp rào cản giao tiếp với người khác, thậm chí còn xuất hiện các triệu chứng tự kỷ.
-
- Cha mẹ cho con sử dụng máy tính bảng quá sớm, trẻ dễ bị tự kỷ. (Pexels)
Dù là đi ăn ở nhà hàng, đi tàu điện ngầm hay đi chơi xa, chúng ta thường bắt gặp những cảnh tương tự như: Cha mẹ lấy điện thoại thông minh hoặc máy tính bảng ra đặt trên bàn ăn. Khi những đứa trẻ bắt đầu 'ồn ào', cha mẹ chúng sẽ thu hút sự chú ý của chúng bằng những hình ảnh, video hoạt hình và trò chơi trên điện thoại hoặc máy tính bảng, từ đó, cha mẹ chúng tạm thời được 'giải cứu' và thở phào nhẹ nhõm.
Lâm Nguyệt Cầm, giám đốc điều hành của Qũy tài trợ Giáo dục và Văn hóa Tịnh Quyên đã nhắc nhở các bậc cha mẹ rằng: “Những đứa trẻ như vậy chỉ biết sử dụng điện thoại di động, máy tính bảng và không quan tâm đến mọi thứ xung quanh, điều này có thể ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường của chúng”.
Cô cũng cho biết thêm: "Chỉ cần điện thoại di động hoặc máy tính bảng bị người khác lấy đi, những đứa trẻ đó sẽ ngay lập tức gào khóc và la hét; chúng không có hứng thú với đồ chơi, chúng chỉ thích vuốt điện thoại".
Cô cũng chỉ ra rằng: “Ngày càng nhiều cha mẹ phát hiện con mình có vấn đề về thiếu tập trung và kiểm soát cảm xúc nên đưa trẻ đi trị liệu tâm lý, và được chẩn đoán là có hiện tượng giống với chứng "tự kỷ". Sau khi theo dõi, họ phát hiện ra rằng những đứa trẻ này tiếp xúc với thiết bị điện tử như tivi, máy tính bảng khi còn quá nhỏ”.
Vương Hồng Triết, chuyên gia về y học phát triển trẻ em cho biết: "Việc tiếp xúc sớm với các thiết bị điện tử như điện thoại, máy tính bảng sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển não bộ của trẻ.Theo phát hiện lâm sàng, những đứa trẻ xuất hiện chứng tăng động giảm chú ý và tự kỷ ngày càng nhiều, khả năng quản lý cảm xúc của chúng ngày càng kém. Nhiều cha mẹ cũng phàn nàn rằng, con cái của họ hiện giờ không nghe lời, nóng nảy và ngày càng khó chăm sóc. Họ cho rằng, những hiện tượng này có thể liên quan đến việc cho trẻ tiếp xúc sớm với các sản phẩm và thiết bị điện tử".
Hai năm đầu đời của trẻ là khoảng thời gian tốt nhất để phát triển ngôn ngữ
Hai năm đầu đời là khoảng thời gian vô cùng quan trọng với trẻ, đó là khoảng thời gian tốt nhất để phát triển tư duy ngôn ngữ. Một nền tảng ngôn ngữ sớm hình thành có vai trò lớn đối với sự thành công trong học tập sau này.
Michelle MacRoy-Higgins và Carlyn Kolker là hai tác giả nghiên cứu sự phát triển ngôn ngữ ở trẻ nhỏ. Họ đã dành thời gian để theo dõi hàng trăm trẻ sơ sinh, cho đến giai đoạn chúng biết đi và lớn lên để viết thành một cuốn sách có tựa đề: “Time to Talk: What You Need to Know About Your Child's Speech and Language Development”. (tạm dịch là Đã đến lúc để nói: Những điều bạn cần biết về khả năng nói của trẻ và sự phát triển ngôn ngữ)
MacRoy-Higgins hiện cũng đang là một phó giáo sư về bệnh học ngôn ngữ tại Đại học Hunter, New York. Cô cho biết rằng, bản thân cô không ngạc nhiên về kết quả của nghiên cứu mới: “Chúng tôi biết rằng trẻ nhỏ học ngôn ngữ tốt nhất thông qua sự tương tác của chúng với người khác. Và chúng tôi cũng biết rằng những đứa trẻ nghe được ít ngôn ngữ từ chính môi trường trong nhà sẽ có vốn từ vựng thấp hơn sau này”.
Vậy thì mối quan hệ ở đây có thể đến từ việc những đứa trẻ dành nhiều thời gian hơn để nhìn vào màn hình thì có ít cơ hội hơn để giao tiếp với bố mẹ, anh chị và những người chăm sóc chúng. Khả năng ngôn ngữ bị chậm sẽ liên quan đến những khó khăn trong việc đọc và viết ở lớp tiểu học.
Cho nên những năm đầu đời, đặc biệt là 2 năm đầu, việc học sử dụng ngôn ngữ thành thạo là thứ rất rất quan trọng. Chúng ta đều muốn con cái mình phát triển khả năng ngôn ngữ bình thường, bởi nếu không chúng thực sự sẽ gặp nhiều khó khăn khi lớn lên”.
Mười năm trước, khi những đứa trẻ sinh ra chưa có những gì gọi là iPhone hay iPad. Hiện nay, sự bùng nổ của các thiết bị cầm tay này là một phần lý do khiến chúng ta phải chú ý nhiều hơn đến tác động của chúng.
Lời khuyên cho các bậc cha mẹ
Những năm đầu đời là thời gian tốt nhất để trẻ phát triển ngôn ngữ, tư duy và phản xạ. Thay vì đưa cho con chiếc điện thoại hay máy tính bảng, cha mẹ hãy tương tác nhiều hơn với con, chơi đùa với con, kể chuyện và chia sẻ cùng con, đọc sách và dạy con vẽ… Tương tác giữa cha mẹ và con cái là cách tốt nhất để dạy ngôn ngữ cho trẻ.
-
- Tương tác giữa cha mẹ và con cái là cách tốt nhất để dạy ngôn ngữ cho trẻ. (Pexels)
Đối với Kolker, cô hiện cũng đã là một bậc phụ huynh của hai đứa trẻ, những thiết bị cầm tay có thể không cần phải bị cấm hoàn toàn. Thế nhưng sử dụng chúng thế nào với trẻ nhỏ là một điều cần lưu ý, Kolker nói: “Bất kể một bậc phụ huynh nào cũng cần đến những thiết bị điện tử vào một lúc nào đó. Họ có thể cho con mình tiếp xúc với màn hình, một thiết bị hay máy tính bảng trong một vài trường hợp. Nhưng tôi nghĩ bạn cần phải biết rằng những công cụ này chỉ hữu ích trong một số thời điểm, và trong khoảng thời gian ngắn. Chúng không phải công cụ thực sự giúp cho sự phát triển của con bạn”.
Làm cha mẹ, ai cũng muốn con cái mình phát triển và học tập tốt, tuy nhiên, để đạt được điều đó thì cha mẹ cần dành nhiều thời gian hơn để tương tác với con cái. Đó là một cách rất đơn giản và hiệu quả, chứ không phải phó mặc con cái cho những thiết bị điện tử như điện thoại hay máy tính bảng.
Gia Hân tổng hợp
