Người xưa nhuộm tóc như thế nào? Dùng gì để nhuộm tóc? Nhuộm tóc quá nhiều? Chúng tôi thấy rằng, các công thức nhuộm tóc của người xưa không chỉ rực rỡ muôn màu, mà phương pháp cũng rất đa dạng. Các nguyên liệu được sử dụng đều là tự nhiên, hầu hết các phương thuốc nhuộm tóc này đều đến từ thầy thuốc trung y nổi tiếng trong lịch sử.
Hán Dũ, một đại văn hào thời Đường, từng than thở rằng mình chưa đến bốn mươi tuổi mà “Mắt thì mờ, tóc phát bạc, răng đã lung lay”. Người xưa cũng rất quan tâm đến tóc bạc trên đầu, đây cũng là một trong những biểu hiện của tuổi già. Sự xuất hiện của tóc bạc, thông thường mà nói, là thông báo chuyển đổi đồng hồ sinh mệnh, cho biết quá trình sinh mệnh của một người đã thay đổi, đó là tín hiệu hướng về tuổi già. Vậy người xưa có nhuộm tóc không? Lưu Vũ Tích, một nhà thơ thời Trung Đường, đã nói trong một bài thơ rằng "Gần đây, thời đại khinh tổ tiên, thích nhuộm râu ria khi còn trẻ".
Quả nhiên người xưa không chỉ nhuộm tóc mà còn rất chú trọng đến việc nhuộm tóc, không phân biệt nam hay nữ. Vậy người xưa nhuộm tóc như thế nào? Dùng gì để nhuộm tóc? Có nhiều loại thuốc nhuộm tóc như thời hiện đại không?
Từ những cuốn sách cổ xưa, chúng ta có thể tìm thấy một số công thức nhuộm tóc do người xưa để lại, không chỉ đa dạng mà còn có nhiều phương pháp. Các nguyên liệu được sử dụng đều từ thực vật, khoáng chất và động vật tự nhiên, và hầu hết các đơn thuốc nhuộm tóc này đều đến từ bàn tay các nhà y học nổi tiếng trong lịch sử.
Cát Hoằng trong triều đại Tấn
Cuốn sách "Đơn thuốc khẩn cấp dự trữ khuỷu tay" của Cát Hoằng ghi lại một số đơn thuốc nhuộm tóc cổ xưa, được sử dụng rộng rãi trong dân gian.
* Hạt hòe tẩm mật bò:
"Bài thuốc cổ phương sáng mắt tóc đen. Hạt hòe ngâm trong túi mật bò, phơi trong bóng râm trăm ngày. Ăn một viên sau bữa ăn, mười ngày nhẹ người, ba mươi ngày tóc trắng hóa đen, và giác ngộ trong một trăm ngày".
Đây là một viên thuốc uống: phương pháp là hạt hòe ngâm trong mật bò, sau đó phơi khô trong bóng râm trong 100 ngày. Cát Hoằng nói rằng, uống một viên thuốc mỗi lần sau bữa ăn, mái tóc trắng sẽ chuyển sang màu đen sau 30 ngày.
* Đậu luộc trong giấm
"Luộc đậu trong nước giấm, tạo thành nước nhuộm đen như nước sơn"
Đây là một loại thuốc nhuộm tóc dạng lỏng, phương pháp là dùng giấm lỏng nấu đậu đen, nấu thành nước sền sệt như sơn đen, khi còn nóng có thể nhuộm tóc sẽ có màu màu đen, tất nhiên râu cũng có thể nhuộm được. Thầy thuốc nói "nhất định có hiệu quả".
Cách thực hiện của phương thức nâng cao có trong "Ngoại đài mật yếu": Lấy 4 lít đậu đen hạt mịn, nước giấm 4 đấu (40 lít), đun thành bốn lít nước cốt đặc, bỏ đậu đi. Sau đó dùng nước tro thực vật sạch gội đầu, khi tóc khô thì bôi nước đậu đen đã đun lên tóc, dùng khăn lụa quấn tóc mà ngủ, qua một đêm thì bỏ khăn ra, để tóc khô. Sau đó tăng cường chăm sóc tóc, thoa mỡ gấu lên khắp tóc, quấn tóc bằng vải lụa để chăm sóc và dưỡng ẩm, sau đó bạn có thể đạt được hiệu ứng đen như sơn mài. Các thầy thuốc nói rằng, nó sẽ không đổi màu trong ba năm sau một lần áp dụng.
＊Phương pháp “nhổ tóc trắng” mọc tóc đen:
Công thức này phù hợp khi lượng tóc bạc rất nhỏ. Sau khi nhổ lông trắng, lấy mật ong trắng thượng hảo bôi vào lỗ nang lông của chân lông thì lông đen sẽ mọc ra. Ở thời hiện đại, nhiều phụ nữ cảm thấy lông mày của mình quá mỏng và phải đi xăm lông mày, trong "Đơn thuốc khẩn cấp dự trữ khuỷu tay" có ghi rằng nếu muốn mọc lông, dùng kim và bôi mật ong vào nơi, lông mày đen sẽ mọc.
Sách cổ cũng ghi lại ngày tốt nhổ tóc bạc trong một năm dài như sau:
(Âm lịch) Ngày mùng 4 tháng giêng, ngày 8 tháng 2, ngày 12 và 13 tháng 3, ngày 16 tháng 4, ngày 20 tháng 5, ngày 24 tháng 6, ngày 28 tháng 7, ngày 28 tháng 7 Ngày 10, ngày 9 tháng 8, ngày 15 tháng 9, ngày 10 tháng 10, ngày 10 tháng 11, ngày 10 tháng 12.
Tôn Tư Mạc đời Đường
Theo ghi chép trong "Thiên kim dực phương" được viết bởi Tôn Tư Mạc, vua y học thời nhà Đường, "Cỏ xanh" có thể nhuộm được: "Cỏ xanh có vị đắng, tính lạnh và không độc. Thân và lá của nó màu xanh".
Cả quả và thân, lá màu xanh đều có chức năng nhuộm màu, cách dùng cũng khác nhau. Phần đầu của quả sau khi lấy màu xanh để lâu không có màu trắng; nếu dùng nước ép của thân và lá màu xanh lam, nó có thể được nhuộm thành màu xanh và đen. Nguyên liệu cho "thuốc nhuộm màu xanh lam".
Vậy tóc bạc sớm có phương cách nào không? “Thiên kim dực phương” ghi “bột hạt dưa trị tóc bạc sớm”.
Vương Đào nhà Đường
Vào thời nhà Đường, cả nam và nữ đều muốn tóc trắng trở lại đen, Vương Đào, một nhà y học thời Đường Huyền Tông, đã viết "Ngoại đài mật yếu", ghi lại và đưa vào nhiều tục nhuộm tóc cổ xưa công thức, cũng phản ánh nhu cầu nhuộm tóc của mọi người.
Ví dụ:
Ô ma hoàn: Vừng đen (ô ma) hấp chín lần, phơi chín lần, sau đó nghiền thành bột, sau đó trộn với táo tàu nghiền và tạo thành viên hoàn, có thể sử dụng trong thời gian dài.
Gội và nhuộm lá dâm bụt: Giã nát lá dâm bụt lấy nước cốt, gội đầu với nước cốt.
Nước dâu đen: Thường dùng nước dâu đen gội đầu để làm đen tóc, hoặc có thể dùng nước cốt đặc bôi trực tiếp lên tóc.
Dầu mè ô mai chăm sóc tóc: ngâm dầu mè với ô mai và dùng nó để bôi lên tóc.
Dùng hoa cúc để tóc đen: hái hoa cúc vào tháng 12 âm lịch, thân rễ của loại hoa cúc này được gọi là “trường sinh”. Lấy "trường sinh" phơi khô trong bóng râm 100 ngày, lấy các vị bằng nhau, dùng chày giã nhỏ, rồi sàng mịn, thêm mật ong, viên thành những viên mật ong to bằng hạt ngô đồng là dùng được, có tác dụng trường thọ. Mỗi ngày uống ba lần, mỗi lần bảy viên, một năm tóc trắng sẽ đen, hai năm răng sẽ mọc trở lại.
Nhà Minh
Trong những năm Hoằng Trị và Chính Đức của triều đại nhà Minh, cuốn sách "Trúc dữ sơn phòng tạp bộ” ghi lại nhiều loại thuốc nhuộm và sản phẩm dưỡng tóc đen phổ biến vào thời điểm đó. Hai ví dụ như sau:
Kem dưỡng đen tóc
Thành phần: Lá trắc bách diệp, bách linh, bách dược tiêm, trà búp, hà thủ ô, nhụy hoa nhọ nồi, vỏ quả lựu chua, vỏ quả óc chó xanh, hương phụ (mỗi loại trên 1 lạng), muối (2 tiền rưỡi).
Phương pháp: cắn nguyên liệu trước (*nước bọt có ích), sau đó cho vào đồ sứ đun với nước, đun sôi ba bốn lần, để nguội cho thêm nước gừng (7 lạng), dùng bôi tóc vào buổi sáng và buổi tối. Các cặn cũng có thể được đun và tái sử dụng.
Xà bông gội đầu
Cỏ nhọ nồi (tức cỏ lóc) phơi khô, sao khô với xà phòng rồi nghiền thành bột, gội đầu hàng ngày có thể làm tóc bạc trở thành đen, tóc rụng có thể phục hồi, tóc thưa có thể mọc tóc mới, để tóc trở nên dày hơn.
-
- Gội đầu hàng ngày có thể làm tóc bạc trở thành đen, tóc rụng có thể phục hồi. (Pexels)
Bí quyết răng chắc tóc đen
Cỏ nhọ nồi (vào tháng 7, 8 rửa sạch rễ, thân, lá bằng rượu) ướp 2 lạng muối 3 đêm rồi cho vào thạp sứ đun lửa liu riu. Nghiền thành bột mịn và đựng trong đồ sứ để dùng dần. Nuốt sau khi đánh răng vào buổi sáng. Vừa có thể chắc răng lại đen tóc.
Hầu hết các phương pháp và đơn thuốc nhuộm tóc trên đều do các nhà y học cổ đại của Trung Hoa viết ra, có sách từ thời nhà Tấn và nhà Đường, điều đáng quý hơn là tác dụng nhuộm tóc của những đơn thuốc này vẫn “không phai” theo thời gian, bởi vì Đông y về cơ bản nó giúp tăng cường sức sống của cơ thể con người, bổ sung vẻ đẹp bên ngoài. Làm đen tóc và bổ thận có quan hệ với nhau, điều này đã được giải thích trong Đông y. Chăm sóc tóc là một phần của chăm sóc sức khỏe toàn diện của Đông y, hoàn toàn khác với việc sử dụng thuốc nhuộm hóa học hiện đại để nhuộm tóc.
Tác giả: Dung Nãi Gia - Epochtimes
Ngọc Liên biên dịch
