Năm 2022 sẽ là một năm khó khăn đối với Lào, với dự trữ tiền mặt ngày càng cạn kiệt, lạm phát tăng cao, giá dầu tăng cao, và đồng tiền mất giá. Lào đang lặp lại những gì đã xảy ra ở Pakistan và Sri Lanka. Bẫy nợ của Trung Quốc đã làm tê liệt nền kinh tế của Lào, dân chúng ngày càng trở nên thất vọng và tức giận với sự phát triển xấu đi của tình hình kinh tế.
Sri Lanka dường như đã rơi sâu vào trong bẫy nợ của Trung Quốc, là quốc gia đầu tiên đối mặt với nguy cơ sụp đổ kinh tế sắp xảy ra. Pakistan nối theo sau, và bây giờ thậm chí Lào cũng đã bắt kịp.
Vào tháng 5, lạm phát ở Lào đạt mức cao nhất trong 18 năm là 12,8%, một trong những mức cao nhất ở châu Á. Vào thời điểm này năm ngoái, khoảng 9.400 kip có thể đổi được một đô la; hôm nay nó đang được giao dịch ở mức gần 15.000 kip, mức mất giá tiền tệ hơn 40%. Khi Hoa Kỳ tiếp tục tăng lãi suất, sự mất giá của đồng kip cũng sẽ nghiêm trọng hơn.
Đồng thời, tình trạng thiếu xăng ở hầu hết các khu vực của Lào đã kéo dài trong nhiều tháng, việc xếp hàng dài tại các trạm dầu là rất phổ biến. Mặt khác, tiền lương bị đình trệ, và mức lương tối thiểu đã không được tăng kể từ năm 2018.
Trên thực tế, mối lo ngại lớn nhất ở Lào vẫn là nợ công tăng cao. Nợ công của nước này đạt 14,5 tỷ USD vào năm ngoái, khoảng một nửa trong số đó là nợ Trung Quốc. Theo dữ liệu của Ngân hàng Thế giới, con số này chiếm tới 88% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Lào.
Tháng 12 năm ngoái, Lào và Trung Quốc rầm rộ khai trương tuyến đường sắt mới trị giá 6 tỷ USD, nối thủ đô Viêng Chăn của Lào với Côn Minh, Trung Quốc. Lào hy vọng tuyến đường sắt này sẽ có lãi vào năm 2027, nhưng các nhà phân tích lo ngại rằng, nó sẽ được dùng để trả tiền vay của Trung Quốc cho dự án tuyến đường sắt và các dự án khác, và sẽ không bền vững.
Theo dữ liệu từ AidData, một phòng thí nghiệm nghiên cứu tại Đại học William & Mary, ngoài 1,06 tỷ USD nghĩa vụ nợ, Lào còn phải đối mặt với khoản "nợ ẩn" 3,54 tỷ USD khi thành lập liên doanh tài trợ cho tuyến đường sắt. Chính phủ Bắc Kinh đã gánh 70% số nợ.
AidData cảnh báo nếu lợi nhuận không đủ, chính phủ Lào có thể phải thực hiện nghĩa vụ trả nợ với tổng số nợ là 3,54 tỷ đô la Mỹ.
Theo Nikkei Asian Review, Lào hiện nợ 11% khoản nợ vay song phương của Trung Quốc. Theo Ngân hàng Thế giới, Lào nợ nước ngoài khoảng 1,3 tỷ USD, đến năm 2025 mới giải quyết xong.
Vào ngày 14/6, Moody's Investment Services Ltd. đã hạ xếp hạng tín nhiệm của Lào một bậc xuống Caa3, với lý do quản trị yếu kém, gánh nặng nợ nần cao, và không đủ dự trữ ngoại hối để trả các khoản nợ nước ngoài đến hạn.
Theo số liệu của Ngân hàng Thế giới, tính đến tháng 12 năm ngoái, Lào có trong tay 1,3 tỷ USD dự trữ ngoại hối, nhưng trước năm 2025, tổng số tiền trả nợ nước ngoài hàng năm của nước này vào khoảng con số này, tương đương 50% tổng thu nhập trong nước.
Lào là một quốc gia cộng sản, không cho phép công chúng có kiến bất đồng, nhưng hiện nay sự bất mãn trong dân chúng ngày càng lớn. Harrison Cheng, phó giám đốc công ty tư vấn Control Risks, cho biết các cuộc biểu tình giống như ở Sri Lanka, khiến thủ tướng Sri Lanka từ chức, khó có thể xảy ra ở Lào, nhưng sự bất an âm ỉ trong dân chúng có thể làm đem đến cho lãnh đạo đương nhiệm những hậu quả thảm khốc.
Ông Harrison cho biết, Đảng Nhân dân Cách mạng Lào (LPRP) cầm quyền rất có thể sẽ hy sinh một số quan chức hàng đầu, các bộ trưởng, thậm chí cả Thủ tướng Phankham Viphavanh, để cố gắng trấn an dân chúng trước khi cuộc khủng hoảng kinh tế giảm bớt. Nhưng câu hỏi đặt ra là, liệu LPRP có thể nắm bắt được thời điểm hay không, trong bối cảnh cuộc khủng hoảng nợ nghiêm trọng, và lạm phát gia tăng vẫn chưa có dấu hiệu kết thúc.
Đại Minh
Theo Visiontimes
