Dù chỉ xuất hiện vài giây ngắn ngủi trong bản hit “Lạc Trôi” của Sơn Tùng MTP, mẫu giày mà ca sĩ nổi tiếng có lượng fan đông đảo nhất tại Việt Nam sử dụng trong video đã “cháy hàng” chỉ trong vòng 1 tuần lễ. Thế mới biết sức ảnh hưởng của thần tượng giải trí “ghê gớm” đến mức nào với các fan hâm mộ trẻ tuổi.

Tuy nhiên, cùng với các trào lưu tích cực, những xu hướng thời trang phản cảm cũng nhanh chóng du nhập vào và ngày càng trở nên biến dị.

Người Việt từ xưa đã chịu ảnh hưởng sâu sắc của nền văn hóa Á Đông vốn coi trọng hàm dưỡng, lễ nghi truyền thống. Do đó trang phục nam nữ cũng đều có sự khác biệt rất nhiều so với ngày nay. So với những quy định khắt khe trong cách vận trang phục của người xưa, xu hướng ăn mặc của xã hội hiện đại đã thay đổi rất nhiều.

Không ai có thể phủ nhận rằng, việc cải cách mở cửa từ một nền kinh tế bao cấp sang một nền kinh tế tự do hơn đã phần nào giúp cải thiện đời sống vật chất, và mang đến điều kiện sinh hoạt tốt hơn. Sự giao thoa giữa các nền văn hóa cũng thuận theo quá trình này mà trở nên gần gũi hơn do sự phát triển của Internet và giao thông.

Và giới trẻ là thế hệ nhanh nhạy, có cơ hội tiếp xúc với nhiều thứ mới lạ và nắm bắt rất nhanh các xu thế, trào lưu. Từ những bộ phim truyền hình, điện ảnh Hollywood, các ngôi sao ca nhạc, cầu thủ bóng đá cho đến ứng dụng video như Tiktok, Douyin hay mạng xã hội Facebook, Instagram… người ta đều có thể nhìn thấy cơ hồ kiểu tóc, mẫu quần áo, cho đến cuộc sống của những người nổi tiếng - đối tượng được xem là nhóm tiên phong dẫn đầu các trào lưu ‘thời thượng’.

Đối với những fan cuồng nhiệt, chỉ cần một câu nói ‘chất’, một ánh mắt lạnh lùng, và một phong cách thời trang độc lạ, miễn là của thần tượng “lăng xê” thì đều trở thành “hot trend”, từ đó giới trẻ dễ dàng bị bắt chước học theo.

Ca sĩ Bảo Thy được xem là người đầu tiên mở ra trào lưu tóc bờm sư tử cách đây khoảng chục năm về trước, và từng một thời gây sốt. Ở thời điểm đó, kiểu tóc sư tử được xem như một cách khẳng định đẳng cấp của giới trẻ.

Dù chỉ xuất hiện vài giây ngắn ngủi trong bản hit “Lạc Trôi” của Sơn Tùng MTP, giày sneaker Biti’s Hunter đã có một cú ngược dòng ngoạn mục, cứu nguy cả một thương hiệu.

Trong vòng một tuần, mẫu giày mà Sơn Tùng MTP diện trong MV đã nhanh chóng bán sạch trên thị trường. Thế mới biết sức ảnh hưởng của thần tượng giải trí “ghê gớm” đến mức nào với các fan hâm mộ trẻ tuổi - thế hệ rường cột tương lai.

Tuy nhiên, song song với các trào lưu tích cực, những xu hướng thời trang phản cảm cũng nhanh chóng du nhập vào và ngày càng trở nên biến dị.

Thời nay, trang phục hở hang đã không còn xa lạ đối với người Việt. Đi trên đường, lên xe buýt, đến công sở, những nơi công cộng cho tới cả đền chùa cũng không thể tránh khỏi việc chứng kiến những cô gái trẻ ‘phóng khoáng’ phơi da khoe thịt.

Ngược dòng thời gian mới chỉ ở thập niên 1990, cách ăn mặc của người Việt còn khá kín đáo. Ai đó nói rằng: “Thời đó khác, thời này khác. Bây giờ là xã hội nào rồi mà cứ ôm giữ cái quan niệm đó?”

Phải thừa nhận rằng, xu hướng thời trang đã bắt đầu có dấu hiệu thay đổi kể từ khi các nghệ sĩ trên sân khấu, trong phim ảnh bắt đầu “cởi mở” hơn trong cách vận trang phục. Vì tính chất nghề nghiệp, công việc, và là tuyến đầu cập nhật nhanh nhất các xu thế thời thượng trên thế giới, nên giới nghệ sĩ mỗi lần lại “thoáng” thêm một chút, chút nữa, thì đó cũng là quá trình mà quan niệm thẩm mỹ và lối tư duy truyền thống của thế hệ trẻ Việt cũng liên tục thay đổi, từ kín đáo sang cởi mở, tự do hơn.

Xu hướng mặc hở hang của một bộ phận giới trẻ Việt hiện nay đã trở thành một trào lưu đến mức, trang phục càng thiếu vải thì càng nóng bỏng, càng dễ gây sự chú ý và có cơ hội để được nổi tiếng (hoặc tai tiếng) bằng mọi giá.

Trước đây, chỉ cần nhìn thấy ai đó mặc hở hang là mọi người đều cảm thấy phản cảm, nhưng bây giờ không chỉ hở hang thông thường, mà còn “hớ hênh”, “hở bạo”, “thả rông”... bắt đầu xuất hiện với mật độ dày đặc hơn.

Điều đáng nói là, bộ phận những người có sở thích ăn mặc thiếu vải này không chỉ giới hạn ở một nhóm nhỏ nhất định, và cũng không chỉ hạn định trong phạm vi nữ giới.

Tất nhiên phong cách ăn mặc cũng phụ thuộc vào điều kiện thời tiết. Khí hậu ở Việt Nam là nóng ẩm, thời tiết vào những ngày hè thường khá oi bức và khó chịu, việc sử dụng những trang phục rộng mát là điều có thể chấp nhận.

Nhưng vì để bao biện cho hành vi ăn mặc hở hang phản cảm của mình, không ít bạn trẻ viện cớ “mặc cho mát mẻ” khi đối mặt với các lời chỉ trích. Bản thân những người bị chỉ trích cũng không hề cảm thấy xấu hổ, trái lại đôi lúc họ còn cảm thấy cao hứng và thỏa mãn vì được người khác chú ý.

Với sự phát triển và lan rộng của làn sóng K-pop, phong cách thời trang của giới trẻ Việt cũng chịu tác động không nhỏ.

Các nghệ sĩ K-pop khi xuất hiện đều trông thật lung linh: dáng người mảnh khảnh, mái tóc dài nữ tính, làn da phủ phấn trắng không tì vết, đôi mắt kẻ chỉ lạnh lùng, sắc lẹm cho đến bờ môi được tô son quyến rũ… Cùng với hiệu ứng ánh đèn sân khấu, các idol trở nên hoàn hảo không tì vết. Những bước nhảy với kỹ thuật điêu luyện kết hợp với những trang phục đi kèm tạo ra hiệu ứng bắt mắt, khiến cho những fan hâm mộ không thể không bắt chước theo.

Không chỉ những nghệ sĩ K-pop có khả năng ‘hô mưa gọi gió’ tại Việt Nam, mấy năm gần đây, sự nổi lên của nhiều ca sĩ nhạc pop người Việt cũng đã tạo ra một cộng đồng fan hâm mộ hùng hậu. Khả năng dẫn hướng trào lưu của nhóm ca sĩ thần tượng này có khi còn vượt trội hơn cả những nghệ sĩ K-pop.

Bỏ qua những khía cạnh tích cực thì mạng xã hội, phim ảnh và trào lưu ăn mặc của các nghệ sĩ đã vô tình gieo những cái nhìn lệch lạc về khái niệm đẹp xấu và thời trang trong suy nghĩ của một bộ phận giới trẻ.

Tháng 03/2020, một nam ca sĩ trẻ ở Việt Nam đã bị chỉ trích vì phong cách thời trang có phần khác lạ. Trên tài khoản Instagram và Facebook của nam ca sĩ, người ta thường thấy anh diện những trang phục có màu sắc nổi bật, nhiều chi tiết đính hạt lấp lánh, hay diện áo cổ nơ, áo lưới vốn không phù hợp với giới tính thật.

Tháng 8/2020, để bắt kịp trend của một trào lưu mới trên Tiktok, nhiều thanh niên Việt đã mặc váy, rồi lái xe trong khi quay video để đăng lên mạng xã hội nhằm thể hiện bản thân.

Trang phục ăn mặc của nam nữ thời xưa hoàn toàn khác nhau và được phân định một cách rõ ràng. Nam là đại diện của dương, trang phục phải thể hiện được sự cương trực, chín chắn, trưởng thành và mạnh mẽ. Nữ là đại diện của âm, trang phục phải thể hiện được sự nhu mì, nữ tính và khiêm tốn.

Xã hội hiện đại đang dần xóa nhòa ranh giới phân định giữa nam và nữ khi có sự xuất hiện của những người đồng tính, lưỡng tính, nam không ra nam, nữ không ra nữ. Thân nam ưa vận trang phục nữ, thân nữ lại ưa thích sử dụng đồ của nam.

Trào lưu chụp ảnh bên hồ sen được không ít bạn trẻ ưa thích, đặc biệt là nữ giới. Tuy nhiên, một số người mặc dù chỉ có ý trêu đùa, nhưng cũng đã tạo ra sự phản cảm bằng những bức ảnh chụp bên hồ sen trong trang phục của nữ giới.

Lại có những người ‘trần như nhộng’ cũng tạo đủ mọi kiểu dáng để chụp ảnh trong hồ sen gây nên phản ứng gay gắt.

Nhưng ngay cả khi những người có cái nhìn khắt khe về khái niệm đẹp xấu đưa ra những bình luận tiêu cực, và chỉ trích nhắm thẳng vào phong cách thời trang phản cảm của nhiều nghệ sĩ, giới trẻ ngày nay thì cũng hoàn toàn bất lực trước sự trỗi dậy ngày càng lớn mạnh của xu hướng này.

Trên truyền hình, sàn diễn thời trang, người ta lại thấy nhiều người bước ra khỏi cánh gà với những bộ cánh kỳ quặc vốn không dành cho nam giới.

Tháng 11/2013, người Việt mắt tròn mắt dẹt chiêm ngưỡng bộ sưu tập thời trang gây sốc có tên là ‘Tù nhân’. Điều kỳ lạ là dàn người mẫu lướt trên sàn catwalk với những bộ trang phục xuyên thấu táo bạo, mặc áo quây, váy ren hở nội y lại là... những mẫu nam. Chất liệu ren, lưới rủ mềm vốn quen thuộc với phái nữ giờ lại “vận dụng” cho nam giới, và mặc nhiên nhà thiết kế thì được cho là có tính sáng tạo… phi giới tính.

Phong cách lưỡng tính đang được ưa chuộng trên thế giới và được các nhà thiết kế Việt Nam hưởng ứng sáng tạo. Bộ sưu tập "Androgyny" (Lưỡng tính) của một nhà thiết kế trẻ từng khiến làng mốt Việt sửng sốt vì các thiết kế dành cho nam nhưng lại mang sắc hồng chói lọi, chất liệu mềm mại và kiểu dáng đầy nữ tính.

Đặc biệt gây sốc trong thời gian gần đây phải kể đến bộ ảnh thời trang quảng bá váy cưới. Trong những shoot hình, người mẫu nam được độn ngực, tô má hồng rực để thể hiện hình ảnh của một cô dâu yểu điệu.

Điều đáng buồn là, thuận theo thời gian, xu hướng nữ tính hóa và biến dị này sẽ ngày càng trở nên phổ biến. Người ta coi việc người nam ăn mặc nữ tính là bình thường, và ngược lại, cuối cùng mọi việc “biến dị” đó lại là một xu thế bình thường, đương nhiên đối với sự phát triển của xã hội hiện đại.

Nhìn chung, mỗi thời kỳ khác nhau người Việt sử dụng những loại trang phục khác nhau. Nhưng hầu hết trang phục của các thời kỳ khác nhau, bất kể nam nữ đều lấy sự kín đáo làm chủ đạo. Áo bà ba hay áo dài là những trang phục truyền thống đến ngày nay rất nhiều người vẫn đang sử dụng.

Gần đây, có một bộ phận giới trẻ Việt khởi xướng trào lưu mặc áo Nhật Bình - Áo Tấc, vốn là một loại trang phục cung đình ngày xưa. Những bộ trang phục được may công phu và cực kỳ bắt mắt với nhiều màu sắc khác nhau, đặc biệt thể hiện rõ rệt sự khác biệt khi toát lên vẻ đẹp nữ tính của nữ và sự lịch thiệp, trưởng thành của người nam.

Tất nhiên không phải nói rằng chúng ta cần phải quay lại sử dụng những trang phục của thế hệ cũ. Mỗi thời kỳ khác nhau sẽ có những xu hướng thời trang khác nhau. Nhưng bằng cách nhìn lại người xưa chú trọng trong cách ăn mặc như thế nào, phải chăng chúng ta có thể níu giữ được nét thuần Việt trong trang phục của cha ông.

Việc ăn mặc vốn dĩ là việc của mỗi cá nhân, nhưng lựa chọn sự tự do và phóng túng quá mức để thỏa mãn sở thích, cái tôi của bản thân đã vô tình gây ảnh hưởng đến những người xung quanh, thậm chí còn đang tiếp tay cho những kẻ có ý đồ xấu lợi dụng khi chúng ta không để ý.

Sử dụng trang phục hợp lý thực tế cũng chính là đang bảo vệ bản thân mình, bởi vì áo quần, chức năng cơ bản của nó chính là dùng để bảo vệ thân thể. Tùy theo những hoàn cảnh khác nhau, thời điểm khác nhau mà chúng ta có thể lựa chọn cho mình những trang phục phù hợp, bởi nó không chỉ thể hiện sự tôn trọng người khác, tôn trọng đối với bản thân mình, mà còn thể hiện phẩm chất và nhân cách của mình trong con mắt người khác.

Hoàng Tuấn