Kerry McDonald là thành viên giáo dục cao cấp tại FEE và là tác giả của Unschooled: Nuôi dạy những đứa trẻ hiếu kỳ, được giáo dục tốt bên ngoài lớp học thông thường (Tạp chí Chicago, 2019). Bài viết này ban đầu được xuất bản trên FEE.org.
Đứa con lớn của tôi tham dự một trung tâm học tập tự định hướng dành cho trẻ em không tham gia học chính quy vài ngày một tuần. Tôi thích nghe chúng chia sẻ về những gì chúng làm trong ngày. Các lớp học được thành lập dựa trên thị hiếu của bọn trẻ, nhưng tuân theo nguyên tắc tự nguyện. Trẻ em có thể tham dự các lớp học hay thực hiện các dự án của mình, một cách độc lập hoặc theo nhóm, quá trình đó được gọi là “không gian mở”. Người lớn có thể tạo điều kiện và giúp đỡ nếu cần, nhưng họ không chỉ đạo những đứa trẻ theo ý mình mà chúng hoàn toàn được tự do sáng tạo theo ý muốn.
Tại đây, lớp học này đang thực hiện một ý tưởng sáng tạo kéo dài trong nhiều tháng, đó là thành lập một nơi trao đổi buôn bán, có tiền tệ riêng gọi là myafo.
Những đứa trẻ sáng tạo ra myafo bằng bút màu và keo nóng để tạo ra những viên đá quý hình tròn, nhiều màu sắc và sau đó sử dụng loại tiền này để mua bán những món đồ được sản xuất trên thị trường myafo. Thật thú vị khi chứng kiến mô hình kinh tế này cùng tiền tệ của nó tăng trưởng và phát triển. Thậm chí, những thành công và thất bại tại đây cũng dạy cho chúng ta nhiều bài học.
Gần đây, khi thị trường trở nên phổ biến trong giới trẻ tại trung tâm học tập, mọi người thảo luận về việc thành lập một ngân hàng trung ương và tính toán những vấn đề tiềm ẩn liên quan. Chúng cũng trò chuyện về quyền lực và quyền kiểm soát. Một cuộc thảo luận của bọn trẻ về thuế đã thực sự thu hút tôi. Hóa ra, một số đứa trẻ muốn đánh thuế các doanh nghiệp trên thị trường “vì thương mại thì nên như vậy”.
-
- Khi thị trường trở nên phổ biến trong giới trẻ tại trung tâm học tập, mọi người thảo luận về việc thành lập một ngân hàng trung ương và tính toán những vấn đề tiềm ẩn liên quan. Chúng cũng trò chuyện về quyền lực và quyền kiểm soát. (Ảnh: Shutterstock)
Sự hào phóng “gượng ép"
Những đứa trẻ có những lý do hào phóng hơn cho việc đánh thuế, chẳng hạn như sử dụng thuế như một phương thức từ thiện để cho phép những đứa trẻ mới đến trung tâm, hoặc tham gia không thường xuyên, được tham gia vào thị trường. Chúng sẽ trích một phần thuế để tặng những đứa trẻ đó. Nó được gọi là thuế từ thiện. Một số trẻ em không đồng ý với ý kiến về thuế và đề nghị mọi người nên khuyến khích tự nguyện quyên góp một số myafo của mình để giúp đỡ những người mới đến. Rốt cuộc, sự hào phóng bắt buộc không phải là từ thiện; đó là ép buộc.
Sẽ rất thú vị khi xem thị trường myafo trưởng thành và cách những đứa trẻ giải quyết các xung đột liên quan đến nền kinh tế đang phát triển của chúng. Các vấn đề mà chúng đương đầu có vẻ rất lớn, và thậm chí cả những người trưởng thành như chúng ta cũng chưa chắc đã tìm thấy trong đời thực. Tôi rất vui khi thấy rằng đối thoại và tranh biện là yếu tố quan trọng để đưa ra quyết định và chúng hoàn toàn chủ động điều hành thị trường.
Những đứa trẻ, trong độ tuổi từ 6 đến 14, tự mình tạo ra dự án này, không có sự thúc đẩy hay can thiệp nào của người lớn. Nó tiết lộ ý tưởng về sự hợp tác hòa bình, tự nguyện thông qua thương mại, đây là nguyên tắc hấp dẫn con người. Điều kiện để tiến đến thời đại hoàng kim, kéo dài hàng thiên niên kỷ.
Lịch sử của thương mại có từ thời tiền sử, khi các cá nhân tìm cách cải thiện phúc lợi của họ thông qua thương mại. Ai đó có một cái gì đó để trao đổi hoặc bán mà người khác muốn trao đổi hoặc mua, và cả hai bên có được thứ mình muốn thông qua giao dịch. Thương mại là một quá trình căn bản để cải thiện đời sống cho con người. Khi nó lan rộng trong thời hiện đại, đặc biệt là khi không bị các vị vua, nhà độc tài và các cường quốc trung ương khác cản trở, thương mại tự do đã dẫn đến sự thịnh vượng toàn cầu và giảm đói nghèo đáng kinh ngạc.
-
- Khi thương mại lan rộng trong thời hiện đại, đặc biệt là khi không bị các vị vua, nhà độc tài và các cường quốc trung ương khác cản trở, thương mại tự do đã dẫn đến sự thịnh vượng toàn cầu và giảm đói nghèo đáng kinh ngạc. (Ảnh: Pexels)
Thương mại
FEE Dan Sanchez đã tiến rất xa đến mức nói rằng thương mại là thứ khiến chúng ta trở thành con người và trích dẫn Adam Smith, người đã viết trong cuốn “Sự giàu có của các quốc gia”, Smith nói:
“Đó là điểm chung cho tất cả mọi người, và cơ chế đó không được tìm thấy ở bất kỳ loài động vật nào khác, mà chúng dường như cũng không biết đến điều này hay bất kỳ loại hợp đồng nào khác. Không ai từng thấy một con chó thực hiện một cuộc trao đổi khúc xương một cách công bằng và có chủ ý với một con chó khác. Không ai từng nhìn thấy một con vật bằng cử chỉ và tiếng kêu tự nhiên của nó biểu thị cho con khác, đây là của tôi, là của bạn; Tôi sẵn sàng đưa nó cho bạn”.
Nếu bạn hoặc con cái của bạn tò mò về lịch sử của tiền tệ và trao đổi, tôi rất khuyến khích tìm hiểu lớp Outschool.com này được dạy bởi Tom Bogle, cũng như loạt phim Netflix “Origins”, và tập phim “Tiền, Ngân hàng và Thị trường chứng khoán”. Và hãy xem Common Sense Soapbox của FEE tập “tình nguyện thương mại là chìa khóa thành công”.
