Năm 536, hầu hết Trái đất đã chìm vào bóng tối suốt 18 tháng khi một màn sương mù bí ẩn bao phủ châu Âu, Trung Đông và nhiều vùng ở châu Á. Màn sương này che khuất mặt trời, khiến nhiệt độ giảm đột ngột, các loại cây lương thực và sau đó là con người đều không thể sống nổi.
Các nhà khoa học tin rằng vào mùa xuân năm 536 đã xảy ra nhiều thảm kịch liên tiếp và bắt đầu thời kỳ khắc nghiệt nhất, đe dọa sự tồn vong của con người. Đây chính là một thời kỳ tăm tối nhất trong lịch sử.
Nhưng mãi đến năm 2018, các nhà nghiên cứu mới tìm được nguyên nhân gây ra sương mù chết chóc. Theo báo cáo trên ấn phẩm khoa học Antiquity (Cổ xưa), vào đầu năm 536 đã xảy ra vụ phun trào núi lửa ở Iceland, kéo theo tàn tro bao phủ khắp Bắc Bán Cầu và tạo ra màn sương mờ ảo như "địa ngục".
Trong lịch sử hiện đại gần đây cũng đã từng chứng kiến vụ núi lửa phun trào mang lại nhiều điều kinh khủng cho nhân loại, đó là vụ phun trào Núi lửa Tambora (Indonesia) năm 1815. Đám mây bụi từ núi lửa Tambora khiến nhiệt độ toàn cầu giảm từ 0,4 tới 0,7 độ C. Một năm sau đó, nhiều khu vực ở châu Âu và Bắc Mỹ không có mùa hè. Sương giá khiến mùa màng tại Canada và vùng New England của Mỹ thất bát. Châu Âu cũng khốn đốn vì sự suy giảm nhiệt độ.
Bản thân núi lửa Tambora co lại tới vài nghìn mét, từ độ cao khoảng 4.300 m giảm xuống còn khoảng 2.850 m. Trận phun trào này cũng làm hình thành các miệng núi lửa khổng lồ có đường kính lên tới 6 km và sâu 1.100 m.
Trên thực tế, Tambora chỉ thức giấc trong 3 ngày, nhưng những hậu quả mà vụ phun trào để lại khiến nó trở thành thảm họa núi lửa chết chóc nhất trong lịch sử hiện đại.
Theo ước tính, có khoảng hơn 80.000 người thiệt mạng do nạn đói, môi trường bị phá hủy và các thảm họa khác của vụ phun trào.
-
- Núi lửa Tambora đã từng phun trào trong 3 ngày liền vào năm 1815 khiến nhiệt độ toàn cầu giảm 0,4-0,7 độ C và mang lại thảm họa lớn cho nhân loại. (Ảnh: Wikipedia)
Cũng giống như vụ phun trào Núi Tambora (Indonesia) năm 1815 - sự kiện ở Iceland năm 536 đã làm khí hậu biến đổi một cách đột ngột và gây ra mất mùa, nạn đói ở khắp nơi trên thế giới.
Vậy, 18 tháng chìm trong tăm tối cụ thể đã diễn ra tàn khốc như thế nào? Ghi chép của nhà sử học Procopius ở Byzantine (Đế chế Đông La Mã) cho biết: "Mặt trời vẫn chiếu xuống nhưng không có tia nắng ấm áp nào trong suốt cả năm đó". Sử gia Procopius còn cho biết "con người không thể tránh khỏi chiến tranh, dịch bệnh và hàng loạt tai ương khác".
Những ghi chép này không được xem trọng cho đến thập niên 1990, theo giáo sư lịch sử Michael McCormick từ Đại học Harvard. Vào thập niên đó, các nhà nghiên cứu đã quan sát các vòng tròn trên thân cây cắt ngang ở Iceland, nhờ đó phát hiện điều dị thường quả thật đã xảy ra xoay quanh năm 536. Mùa hè năm đó, ở châu Âu, châu Á trở nên lạnh hơn từ 1,5 đến 2 độ C, thậm chí ở Trung Quốc nhiều người còn chứng kiến tuyết rơi. Về sau, khoa học gọi khoảng thời gian năm 536, sau khi xảy ra núi lửa phun trào che lấp bầu trời, là giai đoạn "Tiểu băng hà hậu kỳ cổ đại".
"Mọi thứ thay đổi kinh khủng và chỉ sau một đêm" - giáo sư McCormick giải thích. "Nhân loại đã trải qua nhiều cảnh tượng tang tóc".
Cassiodoris - một chính trị gia La Mã - đã thuật lại trong các tài liệu: "Chúng tôi thấy hiện tượng kỳ lạ là con người không phản chiếu bóng xuống mặt đất ngay cả vào buổi trưa". Ngoài ra, ông viết rằng Mặt trời đã đổi sang màu xanh lam ảm đạm, Mặt trăng thì mất đi vầng sáng và "tất cả mùa vụ như trộn lẫn vào nhau".
-
- Trạm nghiên cứu địa chất ở Colle Gnifetti (Italy) đã giúp các nhà khoa học phát hiện về núi lửa phun trào xảy ra vào năm 536. (Ảnh: N.E. Spaulding/Antiquity)
Chưa hết, những ai có thể sống sót qua năm 536 còn phải chịu đựng các thảm họa núi lửa phun trào năm 540 và 547, khiến cho Bắc Bán Cầu đã phải mất rất nhiều thời gian mới phục hồi như trước. "Thời kỳ Tiểu băng hà hậu cổ đại đã bắt đầu từ mùa xuân năm 536 và kéo dài đến tận năm 660 ở Tây Âu, còn ở Trung Á là đến năm 680 mới chấm dứt" - theo giáo sư McCormick nhận định.
Năm 536 còn chính là dấu mốc khởi đầu quãng thời gian khắc nghiệt nhất trong lịch sử loài người. Do khí hậu lạnh giá và nạn đói hoành hành, nền kinh tế châu Âu suy thoái trầm trọng. Đến năm 541, dịch hạch lại bùng phát và cướp đi sinh mạng của 1/3, thậm chí là một nửa dân số Đế chế Đông La Mã.
Theo nhà khoa học về Trái đất và khí hậu - giáo sư Andrei Kurbatov ở Đại học Maine, “Có lẽ đã xảy ra nhiều vụ phun trào núi lửa liên hoàn mới gây ra màn sương mù đặc quánh như vậy’’, tuy nhiên các nhà nghiên cứu vẫn chưa tìm ra bằng chứng cụ thể. Dù sao, họ vẫn tin rằng năm 536 là vô cùng đáng sợ, khiến hàng triệu triệu người lâm vào đường cùng và khung cảnh chẳng khác gì tận thế. Tuy nhiên, con người vẫn có thể vượt qua và phát triển vượt bậc cho đến ngày nay, tức là đã 1.484 năm trôi qua.
Con người chúng ta sống trên hành tinh đầy biến động này, không phải lúc nào cũng thuận buồm xuôi gió. Có thể có lúc nào đó các hành tinh khác va chạm với Trái đất, núi lửa phun trào, động đất, xoay trục Trái đất, lũ lụt… Các nhà khảo cổ học hiện nay đã phát hiện những nền văn minh cổ đại với các kiến trúc khổng lồ và các nét chạm khắc vô cùng đẹp đẽ và gọi chúng với tên gọi chung là văn hóa tiền sử.
Điều đó chứng tỏ loài người đã tồn tại từ rất lâu trên Trái đất này với những kiến thức cực kỳ uyên bác về vũ trụ, kiến trúc và công nghệ... và hoàn toàn không phải là tiến hóa từ khỉ như thuyết tiến hóa của Darwin đã giả định.
Ánh Dương
Tác giả: Jayden
Theo History/trithuctre
