Biến thể SARS-CoV-2 tìm thấy con đường khác, trốn tránh vaccine, để lây nhiễm vào tế bào

Giúp NTDVN sửa lỗi

Trong đại dịch COVID-19, các nhà khoa học đã xác định được cách thức SARS-CoV-2 xâm nhập vào bên trong tế bào để gây nhiễm trùng. Tất cả các vaccine COVID-19 hiện tại và phương pháp điều trị đều dựa trên kháng thể được thiết kế để phá vỡ con đường vào các tế bào này, vốn cần một thụ thể được gọi là ACE2. Nhưng hiện nay có một đột biến có thể xâm nhập tế bào qua con đường khác.

Gần đây, các nhà nghiên cứu tại Trường Y Đại học Washington ở St. Louis đã phát hiện ra một đột biến mới mang lại cho SARS-CoV-2 khả năng xâm nhập vào tế bào thông qua một con đường khác - một con đường không cần ACE2. Đó là sử dụng cách xâm nhập giúp virus lẩn tránh kháng thể hoặc vaccine Covid-19, nhưng các nhà nghiên cứu chưa tìm thấy bằng chứng. Tuy nhiên, khám phá cho thấy virus có thể thay đổi theo những cách con người không mong muốn và tìm ra những cách mới để gây nhiễm trùng. Nghiên cứu được công bố ngày 23 tháng 6 trên Tạp chí Cell Reports.

“Đột biến này xảy ra tại một trong những điểm thay đổi rất nhiều khi virus lưu hành trong cộng đồng người”, đồng tác giả cao cấp Sebla Kutluay, Tiến sĩ, phó giáo sư về vi sinh phân tử, cho biết. "Hầu hết thời gian, các thụ thể thay thế và các yếu tố gắn kết chỉ đơn giản là tăng cường sự xâm nhập phụ thuộc vào ACE2. Nhưng trong trường hợp này, chúng tôi đã phát hiện ra một cách khác để lây nhiễm một loại tế bào quan trọng — tế bào phổi của người — và virus có được khả năng này thông qua đột biến mà chúng tôi biết phát sinh trong cộng đồng. Đây là điều chúng tôi chắc chắn cần tìm hiểu thêm".

Phát hiện thật tình cờ. Năm ngoái, Kutluay và cộng sự lên kế hoạch nghiên cứu thay đổi cấp phân tử xảy ra bên trong tế bào nhiễm SARS-CoV-2. Hầu hết các nhà nghiên cứu tìm hiểu virus ở tế bào thận linh trưởng bởi virus phát triển tốt ở đó, nhưng nhóm của Kutluay cho rằng việc tiến hành nghiên cứu trong tế bào phổi và những loại tế bào khác rất quan trọng. Để tìm ra nhiều tế bào thích hợp giúp SARS-CoV-2 phát triển hơn, họ kiểm tra 10 dòng tế bào ở phổi, đầu và cổ.

Nhóm nghiên cứu phát hiện virus mà họ sử dụng để thí nghiệm có một đột biến. Virus ban đầu được lấy từ một bệnh nhân Covid-19 ở Washington, nhưng nó phát triển theo thời gian trong phòng thí nghiệm. Mẫu vật đã trải qua một đột biến dẫn tới thay đổi ở amino axit tại vị trí số 484 trên protein hình gai.

SARS-CoV-2 sử dụng protein hình gai để liên kết với thụ thể ACE2, và vị trí 484 là điểm nóng thường xuyên xuất hiện đột biến. Các nhà nghiên cứu ghi nhận nhiều loại đột biến ở cùng vị trí trên biến thể virus ở người và chuột cũng như virus nuôi cấy trong phòng thí nghiệm. Một số đột biến phát hiện ở mẫu vật virus lấy từ người giống với đột biến Kutluay và đồng nghiệp tìm thấy. Biến chủng Alpha và Beta cũng có đột biến ở vị trí 484.

"Vị trí 484 tiến hóa theo thời gian bên trong cộng đồng dân cư và trong phòng thí nghiệm", Tiến sĩ Major, đồng tác giả cho biết. "Theo dữ liệu của chúng tôi và nhiều nhóm nghiên cứu khác, virus có thể đang chịu áp lực chọn lọc để xâm nhập tế bào mà không sử dụng thụ thể ACE2".

Để xác định liệu khả năng sử dụng con đường xâm nhập khác có cho phép virus lẩn tránh kháng thể hoặc vaccine Covid-19 hay không, nhóm nghiên cứu kiểm tra hàng loạt kháng thể và huyết thanh từ người đã tiêm chủng hoặc phục hồi sau khi nhiễm Covid-19. Dù có một số sai biệt, các kháng thể và huyết thanh vẫn hiệu quả với virus đột biến.

Các nhà nghiên cứu vẫn chưa rõ liệu con đường mới có phát huy tác dụng trong điều kiện thực tế khi mọi người bị nhiễm SARS-CoV-2 hay không. Trước khi có thể giải quyết câu hỏi đó, các nhà nghiên cứu phải tìm ra thụ thể thay thế ACE2 mà virus đang sử dụng để xâm nhập vào tế bào.

Tiến sĩ Kutluay cho biết: “Có thể virus sử dụng ACE2 cho đến khi hết tế bào với ACE2, và sau đó nó chuyển sang sử dụng con đường thay thế này. Điều này có thể có liên quan trong cơ thể, nhưng nếu không biết cơ quan thụ cảm, chúng tôi không thể nói mức độ liên quan sẽ như thế nào".

Theo Phys.org

Khoa học Nhân thể


BÀI CHỌN LỌC

Biến thể SARS-CoV-2 tìm thấy con đường khác, trốn tránh vaccine, để lây nhiễm vào tế bào