Các nhà thám hiểm đáy biển đang lùng sục khắp các đại dương trên thế giới để tìm những con tàu bị chìm trong Thế chiến II. Hiện tại, họ đang tập trung tìm kiếm các mảnh vụn trong khu vực xảy ra một trong những trận chiến mang tính quyết định thời đó ở Thái Bình Dương.
Tại hàng trăm dặm ngoài khơi Midway Atoll, giữa Hoa Kỳ và Nhật Bản, một tàu thăm dò đang đưa một robot xuống để tìm kiếm tàu chiến trong trận đánh Midway nổi tiếng dưới đáy đại dương.
Nhiều tuần tìm kiếm xung quanh quần đảo Tây Bắc Hawaii đã đưa tàu thăm dò Petrel tìm thấy một tàu chiến bị chìm của Nhật Bản, đó là tàu sân bay Kaga. Tuần này, thủy thủ đoàn đang triển khai thiết bị để thu thập thêm những thông tin khác.
Các nhà sử học coi Trận chiến Midway là một chiến thắng quan trọng của Hoa Kỳ và là một bước ngoặt trong Thế chiến II.
“Chúng tôi đã đọc về trận chiến, chúng tôi biết những gì đã xảy ra. Nhưng khi bạn nhìn thấy những xác tàu đắm dưới đáy đại dương và mọi thứ dưới đó, bạn sẽ cảm nhận được cái giá thực sự của chiến tranh là gì,” theo lời của Frank Thompson, một nhà sử học thuộc Bộ Tư lệnh Di sản và Lịch sử Hải quân ở Washington, DC. “Bạn sẽ thấy những thiệt hại mà trận chiến này gây ra và thật xúc động khi xem video về các tàu này.”
Hình ảnh từ hệ thống định vị Sonar về Kaga cho thấy mũi tàu sân bay hạng nặng này đã đâm xuống đáy biển với tốc độ cao, các mảnh vỡ văng ra và để lại một hố va chạm trông như thể một vụ nổ xảy ra trong đại dương. Mặt trước của tàu bị chôn vùi trong bùn và trầm tích sau khi mũi tàu đâm sâu xuống 3 dặm
Những quả bom của Mỹ đã bắn trúng Kaga khiến nó bị cháy, nhưng phần lớn con tàu vẫn không bị ảnh hưởng. Súng của nó, một số vẫn còn nguyên vẹn, gắn nhô ra ở bên cạnh.
Cho đến nay, trong bảy con tàu bị chìm bao gồm năm tàu của Nhật Bản và hai tàu của Mỹ, người ta mới chỉ xác định được vị trí của một tàu.
Cuộc tìm kiếm được khởi xướng bởi Paul Allen, nhà đồng sáng lập và là tỷ phú của Microsoft. Trong nhiều năm, thủy thủ đoàn của Petrel đã làm việc với Hải quân Hoa Kỳ và các quan chức khác trên thế giới để tìm và ghi lại những con tàu bị chìm.
Tàu thăm dò Petrel đã tìm thấy 31 tàu cho đến nay. Đây là lần đầu tiên họ tìm kiếm tàu chiến trong trận Midway, diễn ra sáu tháng sau cuộc tấn công của Nhật Bản vào Trân Châu Cảng và khiến hơn 2.000 người Nhật và 300 người Mỹ thiệt mạng.
Cuộc tấn công từ Hải quân Đế quốc Nhật Bản là một sự bất ngờ. Nhật hi vọng cuộc tấn công sẽ mang lại cho Nhật Bản một lợi thế chiến lược ở Thái Bình Dương. Cuộc tấn công này đã bị chặn lại khi các nhà phân tích Hoa Kỳ giải mã các tin nhắn của Nhật Bản và dụ kẻ thù của họ tiết lộ kế hoạch.
Khi máy bay chiến đấu của Nhật Bản bắt đầu ném bom các căn cứ quân sự tại Midway Atoll, một nhóm nhỏ của quần đảo cách khoảng 1.300 dặm (2.090 km) về phía tây bắc của Honolulu, quân đội Mỹ đã lên đường để đánh chặn hạm đội của Nhật Bản. Máy bay Mỹ đã đánh chìm bốn tàu sân bay của Nhật Bản và một tàu tuần dương và hạ hàng chục máy bay chiến đấu của Nhật.
Một trong những tàu Mỹ bị đánh chìm là USS Yorktown, một tàu sân bay được Mỹ mang theo trong ngày cuối cùng của trận chiến bị hư hại nặng khi nó bị trúng ngư lôi. Chiếc còn lại, USS Hammann, đã bị chìm khi cố gắng bảo vệ Yorktown.
-
- USS Yorktown sau khi bị máy bay ném bom và ngư lôi Nhật Bản tấn công trong Trận Midway vào ngày 4 tháng 6 năm 1942. (Hải quân Hoa Kỳ / AP)
Thuyền trưởng Jack Crawford, người vừa tròn 100 tuổi, nằm trong số 2.270 người còn sống sót của Yorktown.
Máy bay ném bom bổ nhào của Nhật Bản đã rời đi khi tàu Yorktown bị hư hỏng nặng, khói đen phun ra từ ngăn xếp của nó, nhưng con tàu vẫn đứng vững.
Sau đó, nó bị ngư lôi đánh trúng, Crawford nói với tờ The Associated Press qua điện thoại từ nhà của ông ở Maryland.
“Bam! Bam! Chúng tôi bị trúng hai quả ngư lôi và tôi biết chúng tôi đang gặp rắc rối. Ngay khi cạnh boong bắt đầu chìm xuống, tôi biết rằng con tàu sẽ chìm”, ông nói. Crawford là quân nhân trong chương trình hạt nhân hải quân. Ông cũng từng là phó trợ lý về năng lượng hạt nhân của Bộ Năng lượng.
Yorktown chìm chậm và một tàu khu trục đã có thể đến giải cứu Crawford và nhiều người khác.
Tháng 5 năm 1998, gần 56 năm sau, một cuộc thám hiểm do Hội địa lý Quốc gia chủ trì liên kết với Hải quân Mỹ đã tìm thấy Yorktown đang nằm dưới đáy biển sâu 3 dặm (5 km).
-
- Đại úy hải quân đã nghỉ hưu Jack Crawford chụp ảnh tại nhà riêng ở Rockville, Maryland vào ngày 19 tháng 10 năm 2018. (John W. (Jack) Crawford III /AP)
Crawford không thấy nhiều giá trị trong các nhiệm vụ này để tìm tàu bị mất, trừ khi họ có thể nhận được một số thông tin hữu ích về nguyên nhân các tàu Nhật Bản chìm xuống. Nhưng ông sẽ không phiền nếu ai đó có thể tìm thấy hộp đồ của mình và thanh kiếm mới mà ông để lại khi ông và những người khác bỏ rơi con tàu 77 năm trước.
Ông ở quá xa để thấy được tàu sân bay Kaga chìm xuống.
Một mảnh của tàu sân bay Nhật Bản được phát hiện vào năm 1999, nhưng cho đến tuần trước người ta vẫn chưa tìm thấy thân tàu.
Sau khi nhận được một số kết quả đầy hứa hẹn từ hệ thống định vị sona, tàu thăm dò Petrel đã sử dụng robot dưới nước để điều tra và thu thập các video. Họ so sánh các cảnh quay được với các ghi chép lịch sử và xác nhận rằng họ đã tìm thấy Kaga trong tuần này.
Chuẩn đô đốc Brian P. Fort, chỉ huy lực lượng hải quân Hoa Kỳ tại Nhật Bản, nói về những suy nghĩ và cầu nguyện cho Nhật Bản. “Cái giá khủng khiếp của chiến tranh ở Thái Bình Dương được cảm nhận bởi tất cả những người lính hải quân chúng tôi,” ông nói.
Ba tàu sân bay khác của Nhật Bản là các tàu Akagi, Soryu và Hiryu, và tàu tuần dương Nhật Bản Mikuma vẫn chưa được tìm thấy.
-
- Một tàu tuần dương hạng nặng của Nhật Bản thuộc lớp Mogami chìm xuống nước sau khi bị máy bay hải quân Mỹ ném bom trong Trận Midway vào tháng 5 năm 1942. (Ảnh AP)
Thủy thủ đoàn của Petrel hi vọng tìm thấy và khảo sát tất cả các mảnh vỡ từ trận chiến. Nỗ lực của họ có thể giúp thu được thêm những chi tiết mới về trận Midway trong lịch sử.
Đầu năm nay, họ đã phát hiện ra USS Hornet, một hàng không mẫu hạm có công lớn trong chiến thắng Midway nhưng bị chìm trong Trận Santa Cruz gần Quần đảo Solomon chưa đầy năm tháng sau. Hơn 100 thành viên thủy thủ đoàn đã chết.
Petrel cũng phát hiện ra USS Indianapolis, chỉ duy có vụ chìm tàu này gây ra tổn thất chết người cho Hải quân Hoa Kỳ.
Rob Kraft, giám đốc vận hành hoạt động dưới đáy biển của Petrel, nói rằng nhiệm vụ của thủy thủ đoàn bắt đầu theo nguyện vọng của Paul Allen để tôn vinh người cha vừa mất năm ngoái của ông - người đã từng phục vụ trong quân ngũ.
“Hiện tại, thành công mà nhiệm vụ đạt được thực sự đã vượt quá mong đợi ban đầu. Chúng tôi tôn vinh các quân nhân phục vụ trong quân ngũ ngày nay. Bạn biết đấy, điều đó sẽ giáo dục và đưa lịch sử trở lại cuộc sống cho các thế hệ tương lai”, Kraft nói.
Văn Thiện (biên dịch)
Theo NTD
