Rừng xanh đang bị tàn phá nặng nề và lượng khí thải carbon thường xuyên được thải vào khí quyển. Chính vì vậy, các nhà khoa học đang tìm ra một giải pháp mới, một “vị cứu tinh” cho con người: họ mong muốn tạo ra những loài thực vật có “siêu sức mạnh” là cây nhân tạo.
Trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu, chúng ta có một đồng minh mạnh mẽ nhất và lâu dài nhất là cây xanh. Công việc hàng ngày của chúng là hấp thụ carbon dioxide, giảm lượng khí nhà kính có hại cho môi trường. Nhưng với tình trạng chặt phá rừng như hiện nay và khí thải vẫn được thải ra thường xuyên và ngày càng nhiều thì chúng ta đang đòi hỏi những cây xanh này phải hoạt động quá sức.
-
- Cây nhân tạo - một ánh sáng mới giúp chúng ta trong cuộc chiến làm sạch môi trường. (Ảnh: Scienceinfor)
Theo ông Christophe Jospe, trưởng ban kế hoạch tại Trung tâm Nghiên cứu Bang Arizona , trong tình hình hiện nay, cây cối không thể hấp thụ hết lượng khí cacbonic mà con người thải ra, trừ khi tất cả các vùng đất trên Trái đất có thể chuyển biến thành rừng rậm.
Chính vì vậy, các nhà khoa học đang tìm ra một giải pháp mới, một “vị cứu tinh” cứu người: họ mong muốn tạo ra những loài thực vật có “siêu sức mạnh”. Nó là một loài cây nhân tạo, một ánh sáng mới giúp chúng ta trong cuộc chiến làm sạch môi trường, bởi vì chúng ta không thể dựa vào việc con người thải ra một lượng carbon đáng kể vào môi trường. Do đó, một trong những lựa chọn được đánh giá cao và hữu ích nhất là thu thập lượng khí thải carbon đó và tìm cách biến chúng thành thứ hữu ích hơn, chẳng hạn như nhiên liệu.
Quay ngược thời gian cách đây 5 năm, một nhóm các nhà nghiên cứu ở Boston và một số nhà thiết kế đã lên ý tưởng tạo ra những "cây nhân tạo" trong thành phố. Ý tưởng của họ là tạo ra loài cây có thể lọc carbon dioxide và thậm chí có thể tạo ra bóng râm, mà không chỉ là những bộ lọc không khí được đặt khắp thành phố. Những cây nhân tạo này sẽ được đặt ở những nơi đất khó trồng, hoặc ít đất để cây phát triển.
'Phủ xanh' đất trống bằng cây nhân tạo
Mặc dù đội Boston có ý tưởng hay và đã tạo ra những bản thiết kế đầu tiên, nhưng việc tìm kiếm viện trợ không hề dễ dàng. Kimberly Poliquin, giám đốc dự án trồng cây nhân tạo cho biết: “ Không ai muốn là người đầu tiên đầu tư cho dự án này. Các nhà khoa học có thể nói rằng họ làm điều đó, nhưng các nhà đầu tư luôn tự hỏi liệu 'điều đó' có thể áp dụng vào thực tế hay không".
-
- Việc tạo ra một “khu rừng nhân tạo'' vẫn còn xa vời, bởi một cây nhân tạo như vậy có giá xấp xỉ 350.000. USD. (Ảnh: Scienceinfor)
Việc thu gom và lưu trữ khí carbon không phải là một điều dễ dàng, chúng luôn đòi hỏi chi phí cao và do đó, chính phủ và các tổ chức môi trường cũng như các tổ chức công nghiệp khác vẫn chưa thể thực hiện việc này trên quy mô lớn. Không sai khi nói rằng công nghệ này không còn đắt đỏ như nhiều năm trước, nhưng việc tạo ra một “khu rừng nhân tạo” vẫn còn xa vời, bởi một cây nhân tạo như vậy có giá xấp xỉ 350.000. USD, theo bà Poliquin. Mong muốn hiện tại của bà cũng như của nhóm nghiên cứu là tạo ra một mẫu thử nghiệm trong vòng 1 đến 2 năm tới.
Cách hút khí carbon trong không khí cũng không ít. Một trong những cách đó là lấy trực tiếp từ ống khói của các nhà máy. Một cách khác, cách mà các nhà nghiên cứu Boston đã nhắm tới là hút và lọc carbon từ không khí. Theo lý thuyết, một km vuông nhà máy nhân tạo có thể loại bỏ 4 triệu tấn carbon mỗi năm. Những con số này được thực hiện bởi Trung tâm Nghiên cứu Khí thải Carbon và họ cũng đang phát triển một công nghệ lọc khí như vậy.
Bảy dự án lớn về lọc và lưu trữ carbon tại các nhà máy đã được thực hiện trong năm 2016 và 2017, hầu hết sẽ được thử nghiệm ở Mỹ và Canada. Nhưng cần phải đẩy nhanh và mở rộng phạm vi áp dụng thu gom rác thải để có thể tác động rõ nét đến môi trường và khí hậu. Theo Viện thu giữ carbon toàn cầu, đối với 15 dự án toàn cầu quy mô lớn như vậy, lượng carbon dioxide được lọc ra khỏi khí quyển hàng năm sẽ là 28 triệu tấn. Và để giữ bầu không khí trong sạch, chúng ta cần xử lý 4 tỷ tấn carbon vào năm 2040 và phải đạt 6 tỷ vào năm 2050.
Trung tâm Nghiên cứu Khí thải Carbon đang phát triển một công nghệ lọc khí có hiệu quả gấp 1.000 lần so với cây trên mỗi sinh khối khí thải. Vẫn cần thêm thời gian, vì khi công nghệ này hoạt động ở vùng khí hậu lạnh hơn, nó thường sẽ đòi hỏi thêm chi phí.
Khói thải ra từ nhà máy công nghiệp
Sau khi công nghệ hoàn thành, các nhà nghiên cứu ước tính chi phí lọc carbon dioxide khỏi khí quyển là 100 USD/tấn. Họ tập trung vào việc tạo ra một hệ thống lọc carbon dioxide hiệu quả và tiết kiệm chi phí, hơn là cố gắng tạo ra một cây nhân tạo có thể lọc không khí vừa có thể làm đẹp, vừa có thể nhìn tốt.
Và vì vậy, công nghệ này vẫn cần được phát triển hơn nữa để có thể đạt được hiệu quả về chi phí và phổ biến rộng rãi. Từ năm 2007, Viện thu giữ carbon toàn cầu cho biết đầu tư vào thu giữ carbon toàn cầu chỉ dưới 20 tỷ USD, chỉ bằng một phần mười đầu tư vào năng lượng tái tạo.
Công nghệ cây nhân tạo cần một bàn tay tài hoa của các hãng công nghệ lớn để thực hiện những bước đầu tiên trong vấn đề nghiên cứu này, nhằm hạ giá thành thu giữ carbon dioxide. Theo lời chia sẻ của ông Jospe: “Chỉ cần đưa cho tôi 100 triệu USD, tôi sẽ đầu tư nghiên cứu và phát triển mạnh mẽ công nghệ này và trong vòng 5 năm, bạn sẽ thấy những sản phẩm thú vị bắt đầu xuất hiện trên thị trường" .
Một công nghệ đầy hứa hẹn nhưng vẫn chỉ là những bước đầu tiên trên chặng đường dài thay thế tầm quan trọng của cây xanh nói riêng và thực vật nói chung.
Ngọc Mai
Theo Scienceinfor
