Chúng ta không còn riêng tư nữa: AI đọc được suy nghĩ của con người

Giúp NTDVN sửa lỗi

Trí tuệ nhân tạo ứng dụng trong y sinh học, có thể đọc được suy nghĩ của con người và chuyển tải thành văn bản mà không cần nói ra. Như vậy, sẽ có người hoặc nhiều người đọc được mọi ý nghĩ của chúng ta.

Một nhóm các nhà khoa học từ Đại học Texas ở Austin đã phát triển một mô hình AI có thể đọc được suy nghĩ của con người. Hệ thống AI không xâm lấn được gọi là bộ giải mã ngữ nghĩa tập trung vào việc dịch hoạt động của não thành một luồng văn bản, theo nghiên cứu đã được đánh giá ngang hàng và công bố trên tạp chí Nature Neuroscience (Khoa học thần kinh tự nhiên).

Công nghệ đọc suy nghĩ của con người

Phương pháp này thu thập thông tin về cách bộ não một người phản ứng với ngôn ngữ, sau đó vận dụng trí tuệ nhân tạo để xử lý dữ liệu và đưa ra thông tin tương ứng với từng phản ứng của não.

Các nhà nghiên cứu sử dụng hai công cụ là thiết bị scan fMRI và mô hình trí tuệ nhân tạo ngôn ngữ GPT-1. Ba tình nguyện viên tham gia nghiên cứu sẽ nghe radio về một nội dung nhất định liên tục trong 16 tiếng. Các nhà nghiên cứu để máy fMRI theo dõi sự thay đổi của lượng máu chảy trong não của các tình nguyện viên.

Điều này cho phép các nhà nghiên cứu biết được trạng thái nhất định của não bộ khi tình nguyện viên nghe thấy hoặc nói ra một từ.

Sau đó, họ sử dụng GPT-1 với những dữ liệu não bộ trên để tiên đoán xem những từ nào có thể sẽ tiếp tục xuất hiện. Để kết thúc thí nghiệm, họ yêu cầu người tham gia tưởng tượng một câu chuyện trong khi đang dùng máy fMRI.

Một nhà nghiên cứu thu thập hoạt động trong não bộ của một tình nguyện viên người tham gia nghiên cứu tại Đại học Texas. (Nguồn: The University of Texas)

Kết quả đáng kinh ngạc: phương pháp không đoán được chính xác từng từ trong ý nghĩ của tình nguyện viên, nhưng đưa ra được những câu tóm gọn ý

Các ứng dụng trong cuộc sống

Các phương pháp “phiên dịch” ý nghĩ thành ngôn ngữ văn bản đã giúp cho rất nhiều bệnh nhân bị liệt có thể phần nào cải thiện tình trạng của mình. Họ có thể sử dụng ý nghĩ để di chuyển con trỏ chuột hay điều khiển một cánh tay nhân tạo.

Ngoài ra, một số phương pháp thăm dò và đọc ý nghĩ trực tiếp từ não bộ của các ông trùm công nghệ như Meta hay Neuralink cũng đang được phát triển. Những chương trình này có thể copy ý nghĩ trực tiếp từ những nơ-ron thần kinh gắn trong não bộ và chuyển chúng thành từ ngữ.

Tất nhiên, những công cụ này còn cần thời gian để có thể xuất hiện trên thị trường. Nhưng chúng hứa hẹn những khả năng và trải nghiệm mới cho cuộc sống của con người, ví dụ như điều khiển điện thoại hoặc máy tính bằng ý nghĩ chẳng hạn.

Sự riêng tư của con người có bị hạ gục?

Suy nghĩ và não bộ của chúng ta vốn chỉ là của riêng chúng ta. Sự tự do suy nghĩ hiện đang là mảnh trời của riêng chúng ta, nhưng nó đang có nguy cơ lại bị hạ gục.

Chính vì thế, công nghệ này có thể gây ra nhiều vấn đề về mặt đạo đức. Hãy thử tưởng tượng nếu các công ty nắm được ý nghĩ của con người, ít nhất họ sẽ sử dụng những thông tin đó để khai thác chúng ta lấy lợi nhuận. Ở một phương diện lớn hơn, chúng có thể trở thành công cụ điều khiển, định hướng, và giám sát xã hội.

Một số nhà thần kinh học cảnh cáo rằng tiềm năng lạm dụng công nghệ này cho mục đích xấu lớn tới nỗi chúng ta phải có những bộ luật mới và làm việc lại với khái niệm “quyền con người” để tránh những ảnh hưởng tiêu cực.

Tổng hợp

Khoa học Nhân thể


BÀI CHỌN LỌC

Chúng ta không còn riêng tư nữa: AI đọc được suy nghĩ của con người