Theo Space.com, không gian không phải là một trong những chiến trường lớn của cuộc bầu cử tổng thống. Nhưng rất nhiều người trong chúng ta có thể sẽ quan tâm sâu sắc đến chính sách không gian của Hoa Kỳ và cách thức mà Tổng thống Mỹ trong nhiệm kỳ 4 năm tới có thể định hình nó. Dưới đây là tóm tắt ngắn gọn về định hướng của hai ứng cử viên chính.
Tổng thống hiện thời Donald Trump
Ông Trump đã khá tích cực trong lĩnh vực chính sách không gian. Ví dụ, ông đã hồi sinh Hội đồng Không gian Quốc gia, vốn đã không hoạt động từ đầu những năm 1990. Phó Tổng thống Mike Pence là chủ tịch hội đồng, có nhiệm vụ hợp lý hóa các kế hoạch và ưu tiên khám phá ngoài Trái đất.
Ông Trump cũng đã ký năm chỉ thị về chính sách không gian khác nhau. Điều đầu tiên trong số đó, đã sửa đổi và cập nhật một chỉ thị do Cựu Tổng thống Barack Obama ban hành vào năm 2010, đưa Mỹ trở lại công cuộc đưa phi hành gia lên Mặt trăng và hơn thế nữa .
NASA đang nỗ lực để đạt được những mục tiêu này thông qua chương trình thám hiểm Mặt trăng có phi hành đoàn Artemis, nhằm mục đích thiết lập sự hiện diện bền vững của con người trên và xung quanh Mặt trăng vào năm 2028. Chuyến hạ cánh đầu tiên của phi hành đoàn Artemis hiện đang được nhắm tới vào năm 2024, một mốc thời gian đầy tham vọng mà Pence công bố vào năm 2019 .
Hai trong số các chỉ thị về chính sách không gian khác của tổng thống Trump cũng tìm cách hợp lý hóa các quy định của ngành công nghiệp vũ trụ thương mại và các giao thức kiểm soát lưu lượng không gian. Ngoài ra ông cũng đưa ra hai chính sách khác, một là nhằm tăng cường an ninh mạng cho các hệ thống không gian, và một là chỉ đạo Bộ Quốc phòng thành lập Lực lượng Không gian Hoa Kỳ.
Lực lượng Không gian Hoa Kỳ, được chính thức thành lập vào tháng 12 năm 2019, là nhánh quân sự mới đầu tiên của Mỹ kể từ khi Lực lượng Không quân được thành lập vào năm 1947. Lực lượng Không gian là một phần của Không quân, giống như cách mà Thủy quân lục chiến là một phần của Hải quân Hoa Kỳ.
Lực lượng Vũ trụ mới chính thức hoạt động chưa được một năm, vì vậy, hiện tại vẫn chưa rõ lực lượng này sẽ thay đổi cách Mỹ thực thi các nhiệm vụ trong không gian như thế nào, đặc biệt là khi nhiều nhiệm vụ của lực lượng này là những nhiệm vụ mà Không quân từng thực hiện. Nhưng sự tồn tại của Lực lượng Không gian cho thấy cam kết coi không gian như một lĩnh vực ngày càng quan trọng và duy trì quyền thống trị lâu nay của Hoa Kỳ trong lĩnh vực này một cách mạnh mẽ hơn. Các quan chức quân sự Hoa Kỳ lên tiếng về việc ưu tiên lĩnh vực này trong vài năm qua.
Ông Trump cũng đã ký một lệnh hành pháp vào đầu năm nay tuyên bố rằng khai thác không gian tương thích với Hiệp ước Ngoài vũ trụ năm 1967, xương sống của luật không gian quốc tế. Lệnh này khẳng định lập trường đã được Quốc hội Hoa Kỳ đưa ra. Vào năm 2015, Quốc hội đã thông qua luật một cách rõ ràng cho phép công dân và công ty Mỹ sử dụng tài nguyên thiên thạch và Mặt trăng, chẳng hạn như băng nước Mặt trăng, và có thể duy trì các tiền đồn Mặt trăng.
Tổng thống Trump cũng đã liên tục tìm cách tăng ngân sách của NASA trong nhiệm kỳ của mình. Phần lớn kinh phí gia tăng đã được dành cho việc đưa các phi hành gia lên Mặt trăng. Mặt khác, khoa học Trái đất thường được nhắm mục tiêu cắt giảm .
Vì vậy, nếu nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump giống như nhiệm kỳ đầu tiên, chúng ta có thể mong đợi việc tiếp tục thương mại hóa không gian, bao gồm việc sử dụng các nguồn tài nguyên ngoài Trái đất; các nỗ lực xa hơn để bảo vệ các tài sản không gian của Mỹ và sự thống trị trong không gian một cách rộng rãi hơn; và việc tiếp tục ưu tiên các chương trình thám hiểm có phi hành đoàn của NASA, đặc biệt là nỗ lực đưa các phi hành gia trở lại Mặt trăng một cách nhanh chóng.
Cựu Phó tổng thống Joe Biden
Cuộc thảo luận về chính sách không gian của ông Joe Biden tất nhiên mang tính suy đoán nhiều hơn, nhưng chúng ta có thể đưa ra một số điểm.
Ví dụ, một số chuyên gia đã dự đoán rằng chính sách không gian của Hoa Kỳ sẽ không thay đổi đáng kể nếu Biden thắng cử. Những dự báo như vậy thường trích dẫn Cương lĩnh chính thức của Đảng Dân chủ, trong đó cam kết tiếp tục hỗ trợ NASA và hoạt động khám phá không gian trên phạm vi rộng hơn.
Cương lĩnh viết: "Chúng tôi ủng hộ công việc của NASA để đưa người Mỹ trở lại Mặt trăng và đi xa hơn tới sao Hỏa, thực hiện bước tiếp theo trong việc khám phá hệ Mặt trời của chúng ta". Tuy nhiên, liệu mức độ khẩn cấp tương tự - ví dụ như việc đưa người lên Mặt trăng vào năm 2024 - có được áp dụng hay không là một câu hỏi khác.
Nhưng câu tiếp theo trong cương lĩnh nhấn mạnh một điểm khác biệt quan trọng với các ưu tiên của Nhà Trắng hiện tại: "Các đảng viên Dân chủ cũng ủng hộ việc tăng cường NASA và các sứ mệnh quan sát Trái đất của Cơ quan Khí quyển và Đại dương Quốc gia để hiểu rõ hơn về cách biến đổi khí hậu đang tác động đến hành tinh của chúng ta”.
Điều đó có ý nghĩa: Biden đã nói rằng chống biến đổi khí hậu sẽ là ưu tiên của chính quyền ông nếu ông giành được thắng lợi trong cuộc đua vào Nhà Trắng. Đó sẽ là một sự thay đổi so với chính quyền hiện tại; Tổng thống Trump đã bày tỏ sự hoài nghi về thực tế và sự nguy hiểm của biến đổi khí hậu do con người gây ra.
Trở lại mặt tương đồng, một Tổng thống Biden cũng có thể khá thân thiện với các nỗ lực thương mại hóa các chuyến bay vũ trụ. Rốt cuộc, Biden từng là phó tổng thống dưới thời chính quyền của Tổng thống Barack Obama, người mà yêu cầu ngân sách liên bang đã chỉ đạo NASA chuyển các hoạt động của phi hành đoàn ở quỹ đạo thấp của Trái đất cho các hãng tên lửa tư nhân như SpaceX. Chương trình Phi hành đoàn Thương mại của NASA được thành lập và hoạt động vào năm 2010 và trao hợp đồng vận chuyển phi hành đoàn cho SpaceX và Boeing vào năm 2014.
Còn quá sớm để suy đoán về những vấn đề quan trọng khác, chẳng hạn như liệu Tổng thống Biden sẽ tiếp tục với Quản lý NASA hiện tại, Jim Bridenstine, hay đưa ra lựa chọn của riêng mình. Chúng ta sẽ chỉ phải chờ xem kết quả bầu cử.
Văn Thiện
Theo Space.com
