Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã nhận được hai bức điện tín từ các quan chức Đại sứ quán Hoa Kỳ vào năm 2018 cảnh báo về mức độ không đủ an toàn tại một phòng thí nghiệm sinh học ở Vũ Hán, Trung Quốc - nơi đang tiến hành 'nghiên cứu rủi ro' về virus corona ở loài dơi, theo Washington Post.
Một phái đoàn của Mỹ do ông Jamison Fouss, tổng lãnh sự ở Vũ Hán và ông Rick Switzer, cố vấn môi trường, khoa học, công nghệ và y tế của Đại sứ quán Hoa Kỳ đã thực hiện một việc bất thường là liên tục đến thăm Viện Virus học Vũ Hán (WIV) - nơi đã trở thành phòng thí nghiệm đầu tiên của Trung Quốc đạt được mức độ an toàn nghiên cứu sinh học quốc tế (BSL-4) cao nhất trong năm 2015. Chuyến viếng thăm cuối cùng vào ngày 27/3/2018 được ghi lại trên trang web của WIV nhưng đã bị xóa (lưu trữ).
Các quan chức Hoa Kỳ rất lo ngại về những gì họ thấy và họ đã cảnh báo về một đại dịch tiềm tàng bắt nguồn từ nghiên cứu của phòng thí nghiệm Vũ Hán về virus corona ở loài dơi. Họ đã gửi hai bức điện tín dạng Nhạy cảm Nhưng Không được phân loại (Sensitive But Unclassified) trở lại Washington. Các bức điện tín cảnh báo về các điểm yếu về an toàn và quản lý tại phòng thí nghiệm WIV và đề xuất cần chú ý và giúp đỡ nhiều hơn.
Các bức điện tín
Theo Washington Post, bức điện tín đầu tiên cảnh báo rằng phòng thí nghiệm nghiên cứu về virus corona ở dơi và khả năng lây truyền cho con người của virus này có nguy cơ gây ra đại dịch SARS mới.
Trong bức điện tín soạn vào tháng 1/2018 có đoạn viết: "Trong quá trình trao đổi với các nhà khoa học tại phòng thí nghiệm WIV, chúng tôi để ý thấy rằng phòng thí nghiệm mới thiếu hụt nghiêm trọng các kỹ thuật viên và điều tra viên được đào tạo phù hợp để vận hành nó một an toàn".
Sau đó, các nhà nghiên cứu Trung Quốc đã nhận được hỗ trợ từ Phòng thí nghiệm Quốc gia Galveston tại Chi nhánh Y khoa Đại học Texas và các tổ chức khác của Hoa Kỳ. Tuy nhiên phía Trung Quốc vẫn yêu cầu trợ giúp thêm. Do đó, các bức điện tín cảnh báo rằng Hoa Kỳ nên hỗ trợ thêm cho WIV vì nghiên cứu về virus corona ở dơi rất nguy hiểm.
Các quan chức thuộc đại sứ quán Hoa Kỳ đã gặp bà Shi Zhengli, người đứng đầu dự án nghiên cứu. Bà Shi đã xuất bản các nghiên cứu liên quan đến virus corona ở dơi trong nhiều năm. Vào tháng 11/2017, ngay trước chuyến thăm của các quan chức Hoa Kỳ, nhóm của bà Shi đã công bố nghiên cứu cho thấy những con dơi móng ngựa mà họ thu thập được từ một hang động ở tỉnh Vân Nam rất có thể chính là loài dơi đã sinh ra virus SARS vào năm 2003.
Điều "quan trọng nhất" mà bức điện tín cảnh báo: "Các nhà nghiên cứu cũng chỉ ra rằng các loại virus corona giống SARS khác có thể tương tác với ACE2 - thụ thể người được xác nhận với virus SARS".
Do đó, các virus corona giống SARS từ dơi có thể truyền sang người và gây ra các bệnh tương tự như SARS. Từ góc độ sức khỏe cộng đồng, điều này khiến cho việc giám sát liên tục các loại virus corona giống như SARS ở dơi và nghiên cứu về sự lây truyền động vật-người quan trọng đối với việc dự đoán và phòng ngừa dịch virus corona trong tương lai.
Bà Shi và các nhà nghiên cứu khác đã quyết liệt phủ nhận rằng loại virus mới có tên là SARS-CoV-2 đến từ WIV, sau khi chính nhóm của bà là những người đầu tiên báo cáo công khai về nó.
Rủi ro từ thí nghiệm về virus corona của loài dơi tại Vũ Hán
Theo báo cáo của nhóm bà Shi, nghiên cứu về virus corona ở dơi nhằm mục đích ngăn chặn đại dịch giống SARS tiếp theo "bằng cách dự đoán làm thế nào nó có thể xuất hiện". Tuy nhiên theo báo cáo "từ tận năm 2015, các nhà khoa học khác đã đặt nghi vấn liệu nhóm bà Shi có gặp rủi ro không lường trước được hay không."
Vào tháng 10/2014, chính phủ Hoa Kỳ đã áp đặt lệnh cấm tài trợ cho bất kỳ nghiên cứu nào làm cho virus trở nên nguy hiểm hơn hoặc dễ lây lan hơn, được gọi là các thí nghiệm “tăng chức năng” (gain-of-function).
Washington Post lưu ý rằng 'nhiều người' đã nói rằng không có bằng chứng nào cho thấy COVID-19 được thiết kế, và đồng thuận rằng nó đến từ động vật, "điều này không có nghĩa rằng nó không đến từ phòng thí nghiệm Vũ Hán - nơi bỏ ra nhiều năm thử nghiệm virus corona ở dơi trên động vật”, theo ông Xiao Qiang, một nhà khoa học nghiên cứu tại UC Berkeley.
Ông Xiao nói thêm: "Bức điện tín nói với chúng tôi rằng từ lâu đã có những lo ngại về khả năng đe dọa sức khỏe cộng đồng xuất phát từ nghiên cứu trong phòng thí nghiệm này, nếu nó không được quản lý và bảo vệ đầy đủ".
Ngoài ra, cũng có những lo ngại tương tự về Trung tâm Phòng chống và Kiểm soát Dịch bệnh (CDC) Vũ Hán gần đó - một cơ sở an toàn sinh học cấp 2. Chính phủ Trung Quốc từ chối cho biết liệu phòng thí nghiệm này có liên quan hay không.
Đáng chú ý, CDC Vũ Hán nằm cách một khu chợ ẩm ướt chỉ khoảng 275 m - nơi chiếm khoảng một nửa số trường hợp nhiễm COVID-19 mới vào cuối năm ngoái.
Đáng nói là, khu chợ ẩm ướt không bán dơi - và bệnh nhân đầu tiên không có mối liên hệ nào với chợ đó. Như vậy, không thể dám chắc rằng một nhân viên từ CDC Trung Quốc đã không vô tình tự lây nhiễm và đi mua thịt trong thời gian ủ bệnh không có triệu chứng.
-
- CDC Vũ Hán nằm cách chợ hải sản Hoa Nam chỉ khoảng 275 m. (Ảnh: Google maps)
Trong chính quyền Trump, nhiều quan chức an ninh quốc gia từ lâu đã nghi ngờ WIV hoặc CDC Vũ Hán là nguồn gốc của vụ dịch virus Corona mới. Theo tờ New York Times, cộng đồng tình báo đã không cung cấp bằng chứng để xác nhận điều này. Nhưng một quan chức chính quyền cấp cao nói với tôi rằng các bức điện tín cung cấp thêm một bằng chứng để hỗ trợ khả năng đại dịch là kết quả của một vụ tai nạn trong phòng thí nghiệm ở Vũ Hán.
Nỗ lực xóa dấu vết của chính quyền Trung Quốc
Trong khi đó, Đảng Cộng sản Trung Quốc đã phong tỏa hoàn toàn thông tin liên quan đến nguồn gốc của virus - từ chối cung cấp cho các chuyên gia Hoa Kỳ các mẫu được thu thập từ các trường hợp sớm nhất và nhanh chóng đóng cửa phòng thí nghiệm Thượng Hải - nơi công bố bộ gen của COVID-19 vào ngày 11/1.
Washington Post lưu ý: "Một số bác sĩ và nhà báo đã báo cáo về sự lây lan dịch bệnh thời gian đầu đã biến mất."
Vào ngày 14/2, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình kêu gọi một luật an toàn sinh học mới cần được nhanh chóng đưa ra. Hôm thứ Tư (8/4), CNN đưa tin rằng chính phủ Trung Quốc đã đặt ra những hạn chế nghiêm ngặt - bất kỳ tổ chức nghiên cứu nào của nước này muốn công bố bất cứ điều gì về nguồn gốc của virus Corona mới đều cần phải được chính quyền phê duyệt trước khi gửi đi.
Văn Thiện
Theo zerohedge
