Một nghiên cứu mới cho thấy rằng việc dỡ bỏ lệnh cách ly xã hội quá sớm ở Vũ Hán, Trung Quốc, nơi khởi đầu của dịch virus Corona Vũ Hán (COVID-19), có thể sẽ gây ra "làn sóng thứ hai" hay sự bùng phát trở lại của dịch bệnh vào giữa mùa hè.
Nghiên cứu, được công bố vào ngày 25/3 trên tạp chí Sức khỏe cộng đồng Lancet, cho thấy, nếu các biện pháp cách ly xã hội được dỡ bỏ vào đầu tháng 3, một đợt dịch thứ hai được dự đoán sẽ xảy ra vào tháng 8. Ngược lại, nếu các biện pháp cách ly xã hội được duy trì cho đến đầu tháng 4 thì số ca nhiễm virus Corona Vũ Hán trung bình đến hết năm 2020 có khả năng giảm tới 24% và đỉnh dịch thứ hai đến tháng 10 mới xuất hiện.
Bà Kiesha Prem, thuộc Trường Y học Nhiệt đới & Vệ sinh Luân Đôn tại Vương quốc Anh và là tác giả chính của nghiên cứu, cho biết trong một tuyên bố: "Các biện pháp chưa từng có mà thành phố Vũ Hán đã đưa ra để giảm bớt sự tiếp xúc xã hội trong trường học và nơi làm việc đã giúp kiểm soát dịch bệnh. Tuy nhiên, thành phố này hiện vẫn cần phải thực sự cẩn thận - tránh dỡ bỏ các biện pháp cách ly vật lý quá sớm, bởi vì điều đó có thể dẫn đến một ‘đỉnh thứ cấp’ [của dịch bệnh] xảy ra sớm hơn trong các trường hợp. Nhưng nếu họ nới lỏng các hạn chế dần dần, thì ‘đỉnh’ có thể sẽ trì hoãn và bị làm phẳng".
Trong công bố này, các nhà nghiên cứu đã sử dụng mô hình toán học để mô phỏng sự tiến triển của dịch bệnh COVID-19 ở Vũ Hán theo các kịch bản khác nhau. Trong một kịch bản, các trường học và nơi làm việc chỉ bị đóng cửa trong kỳ nghỉ Tết Nguyên đán. Trong một kịch bản khác, các biện pháp cách ly xã hội cực đoan đã được đưa ra sau kỳ nghỉ lễ - các trường học vẫn đóng cửa và chỉ 10% lực lượng lao động (bao gồm nhân viên y tế và cảnh sát) vẫn hoạt động. Kịch bản này phản ánh thực tế đã xảy ra tại Vũ Hán - nơi bắt đầu phong tỏa từ ngày 23/1.
Trong mô hình này, các nhà nghiên cứu đã sử dụng thông tin về tần suất mọi người tương tác với nhau ở các địa điểm khác nhau dựa trên độ tuổi của họ.
Kết quả cho thấy việc đóng cửa trường học và nơi làm việc chỉ trong kỳ nghỉ Tết âm lịch sẽ ít ảnh hưởng đến sự lây lan của dịch bệnh. Ngược lại, các biện pháp cách ly xã hội cực đoan làm giảm quy mô của đỉnh dịch bệnh cũng như tổng số trường hợp vào cuối năm 2020.
Trung Quốc gần đây đã tuyên bố sẽ dỡ bỏ lệnh phong tỏa Vũ Hán, một thành phố có hơn 11 triệu dân, vào ngày 8/4. Trước đó vào ngày 25/3, tỉnh Hồ Bắc cũng dỡ bỏ các hạn chế đi lại đối với những người rời khỏi địa phận tỉnh này.
Ý nghĩa của nghiên cứu đối với các nước bên ngoài Trung Quốc
Những phát hiện này cũng có ý nghĩa đối với phần còn lại của thế giới khi các trường hợp mắc viêm phổi Vũ Hán tiếp tục gia tăng bên ngoài Trung Quốc.
Cô Yang Liu, đồng tác giả và là một nghiên cứu viên của Trường Y học Nhiệt đới & Vệ sinh Luân Đôn, cho biết trong tuyên bố: "Chúng tôi nghĩ rằng có một biện pháp mà có thể áp dụng ở mọi nơi đó là duy trì khoảng cách vật lý và chúng ta cần điều chỉnh cẩn thận việc dỡ bỏ lệnh này để tránh những ‘đợt sóng dịch bệnh’ tiếp theo khi người lao động và trẻ em trở lại thói quen bình thường. Nếu ‘con sóng’ này đến quá nhanh, các hệ thống y tế có thể sẽ bị ‘nhấn chìm’".
Trong một bài bình luận đi kèm với nghiên cứu, giáo sư tại Viện Sức khỏe Toàn cầu của Đại học London Tim Colbourn đã viết: “Nghiên cứu mới rất quan trọng đối với các nhà hoạch định chính sách ở khắp mọi nơi, vì nó chỉ ra tác động của việc siết chặt hoặc nới lỏng các biện pháp kiểm soát khoảng cách vật lý tại Vũ Hán".
Nghiên cứu này cũng có một số hạn chế, bao gồm mô hình không tính đến các trường hợp "siêu lây lan" - một người nhiễm bệnh lây truyền cho một số lượng lớn người khác.
Ông Colbourn cho biết, bây giờ các trường hợp mắc viêm phổi Vũ Hán đang tăng vọt bên ngoài Trung Quốc. Các mô hình mới nên nghiên cứu các quốc gia khác, để giúp các nhà hoạch định chính sách quyết định đúng khi nào nên dỡ bỏ các biện pháp cách ly xã hội. Những mô hình mới cũng nên bao gồm các biện pháp như xét nghiệm virus, theo dõi các trường hợp xác nhận dương tính và cách ly cục bộ đối với các trường hợp nghi ngờ. Đây sẽ là các phương án thay thế sau khi các biện pháp cách ly xã hội đã được dỡ bỏ.
Văn Thiện
Theo Livescience, Foxnews
