Hiện tượng kỳ lạ khi ong mật bay qua gương

Giúp NTDVN sửa lỗi

Các chuyên gia đưa ong mật bay qua các đường hầm có gắn gương trên trần nhà và sàn nhà, sau đó quan sát cách chúng bay khi gương bị che khuất và so sánh với khi gương không bị che.

Năm 1963, nhà côn trùng học người Áo Herbert Heran và nhà khoa học hành vi người Đức Martin Lindauer, đã phát hiện ra điều bất thường về cách bay của ong mật. Khi một bầy ong được huấn luyện bay qua hồ, chúng chỉ có thể bay sang bờ bên kia nếu có sóng và gợn sóng trên bề mặt. Nếu mặt hồ phẳng như gương, chúng sẽ đột ngột giảm độ cao cho đến khi lao thẳng xuống.

Vào thời điểm đó, các nhà khoa học nghĩ rằng ong mật sử dụng các tín hiệu thị giác để điều hướng khi bay. Nghiên cứu mới trên tạp chí Biology Letters bổ sung thông tin thú vị về chiến thuật bay của loài sinh vật này, Science Alert ngày 17/4 đưa tin.

Nhân bản thí nghiệm năm 1963, nhóm nghiên cứu Pháp cho thấy ong mật quan sát mặt đất trôi nhanh bên dưới để điều chỉnh độ cao khi chúng bay. Thí nghiệm diễn ra trong một đường hầm hình chữ nhật ngoài trời dài 220 cm với gương gắn trên trần nhà và sàn nhà.

Khi bị che toàn bộ gương, ong mật thường bay từ bên này sang bên kia đường hầm để kiếm thức ăn ở độ cao gần như không đổi. Khi để lộ tấm gương trên trần nhà khiến chiều cao của đường hầm dường như tăng gấp đôi, những con ong vẫn dễ dàng bay qua.

Nghiên cứu mới cho thấy loài ong dường như sử dụng các tín hiệu thị giác trên mặt đất để duy trì độ cao hơn là các tín hiệu thị giác trên bầu trời.
Nghiên cứu mới cho thấy loài ong dường như sử dụng các tín hiệu thị giác trên mặt đất để duy trì độ cao hơn là các tín hiệu thị giác trên bầu trời. (Ảnh minh họa: Pixabay)

Nhưng khi đặt gương xuống sàn khiến mặt đất nhìn xa gấp đôi, chúng bắt đầu xảy ra va chạm. Lúc đầu con ong mật bay bình thường, nhưng sau khi bay được khoảng 40 cm, chúng bắt đầu bay thấp hơn cho đến khi va vào gương. Khi cả trần nhà và sàn nhà đều là gương, những con ong mật sau khi bay lập tức giảm độ cao khoảng 8 cm và nhanh chóng lao xuống phía dưới.

Điều này rất giống với việc mất phương hướng trong không gian mà đôi khi xảy ra đối với các phi công. Khi không xác định được tốc độ của máy bay so với mặt đất, phi công sẽ khó duy trì độ cao.

Ngay cả trong "cơn lốc nghĩa địa" (tình trạng máy bay lao xuống, lao xuống đất theo hình xoắn ốc), các giác quan có thể đánh lừa con người rằng vẫn bay một cách cân bằng. Vì vậy những dụng cụ trên máy bay là vô cùng quan trọng. Chúng giúp phi công vượt qua ảo ảnh không gian và giữ máy bay ở trên cao ngay cả khi không có cấu trúc hoặc bóng tối trên mặt đất hoặc mặt nước bên dưới.

Ong mật không có hệ thống như vậy để giúp chúng xác định độ cao. Ngay cả khi tấm gương sàn chỉ xuất hiện ở nửa sau của đường hầm, chuyến bay ổn định của chúng trong nửa đầu đã bị gián đoạn bởi một cú lao xuống đột ngột.

Nghiên cứu mới cho thấy loài ong dường như sử dụng các tín hiệu thị giác trên mặt đất để duy trì độ cao hơn là các tín hiệu thị giác trên bầu trời. Khi mặt đất không còn cung cấp đường cơ sở phù hợp, ong sẽ đi xuống để xem liệu chúng có thể khôi phục lại nó hay không. Chúng nghĩ rằng mặt đất xa hơn so với thực tế, và cuối cùng đã bị rơi.

Nếu bầy ong mật trong thí nghiệm có thị giác rộng mở và phong phú hơn, chúng có thể sẽ sử dụng các dấu hiệu khác xung quanh mình để giúp duy trì độ cao. Nhưng khi bay qua một hồ nước phẳng lớn hoặc đường hầm kín, có rất ít lựa chọn mà loài ong có thể sử dụng để xác định độ cao.

Ngọc Mai

Khoa học


BÀI CHỌN LỌC

Hiện tượng kỳ lạ khi ong mật bay qua gương