Giám đốc điều hành Facebook Mark Zuckerberg gần đây đã thông báo đổi tên công ty mẹ của Facebook, Instagram và WhatsApp thành Meta. Cùng với việc đổi tên, Zuckerberg có kế hoạch mở rộng Meta từ việc chỉ cung cấp các nền tảng truyền thông xã hội sang cung cấp một thế giới ảo 3D hoàn chỉnh. Tuy nhiên, điều này cũng gây ra lo ngại về việc nền tảng mới này sẽ thao túng hành vi của con người.
Mục đích của Meta là phát triển một mạng lưới cộng đồng ảo được kết nối toàn cầu, nơi mọi người có thể gặp gỡ, vui chơi và làm việc thông qua kính thực tế tăng cường, ứng dụng điện thoại thông minh, tai nghe thực tế ảo,... Mạng Meta sẽ kết hợp mua sắm trực tuyến, truyền thông xã hội và các khía cạnh khác của cuộc sống trực tuyến. Tuy nhiên, các kế hoạch này sẽ không sớm trở thành hiện thực.
“Đây không phải là một khoản đầu tư sẽ mang lại lợi nhuận cho chúng tôi vào thời gian nào đó trong tương lai gần… Nhưng về cơ bản chúng tôi tin rằng metaverse sẽ là người kế nhiệm cho Internet di động”, Zuckerberg cho biết trong một cuộc gọi nhà phân tích (analyst call).
Ông gọi thực tế ảo là “nền tảng máy tính lớn tiếp theo”. Facebook đã tạo ra một nhóm sản phẩm để làm về metaverse và có kế hoạch thuê 10.000 người trong vòng 5 năm tới ở châu Âu.
Mặc dù các kế hoạch của một thế giới ảo giống như một thế giới thực có vẻ tuyệt vời trên giấy tờ, nhưng một số người lo lắng về những mối nguy hiểm mới do công nghệ này gây ra, đặc biệt là các vụ bê bối về quyền riêng tư và kiểm duyệt khác nhau liên quan đến nền tảng này.
Công nghệ sẽ thao túng hành vi con người?
Trong một bài viết trên Vice, biên tập viên cấp cao của Motherboard Janus Rose nói rằng Meta có thể sẽ thu thập dữ liệu về hành vi của con người để xây dựng hồ sơ người dùng. Hồ sơ này sau đó sẽ được sử dụng để ưu tiên nội dung họ xem. Trở lại năm 2012, Facebook đã thực hiện một thử nghiệm trên người dùng cho thấy loại nội dung mà mọi người đăng phụ thuộc vào việc nguồn cấp dữ liệu Facebook của họ hiển thị nội dung tích cực hay tiêu cực.
Thao túng cảm xúc theo thuật toán như vậy cũng có thể xuất hiện trong không gian ảo. Meta có thể thu thập dữ liệu mật thiết về các chuyển động cơ thể của người dùng và sử dụng nó để “tác động đến hành vi của con người trên quy mô lớn”, Rose viết.
Quay trở lại năm 2015, một nhà khoa học dữ liệu từ một công ty lớn ở Thung lũng Silicon đã cảnh báo về việc công nghệ sẽ trở thành kẻ thao túng hành vi của con người.
“Mục tiêu của mọi thứ chúng tôi làm là thay đổi hành vi thực tế của mọi người trên quy mô lớn. Khi mọi người sử dụng ứng dụng của chúng tôi, chúng tôi có thể nắm bắt hành vi của họ, xác định hành vi tốt và xấu, đồng thời phát triển các cách khen thưởng điều tốt và trừng phạt điều xấu. Chúng tôi có thể kiểm tra xem các tín hiệu của chúng tôi có thể tác động như thế nào đối với họ và lợi nhuận cho chúng tôi như thế nào”, nhà khoa học cho biết .
Điều thú vị là Meta có sự tương đồng với cuốn tiểu thuyết khoa học viễn tưởng năm 1992 của tác giả Neal Stephenson có tên Snow Crash. Cuốn tiểu thuyết cũng nói về một “metaverse”, một thứ kế thừa thực tế ảo của Internet.
Trong cuốn tiểu thuyết, các chính phủ liên bang đã mất quyền lực, nền kinh tế sụp đổ, và thế giới bị kiểm soát bởi một vài công ty lớn. Thực tế ảo của metaverse hoạt động như một lối thoát cho mọi người, nơi họ có thể sử dụng hình đại diện kỹ thuật số để làm bất cứ điều gì họ muốn.
Trong một cuộc phỏng vấn gần đây với NYT , cựu Giám đốc điều hành của Google Eric Schmidt đã dự đoán rằng metaverse sẽ đóng một vai trò lớn trong việc thay thế các mối quan hệ giữa con người với nhau. Mọi người có thể sẽ chọn dành phần lớn thời gian của họ trong thế giới ảo hơn là trong cuộc sống thực.
Schmidt nói: “Tất cả những người nói về metaverses đều đang nói về những thế giới đem lại sự thỏa mãn hơn thế giới hiện tại - bạn giàu hơn, đẹp trai hơn, xinh đẹp hơn, mạnh mẽ hơn, nhanh hơn. Vì vậy, trong vài năm, mọi người sẽ chọn dành nhiều thời gian hơn với kính bảo hộ của họ trong metaverse. Và ai là người thiết lập các quy tắc?".
Văn Thiện
Theo Vision Times
