Môi trường sống ở Bắc Cực và Nam Cực có nhiều điểm tương đồng nhưng lại là nơi cư trú của những sinh vật rất khác nhau. Tại sao Nam Cực có hải cẩu, cá voi mà không có gấu?
Hầu hết các loài gấu sống ở Bắc bán cầu, gấu Bắc Cực cũng không ngoại lệ. Bắc Cực và Nam Cực có môi trường sống giống nhau về một số mặt, nhưng lại là nơi sinh sống của những sinh vật rất khác nhau. Cả hai cực đều là nơi sinh sống của nhiều loài hải cẩu và cá voi, nhưng chỉ có Bắc Cực là nơi sinh sống của loài gấu lớn nhất Trái đất, gấu Bắc Cực.
Gấu Bắc Cực cần gì?
Gấu Bắc Cực cần lớp băng nổi trên biển. Gấu Bắc Cực phải săn hải cẩu trên những lớp băng trôi, do đó, không có băng nổi thì chúng sẽ không thể bắt hải cẩu, vì dù có bơi thì chắc chắn loài gấu này cũng không thể bơi giỏi được bằng hải cẩu.
Hai là Gấu Bắc Cực cần hồ băng. Gấu Bắc Cực thích môi trường biển một phần đóng băng và một phần là hồ băng vì khi đó chúng có thể "ôm cây đợi thỏ" ở ven hồ băng. Nếu nước biển bị đóng băng hoàn toàn, hải cẩu sẽ bị ngạt thở cho đến chết vì chúng không tìm được nơi để ngoi lên thở. Ngoài ra hải cẩu phải tiếp xúc với mặt nước để thở, đồng thời việc sinh sản của chúng cũng phải được thực hiện trên băng.
Gấu Bắc Cực có cần sinh sống trên mặt đất không? Câu trả lời là không cần thiết.
Gấu Bắc Cực (Ursus maritimus) và đàn con của chúng sống trên băng trong phần lớn cuộc đời, ăn hải cẩu giàu chất béo giúp chúng tràn đầy năng lượng trong thời gian dài. Bộ lông của gấu Bắc Cực đặc biệt thích hợp với nhiệt độ có thể xuống dưới âm 30 độ C.
Chúng ta có thể tìm thấy chúng xung quanh Vòng Bắc Cực ở Alaska, Canada, Greenland (một phần của Đan Mạch), Na Uy, Nga và đôi khi là Iceland.
-
- Bộ lông của gấu Bắc Cực đặc biệt thích hợp với nhiệt độ có thể xuống dưới âm 30 độ C. (Ảnh minh họa: Pixabay)
Andrew Derocher, giáo sư khoa học sinh học tại Đại học Alberta ở Canada, người đã nghiên cứu về gấu Bắc Cực trong gần 40 năm, cho biết: “Gấu xuất hiện phần lớn ở Bắc bán cầu. Ngoài gấu Andean (Tremarctos ornatus) của Nam Mỹ, gấu chỉ xuất hiện ở Bắc bán cầu. Không có lý do cụ thể cho điều này, chỉ là một số loài tiến hóa ở một số nơi và một số thì không".
Derocher cho biết thêm: “Địa lý sinh học đầy những điều kỳ quặc. Một số loài đã đến được những nơi mới và một số thì không".
Nhiều người cho rằng gấu Bắc Cực là loài ăn thịt trên cạn lớn nhất trên thế giới, nhưng chúng hoàn toàn không phải là loài trên cạn. Đặc biệt, đối với gấu Bắc Cực, chưa từng có lần nào trong lịch sử tiến hóa của chúng khi hai cực Bắc và Nam được nối với nhau bằng băng.
Về mặt tiến hóa, gấu Bắc cực là một loài tương đối trẻ. Những con gấu trắng, lớn sống trên biển băng gần như cả đời, chỉ thỉnh thoảng lên bờ để sinh sản. Chúng tiến hóa từ tổ tiên chung của gấu nâu (Ursus arctos ) vào khoảng 5 triệu đến 500.000 năm trước. Nhưng thậm chí 5 triệu năm trước, các lục địa ở vị trí tương tự như ngày nay, gấu Bắc Cực không bao giờ có cơ hội đi từ cực này sang cực khác.
Vùng đất gần nhất với Nam Cực là mũi phía nam của Nam Mỹ, bao gồm Chile và Argentina. Để đến Nam Cực, gấu Bắc Cực sẽ phải vượt qua Drake Passage đầy nguy hiểm. Khu vực này cũng được biết đến với những cơn bão mạnh và biển động vì nước lạnh từ phía nam chạy vào nước ấm từ phía bắc.
Nhưng nếu gấu Bắc Cực có cơ hội, liệu chúng có sống sót ở Nam Cực?
Có lẽ, Bắc Cực là nơi tốt nhất cho loài gấu này sinh sống. Ở Bắc Cực, gấu ăn hải cẩu và thỉnh thoảng là chim hoặc trứng. Nam Cực có nhiều loài, trong đó có sáu loài hải cẩu và năm loài chim cánh cụt. Thêm vào đó, không có loài động vật nào trong số đó tiến hóa để cảnh giác với những kẻ săn mồi lớn, lưu động trên đất liền. Sự háu ăn của gấu Bắc Cực có thể dẫn đến sự sụp đổ sinh thái.
Nhưng nếu gấu Bắc Cực có cơ hội, liệu chúng có sống sót ở Nam Cực? Theo Andrew Derocher, gấu Bắc Cực không những sống được ở Nam Cực mà còn sống hạnh phúc ở đó, vì Nam Cực có đầy đủ thực đơn ưa thích của gấu Bắc Cực - hải cẩu, chim và trứng.
Ngọc Mai
(Tổng hợp)
