Hiểu biết về Mặt trăng của chúng ta đã bị đảo lộn. Tất nhiên, theo nghĩa bóng. Mặt trăng vẫn quay quanh quỹ đạo và có các pha như mọi khi, nhưng bây giờ chúng ta cần nhìn nhận vệ tinh này với một con mắt khác. Thành phần hóa học của Mặt trăng khác với những gì chúng ta nghĩ trong nhiều thập kỷ, nó có nước. Điều này sẽ có ý nghĩa gì đối với cuộc thám hiểm lên Mặt trăng của con người và robot trong tương lai?
Carle Pieters, nhà điều tra chính của Moon Mineralogy Mapper (M cubed), cho biết: “Mặt trăng tiếp tục gây ngạc nhiên cho chúng tôi. Nước đã được phát hiện trên bề mặt của nó. Bạn phải suy nghĩ thấu đáo về điều này. Đây không phải là điều mà bất kỳ ai trong chúng ta mong đợi từ nhiều thập kỷ trước”.
Ngay lập tức, nhiều người cho rằng việc tìm kiếm nước trên Mặt trăng sẽ giúp việc khám phá ở đó trong tương lai dễ dàng hơn nhiều.
Tiến sĩ Chris Welch, chuyên gia về hệ thống vũ trụ và du hành không gian tại Đại học Kingston ở London cho biết: “Các nhà khoa học nghĩ rằng họ biết khá chính xác bề mặt của Mặt trăng và những kết quả này cho thấy họ đã không biết - hoặc là biết không đầy đủ về cấu tạo của Mặt trăng. Việc tìm kiếm nhiều nước hơn có thể làm cho việc sống trên Mặt trăng dễ dàng hơn nhiều trong tương lai… Nếu có nước trên Mặt trăng - dưới bất kỳ hình thức nào - thì chúng ta có một hồ chứa tiềm năng có thể được sử dụng để uống hoặc tạo thành hydro và oxy mà có thể được sử dụng làm nhiên liệu cho các vụ phóng tên lửa. Ngoài ra, tất nhiên, chúng ta cũng có thể sử dụng oxy để thở”.
Nhưng thông điệp mà các nhà khoa học muốn mọi người rút ra từ cuộc họp báo hôm nay là sự kết hợp của nước (H2O) và hydroxyl (OH) nằm ở phần trên của bề mặt Mặt trăng không thực sự nhiều. Lượng nước trung bình, nếu được chiết xuất, là khoảng 1 lít nước trên một tấn đất gần các cực của Mặt trăng. Đối với đất gần đường xích đạo, chỉ có khoảng hai muỗng canh nước được cho là có trong mỗi 450 kg.
Jim Green, Giám đốc Bộ phận Khoa học Hành tinh tại NASA, cho biết: “Việc phát hiện ra nước trên Mặt trăng thực sự đáng kinh ngạc và tạo ra nhiều phấn khích. Nhưng xin lưu ý rằng ngay cả những sa mạc khô cằn nhất trên Trái đất cũng có nhiều nước hơn ở các cực và bề mặt của Mặt trăng”.
Vì vậy, việc có nước trên Mặt trăng không phải là một chủ đề cần đặc biệt quan tâm.
Nhưng vẫn có khả năng là có thể có nhiều nước đóng băng bên dưới lớp đá vôi trên Mặt trăng hoặc bị chôn vùi sâu trong miệng núi lửa ở các cực. Các hố va chạm gần đây trên Mặt trăng được phát hiện phun ra vật chất khá “giàu” nước và hydroxyl, theo dữ liệu của M cubed.
Ngoài ra, các nhà khoa học cũng chỉ ra dữ liệu cho thấy miệng núi lửa Goldschmidt ở cực bắc của Mặt trăng có thể chứa đầy nước đóng băng.
-
- Hình ảnh bên trái cho thấy ánh sáng Mặt trời phản chiếu từ bề mặt của Mặt trăng. Hình ảnh bên phải cho thấy nơi ánh sáng hồng ngoại được hấp thụ theo cách đặc trưng cho thấy sự hiện diện của nước và các phân tử hydroxyl. Dấu hiệu mạnh mẽ nhất ở gần các cực. Mũi tên màu xanh lam chỉ ra miệng núi lửa Goldschmidt. (Ảnh: ISRO / NASA / JPL-Caltech / Brown Univ)
Ngoài ra, điều mà các nhà khoa học cho rằng đáng kinh ngạc nhất về những phát hiện mới là nước và hydroxyl xuất hiện ở tất cả các vĩ độ, ngay cả ở xích đạo nơi khá nóng do ánh sáng Mặt trời chiếu vào. Điều này cho chúng ta biết rằng có một số quá trình động xảy ra trên một Mặt trăng mà chúng ta cho là khô cằn và về cơ bản đã chết.
Dường như có một chu kỳ sao cho nước được tạo ra và mất đi trong một ngày trên Mặt trăng. Không có khí quyển, Mặt trăng tiếp xúc với gió Mặt trời, bao gồm các ion hydro. Hydro có thể tương tác với oxy trong đất Mặt trăng để tạo ra các phân tử nước. Nước dường như được tạo ra vào ban đêm trên Mặt trăng, bị mất đi trong thời gian "nóng nhất"; sau đó khi nó nguội đi, chu kỳ lặp lại. Các nhà khoa học cho biết các hiệu ứng hydrat hóa tương tự có thể xuất hiện trên bất kỳ hành tinh nào không có khí quyển trong hệ Mặt trời của chúng ta, bao gồm cả tiểu hành tinh và sao Thủy.
Roger Clark, nhà khoa học làm trong nhiệm vụ M cubed và Cassini, cho biết: “Trước cuộc họp báo này, người ta cho rằng không thể có nước trên bề mặt Mặt trăng trong điều kiện ánh sáng Mặt trời chiếu sáng, đặc biệt là trên bề mặt ở xích đạo”.
-
- Một lượng nhỏ nước và hydroxyl (màu xanh lam) đã được phát hiện trên bề mặt của Mặt trăng tại nhiều địa điểm khác nhau. Hình ảnh này minh họa sự phân bố của chúng ở vĩ độ. (Ảnh: ISRO / NASA / JPL-Caltech / Brown Univ./USGS)
Nước có thể là nguồn tài nguyên tái tạo trên Mặt trăng? Nếu nước liên tục được tạo ra, liệu có thể xây dựng một công trình để khai thác hoặc thu thập nước không? Việc nước luôn sẵn có sẽ tác động to lớn đến bất kỳ cuộc thám hiểm nào của con người trong tương lai trên Mặt trăng, có thể là những chuyến thám hiểm ngắn ngủi hay những chuyến chinh phục như thuộc địa vĩnh viễn.
Pieters nói, “Điều này thật hấp dẫn, nhưng chúng ta cần quay lại và xác định lại bề mặt silicat này và chân không xung quanh nó. Đây là một môi trường mà chúng ta biết rất ít, và vật lý học đang ở giai đoạn sơ khai”.
Bàn về tác động của nó, Pieters cho biết trước tiên, nguồn nước cần phải được xác định, liệu nó có thực sự là từ gió Mặt trời, sao chổi, thiên thạch hay không, có thể nước bắt nguồn từ bên trong.
Bà nói: “Có những câu hỏi cơ bản mà chúng ta cần hiểu về thiên thể silicat này. Rõ ràng đây phải có sự kết hợp giữa địa chất và vật lý không gian."
Giả thuyết “ở đâu có nước, có sự sống” có liên quan đến Mặt trăng? Trong khi những phát hiện mới này về Mặt trăng là đột phá, Welch không tin rằng những phát hiện mới cho thấy có hoặc có thể đã từng có sự sống trên Mặt trăng, nhưng ông nói rằng cần phải nghiên cứu thêm.
Welch cho biết: “Cần có những sứ mệnh khoa học để nghiên cứu Mặt trăng chi tiết hơn, tốt nhất là với các phi hành gia hạ cánh lên đó, để phân tích đất trong không gian”.
Văn Thiện
Theo Universe Today
