Một dự án do Úc dẫn đầu tại Đài quan sát thiên văn Úc ở Siding Spring ở vùng nông thôn New South Wales cho biết, lượng dữ liệu hóa học thiên văn lớn nhất từng được thu thập trên Dải Ngân hà sẽ sớm cung cấp câu trả lời về lịch sử vũ trụ.
Các nhà thiên văn từ Trung tâm ARC về Vật lý thiên văn 3 chiều (ASTRO 3D) làm việc trong dự án Khảo cổ học thiên hà với HERMES (GALAH) đã công bố dữ liệu từ cuộc điều tra của họ về sự hình thành các ngôi sao, làm giàu hóa chất, di cư và hợp nhất trong Dải Ngân hà.
Dự án điều tra và lập bản đồ chuyển động của 600.000 ngôi sao, đã mang lại cho các nhà thiên văn học hơn 30 triệu phép đo riêng lẻ và 387 đêm thời gian sử dụng kính thiên văn.
Dự án (GALAH) “hơi giống một phiên bản thiên hà của trò chơi Cluedo”, nhà thiên văn học hàng đầu thế giới từ ASTRO 3D và Đại học Quốc gia Úc Sven Buder cho biết trong một thông cáo truyền thông.
“Thông tin hóa học mà chúng tôi thu thập được giống như DNA của các ngôi sao - chúng tôi có thể sử dụng nó để biết từng ngôi sao đến từ đâu. Chúng tôi cũng có thể xác định tuổi và chuyển động của chúng, đồng thời cung cấp sự hiểu biết sâu hơn về cách Dải Ngân hà phát triển như thế nào”, Bruder nói.
Và, giống như trong Cluedo, thông tin có thể được sử dụng để tìm hiểu sâu về các sự kiện bí ẩn.
Ông nói: “Ví dụ, trong khi chúng tôi chủ yếu khảo sát vùng không gian lân cận Mặt trời của chúng ta, chúng tôi đã tìm thấy hơn 20.000 ngôi sao không có cùng thành phần hóa học hoặc tuổi tác với Mặt trời và các ngôi sao khác’’.
Bruder giải thích điều này đã giúp xác định rằng khoảng 8 tỷ năm trước, hình dạng của Dải Ngân hà đã thay đổi đáng kể khi nó va chạm với một thiên hà khác, nhỏ hơn, chứa hàng triệu ngôi sao.
Sử dụng dữ liệu DNA của các ngôi sao, nhóm nghiên cứu sau đó có thể xác định một số nghi phạm chính liên quan đến vụ va chạm vì những ngôi sao này rất khác với thiên hà của chúng ta đến nỗi chúng chỉ có thể tiến triển từ một nơi khác đến.
Cho đến nay, nhóm nghiên cứu đã có thể xác định được tới 30 nguyên tố hóa học trong mỗi ngôi sao.
-
- Orion và Pleiades tỏa sáng trên Kính viễn vọng Anglo Australia trong Đài quan sát Siding Spring, NSW, Australia vào ngày 4 tháng 11 năm 2011. (Ảnh: Ángel R. López-Sánchez / ASTRO 3D)
Dữ liệu từ nghiên cứu GALAH gần đây sẽ được cung cấp trực tuyến miễn phí cho các nhà thiên văn học trên khắp thế giới để nghiên cứu.
Phó Giáo sư Sarah Martell từ ASTRO 3D và Đại học New South Wales cho biết: “Việc cung cấp rộng rãi các bộ dữ liệu lớn như GALAH DR3 thực sự quan trọng đối với nghiên cứu thiên văn’’.
“Kể từ khi bắt đầu dự án GALAH, chúng tôi đã tập trung vào việc xây dựng một bộ dữ liệu có thể trả lời các câu hỏi của chúng tôi về lịch sử của Dải Ngân hà và nhiều bộ dữ liệu khác. Tôi rất vui khi thấy các đồng nghiệp quốc tế của chúng tôi sẽ làm gì với GALAH DR3”.
Lần phát hành dữ liệu trước của dự án diễn ra vào năm 2018. Kể từ đó, nó đã thúc đẩy một loạt các khám phá quan trọng liên quan đến sự tiến triển của Dải Ngân hà, sự tồn tại của các ngoại hành tinh và các cụm sao ẩn.
Trên toàn cầu, hơn 100 nhà khoa học ở Úc, Ý, Anh, Slovenia, Hoa Kỳ, Hungary, Thụy Điển, Hà Lan và Đức hiện đang cộng tác trong dự án GALAH này.
Ánh Dương
Theo The Epoch Times tiếng Anh
