Chiếc mặt nạ hình rắn màu xanh lục được phát hiện dưới chân Kim tự tháp Mặt trời ở Teotihuacan. (Tín dụng hình ảnh: INAH)

Những khám phá bí ẩn gây sốc tại các kim tự tháp Mexico

Bình luận Lê Na • 22:23, 31/01/21

Giúp NTDVN sửa lỗi

Những con sông thủy ngân, thế giới đường hầm dưới lòng đất, vật liệu được sử dụng trong thiết bị điện tử hiện đại ngày nay, và những chiếc mặt nạ chạm khắc kỳ lạ..., đó chỉ là một vài trong số các khám phá bí ẩn được thực hiện bên dưới các kim tự tháp Mexico cổ đại ở thung lũng Teotihuacan.

Từ cách đây hàng ngàn năm, rất nhiều nền văn hóa trên thế giới trùng hợp thay đã cùng xây dựng rất nhiều kim tự tháp đồ sộ với đủ hình dạng và kích cỡ. Trong đó bao gồm cả những kim tự tháp Mexico.

Mặc dù các kim tự tháp nổi tiếng nhất đều nằm ở Ai Cập, nhưng nhiều nơi khác trên thế giới cũng tồn tại nhiều kim tự tháp khác không kém phần lộng lẫy và hùng vĩ. Theo các chuyên gia, các kim tự tháp Nam Mỹ là các kim tự tháp cổ xưa nhất được xây dựng cách đây khoảng 5.000 năm.

Lược sử về kim tự tháp

Những công trình kim tự tháp được xây dựng bởi một nền văn hóa bí ẩn, mà nhân loại hiện nay vẫn bất lực chưa thể xác định được. Chúng được xây dựng ít nhất là 300 năm trước khi kim tự tháp đầu tiên của Ai Cập - kim tự tháp bậc thang Djoser được xây dựng. Các điều tra khảo cổ cho thấy những kim tự tháp Mexico được xây dựng vào khoảng 3.000 năm trước Công nguyên. Trong khi đó, kim tự tháp đầu tiên của Ai Cập được cho là xây dựng vào khoảng năm 2.700 trước Công nguyên.

Không giống như các kim tự tháp bằng đá của Ai Cập, các kim tự tháp Nam Mỹ được xây dựng trong nhiều giai đoạn khác nhau. Một trong số đó có thể mất hàng thập kỷ, thậm chí hàng thế kỷ. Hơn nữa, các kim tự tháp Nam Mỹ được xây dựng hoàn toàn bằng đá vỏ sò, và không được dùng để làm lăng mộ mà làm trung tâm tôn giáo.

Một điểm khác biệt nữa đó là các kim tự tháp của Ai Cập chỉ phục vụ riêng cho các vị vua Ai Cập cổ đại. Kim tự tháp nổi tiếng nhất của Ai Cập là đại kim tự tháp Giza, được xây dựng cách đây khoảng 4.500 năm để làm nơi an nghỉ vĩnh hằng cho Pharaoh Khufu.

Các nhà Ai Cập học cho rằng kim tự tháp Giza được xây dựng trong vòng hai thập kỷ. Những nhân công xây dựng đã khai thác, vận chuyển, lắp đặt hơn 2,3 triệu khối đá, tạo nên một kim tự tháp với tổng trọng lượng khoảng 6,5 triệu tấn và chiều cao 147 mét. Với kích thước như vậy, trải qua thời gian hơn 3.800 năm, đại kim tự tháp Khufu vẫn là công trình nhân tạo cao nhất được xây dựng trên bề mặt hành tinh.

Kim tự tháp Mexico

Tuy nhiên, với tổng thể tích là 147 triệu mét khối, đại kim tự tháp Giza vẫn không phải là kim tự tháp lớn nhất từng được xây dựng. Quốc gia có Kim tự tháp lớn nhất trên bề mặt Trái đất từng được xây dựng lại là Mexico ngày nay. Trong thành phố Puebla, cách không xa thủ đô của Mexico, có một kim tự tháp khổng lồ từng được xây dựng trên bề mặt hành tinh. Tuy có thể tích lớn hơn nhiều so với kim tự tháp Ai Cập, người ta lại không dễ phát hiện ra kim tự tháp này, ngay cả khi đang đi bộ bên cạnh nó. Lý do là vì kim tự tháp cổ xưa này bị chôn vùi dưới những lớp đất dày từ hàng nghìn năm trước.

Năm xưa, vì lý do này mà đoàn thám hiểm Tây Ban Nha trên đường đến thành phố cổ đã bỏ lỡ kim tự tháp đó. Tất cả những gì họ thấy là một ngọn đồi lớn, trên đỉnh có cây cối đang mọc. Họ coi đó là địa điểm hoàn hảo xây dựng nhà thờ, mà hoàn toàn không biết rằng có một công trình kiến trúc cổ nằm bên dưới. Chính vì vậy, ngày nay, dưới nhà thờ, là một kim tự tháp cổ đại có trọng lượng lớn nhất trên thế giới, ước tính hơn 4,45 triệu mét khối, thuộc về một nền văn minh cổ đại đã bị hủy diệt từ ngàn xưa. Đại kim tự tháp Cholula là di tích cổ đại lớn nhất trên thế giới. Lớn nhất nhưng không phải cao nhất. Như đã nói ở trên kim tự tháp cao nhất là kim tự tháp Khufu - Ai Cập.

Kim tự tháp Cholula

Đại kim tự tháp Cholula, trong thời cổ đại được gọi là Tlachihualtepetl (Nahuatl có nghĩa là “núi làm bằng tay”), rất có thể được xây dựng trong bốn giai đoạn khác nhau. Giai đoạn đầu có lẽ bắt đầu vào khoảng thế kỷ thứ 3 trước Công nguyên. Việc xây dựng được cho là đã kéo dài suốt đến thế kỷ thứ chín sau Công nguyên. Kim tự này là loại kim tự tháp bậc thang, với phần đế tháp có kích thước 450 mét, chiều cao là 66 mét. Người Aztec cổ đại tương truyền rằng kim tự tháp Aztec được xây dựng bởi vị thần Xelhua, một trong bảy người khổng lồ trong thần thoại Aztec.

: Đại kim tự tháp Cholula, trong thời cổ đại được gọi là Tlachihualtepetl (Nahuatl có nghĩa là “núi làm bằng tay”), (Ảnh: Commons Wikimedia)

Vào thời kỳ đỉnh cao, thành phố Cholula là nơi có dân số đông thứ hai ở Mexico, ước tính khoảng 100.000 người sinh sống. Quy mô của thành phố có thể so sánh với Teotihuacan. Có nhiều chi tiết trùng hợp giữa Teotihuacan và Cholula. Các chuyên gia đã tiết lộ rằng phong cách xây dựng kiến trúc ở Cholula có liên hệ chặt chẽ với Teotihuacan, một thành phố cổ được bao phủ bởi sự bí ẩn, nằm trong Thung lũng Mexico.

Thành phố kim tự tháp của các vị Thần

Trong tất cả các kim tự tháp ở châu Mỹ, có lẽ không có kim tự tháp nào có vẻ đẹp mê hồn vượt qua được kim tự tháp ở Teotihuacan. Vào thời kỳ thịnh vượng nhất, thành phố này là nơi sinh sống của hơn 150.000 người. Thành phố rộng khoảng 20 km2, và tới 80-90% số dân trong thung lũng tin rằng Teotihuacan là quê nhà của họ. Không có nhiều tư liệu về thành phố. Tuy nhiên, các nhà khoa học cho rằng thành phố được thành lập vào khoảng năm 100 trước CN. Cho đến hiện nay, những gì chúng ta biết, đó là Teotihuacan là trung tâm đô thị lớn nhất của người Mesoamerica, tồn tại trước người Aztec gần một nghìn năm.

Vào thời điểm người Aztec đến thành phố, Teotihuacan đã trở nên hoang tàn, cây cối mọc um tùm. Bên cạnh những bí ẩn xung quanh nền móng của nó, các chuyên gia hoàn toàn không biết tên ban đầu của thành phố. Tên hiện tại được đặt bởi những người Aztec nói tiếng Nahuatl vào khoảng năm 550 sau CN. Tên của thành phố có nghĩa là "nơi sinh của các vị thần" hoặc "nơi các vị thần được sinh ra". Và vì thành phố của các vị thần, nên người Teotihuacanos cổ đại đã xây dựng những công trình kỳ vĩ để xứng đáng với tên gọi.

Teotihuacan cổ đại là nơi có ba kim tự tháp chính: Kim tự tháp mặt trời - kim tự tháp lớn nhất được xây dựng trên Trái đất; kim tự tháp mặt trăng và đền thờ Quetzalcoatl.

Kim tự tháp Mặt trời

Kim tự tháp Mặt trời là cấu trúc lớn nhất ở Teotihuacan. Móng của kim tự tháp có kích thước 220 x 232 mét và chiều cao 65 mét; các chuyên gia tính toán kim tự tháp có tổng thể tích 1.2 triệu mét khối. Kim tự tháp mặt trời là tên gọi ngày nay. Chúng ta hoàn toàn không biết về tên ban đầu những người xây dựng đã đặt cho di tích.

: Kim tự tháp Mặt trời là cấu trúc lớn nhất ở Teotihuacan. Móng của kim tự tháp có kích thước 220 x 232 mét và chiều cao 65 mét. (Ảnh: Wikipedia)

Mặc dù vẫn còn nhiều bí ẩn xung quanh Teotihuacan và các kim tự tháp của nó, các nhà khảo cổ học đã đạt được nhiều tiến bộ trong việc tìm hiểu thành phố cổ đại và những người sáng lập ban đầu. Một trong những khám phá quan trọng nhất tại Teotihuacan là người ta đã khám phá ra các đường hầm bên dưới kim tự tháp mặt trời và một chiếc mặt nạ hình rắn màu xanh lục phức tạp. Hiện vật cổ đại được chạm khắc tinh vi đến nỗi các nhà khảo cổ học tin rằng nó có thể là một bức chân dung của một công dân hoàng gia của Teotihuacan.

Một khám phá còn gây chấn động hơn nữa là khi các chuyên gia phân tích các di tích của Teotihuacan và phát hiện những di tích này được trang trí bằng một lượng lớn Mica. Mica được sử dụng trong nhiều thiết bị điện tử vì nó là một chất cách nhiệt tốt. Các chuyên gia đã phát hiện tổng cộng hơn 37 kg Mica tại Teotihuacan. Khoáng chất này được tìm thấy ở dạng đĩa, hình tam giác, hình thang, hình chữ nhật, hình vuông, hình tròn và các mảnh nhỏ và bụi. Hơn 90% khối lượng Mica được phát hiện tại Teotihuacan tập trung ở 2 quần thể kiến trúc: Nhóm Viking, phía nam Kim tự tháp Mặt trời và quần thể nguy nga Xalla, phía bắc Kim tự tháp Mặt trời.

Ngoài thực tế là nhiều kim tự tháp trên toàn thế giới có thiết kế giống nhau, như được xây dựng trên đỉnh của các đường hầm, buồng và thậm chí cả thế giới dưới lòng đất. Chẳng hạn như Kim tự tháp bậc thang Djoser được xây dựng trên đỉnh một thế giới ngầm khổng lồ có chiều dài hơn 5,7km. Đại kim tự tháp Cholula có khoảng 8 km đường hầm bên dưới nó. Kim tự tháp Mặt trời ở Teotihuacan cũng có điểm tương đồng này.

Theo các chuyên gia, Kim tự tháp Mặt trời được dựng lên phía trên một đường hầm nhân tạo dẫn đến một hang động sâu khoảng 6m bên dưới tâm của kim tự tháp. Một số người cho rằng căn phòng bên dưới kim tự tháp này trên thực tế là một ngôi mộ, mặc dù chưa đủ bằng chứng.

Bất chấp tầm quan trọng của Kim tự tháp Mặt trời, chính quyền vẫn chưa tập trung quản lý, khai quật để có thể khám phá đầy đủ về bên trong của một trong những kim tự tháp lớn nhất và bí ẩn nhất trên Trái đất.

Các cuộc khai quật đã thực hiện khám phá ra một cảnh quan tuyệt đẹp là cảnh núi non thu nhỏ, nằm sâu dưới lòng đất khoảng 20 mét, chứa một lượng lớn thủy ngân lỏng. Điều này thật kỳ lạ vì thủy ngân là chất độc và có khả năng tàn phá cơ thể con người khi tiếp xúc lâu dài. Hơn nữa, thủy ngân lỏng không có tác dụng thực tiễn gì đối với cư dân của Teotihuacan. Vì thế, việc khám phá ra dòng sông thủy ngân đang gây khó hiểu vì mục đích của nó để làm gì.

Một số chuyên gia cho rằng lượng lớn thủy ngân lỏng bên dưới kim tự tháp có thể để phục vụ mục đích tôn giáo hoặc nghệ thuật. Nhà khảo cổ học Sergio Gómez đưa ra giả thuyết thủy ngân lỏng có thể là biểu tượng của sông hoặc hồ trong thế giới ngầm nhờ chất lượng phản chiếu của thủy ngân lỏng.

Kim tự tháp Maya

Từ khoảng 1000 năm trước Công nguyên đến năm 1500 sau Công nguyên, người Maya cổ đại đã xây dựng hàng trăm kim tự tháp trên khắp Mesoamerica và đặt rất nhiều đồ tạo tác bên trong chúng...

: Hình ảnh kim tự tháp Maya - El Castillo tại trung tâm của khu di tích Chichen Itza. (Ảnh: Wikipedia)

Cũng giống như các kim tự tháp của Ai Cập cổ đại, những kim tự tháp của người Maya chứa nhiều kho báu và đồ chôn cất. Tuy nhiên, chúng còn thường chứa một thứ khác lạ hơn - các kim tự tháp nhỏ nằm bên trong các kim tự tháp lớn hơn.

Ví dụ, kim tự tháp "El Castillo", tại Chichén Itzá ở Bán đảo Yucatán, có một kim tự tháp nhỏ nằm trong một kim tự tháp lớn hơn. Sau đó, kim tự tháp lớn hơn này lại nằm bên trong một kim tự tháp lớn hơn nữa. Cấu trúc này giống như búp bê lồng nhau của Nga.

Denisse Lorenia Argote Espino, một nhà nghiên cứu tại Viện Nhân chủng học và Lịch sử Quốc gia Mexico (INAH), nói với Live Science trong một email rằng, El Castillo không phải là kim tự tháp duy nhất có cấu trúc búp bê lồng nhau; các kim tự tháp Maya và không phải Maya khác cũng có cấu trúc này.

Một số ngôi đền Maya được sử dụng cho các nghi lễ, những ngôi đền khác được dùng làm lăng mộ cho những người cai trị. Do đó, chúng thường chứa các vật chôn cất, như mặt nạ ngọc bích (dành cho người đã khuất), hạt ngọc bích, lưỡi dao bằng đá vỏ chai và gai cá đuối, là biểu tượng của sự hy sinh của người Maya cổ đại, theo cuốn sách "The Maya" của Michael Coe.

Ngoài những đồ tạo tác nói trên, kim tự tháp Maya còn chứa nhiều hiện vật đáng chú ý khác. Ví dụ, một kim tự tháp ở địa điểm San Bartolo, phía bắc Guatemala, chứa một mảnh bích họa về lịch Maya sớm nhất từng được tìm thấy, có niên đại hơn 2.200 năm.

Một kim tự tháp tại Copan, Honduras, có một cầu thang đá lớn được khắc hơn 2.000 chữ tượng hình Maya. Dòng chữ kể về lịch sử của những người cai trị Copan, theo báo cáo của Viện Bảo tồn Getty năm 2006.

Lê Na

Theo Curiosmos

Xem thêm: