Vaccine đang là chủ đề mà các nhà khoa học tập trung nghiên cứu, bên cạnh đó, chúng ta cũng có thể đã nghe nói Pfizer đang thử nghiệm một loại thuốc để điều trị COVID-19. Đây là điều mà cả thế giới đang mong đợi nếu thử nghiệm của họ thành công trong tương lai. Thực tế, kết quả của nghiên cứu hiện nay rất sơ bộ - nhưng đó là một cách tiếp cận đầy hứa hẹn.
He even described it as a "game-changer." https://t.co/n7UnLxHtZ6
— Health (@healthmagazine) May 23, 2021
Tăng cường khả năng phòng thủ của chúng ta chống lại virus
Phần lớn các bệnh liên quan đến COVID-19 là do phản ứng viêm và phản ứng miễn dịch dữ dội có thể xảy ra khi bị nhiễm trùng. Các phương pháp điều trị thành công nhất cho đến nay đều nhắm vào phản ứng miễn dịch này.
Người ta đã chứng minh được rằng sử dụng Budesonide corticosteroid dạng hít sớm khi bị bệnh có thể làm giảm sự phát triển của virus, ức chế bệnh nặng hơn.
Ở những người nhập viện với COVID-19 cần thở oxy, sử dụng Corticosteroid dexamethasone uống có thể làm giảm nguy cơ tử vong.
Trong những trường hợp nghiêm trọng nhất - bệnh nhân COVID nhập viện ICU sử dụng thuốc chống viêm tocilizumab được tiêm tĩnh mạch mang lại cho bệnh nhân cơ hội sống sót cao hơn.
Nhưng những phương pháp điều trị này không nhắm vào chính virus SARS-CoV-2; mà chỉ là xử lý hậu quả của nhiễm trùng. Việc nhắm mục tiêu trực tiếp vào virus đã được chứng minh là khó hơn.
Nhắm mục tiêu virus SARS-CoV-2
Ảnh minh họa Pixabay)
Loại virus này sử dụng protein đột biến của nó (một loại protein trên bề mặt virus) để gắn vào tế bào và sau đó nó sử dụng các protein của chính tế bào để xâm nhập.
Khi vào bên trong tế bào, SARS-CoV-2 sẽ loại bỏ lớp áo bên ngoài và giải phóng RNA của virus (axit ribonucleic, một loại chất liệu di truyền). Quá trình này hoạt động như một khuôn mẫu, cho phép virus nhân bản, và sau đó lây nhiễm sang các tế bào khác. Tại bất kỳ thời điểm nào của vòng đời này, virus có thể dễ bị can thiệp.
SARS-CoV-2 mang một loại enzyme, giống như protease 3C (3CLpro), đóng một vai trò quan trọng trong quá trình nhân bản. Protease này gần giống với protease được sử dụng bởi virus SARS-CoV-1 (SARS) và tương tự với protease như trên virus hô hấp Trung Đông (MERS).
Vì vậy, một loại thuốc có thể nhắm mục tiêu hiệu quả 3CLpro và ngăn chặn sự nhân lên của virus có thể có lợi đối với nhiều loại Coronavirus đã biết, và có thể là bất kỳ loại nào xuất hiện trong tương lai.
Các chất ức chế Protease đã được sử dụng thành công để điều trị các bệnh nhiễm virus khác, đặc biệt là các bệnh nhiễm trùng mãn tính như HIV và viêm gan C.
Chúng được đưa ra sớm trong đại dịch như một phương pháp điều trị có thể cho COVID-19. Tuy nhiên, thuốc điều trị HIV lopinavir-ritonavir đã được chứng minh là không hiệu quả trong hai thử nghiệm lâm sàng, với nồng độ thuốc có thể quá thấp để chống lại SARS-CoV-2. Mặc dù nếu sử dụng liều cao hơn có thể có hiệu quả, nhưng nó cũng có thể tạo ra nhiều tác dụng phụ hơn.
Các nhà khoa học cũng đề xuất một loại thuốc kháng virus thay thế, là Remdesevir, ban đầu được phát triển để điều trị Ebola. Remdesivir có tác dụng làm chậm khả năng tái tạo RNA của virus.
Các báo cáo về những trường hợp ban đầu sử dụng loại thuốc này có kết quả đầy hứa hẹn và cho thấy Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ chấp thuận loại thuốc này để sử dụng trong trường hợp khẩn cấp. Nhưng kết quả của các thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng ở những bệnh nhân nhập viện với COVID-19 nặng rất đáng thất vọng.
Mặc dù có giảm thời gian mắc bệnh cho những bệnh nhân sống sót, nhưng nó không làm giảm đáng kể nguy cơ tử vong của bệnh nhân.
Tất nhiên, cả hai tác nhân này đều không được thiết kế đặc biệt để nhắm mục tiêu SARS-CoV-2. Nhưng vào năm 2020, Pfizer / BioNtech đã xác định được một phân tử nhỏ - PF-00835231 - ngăn chặn SARS-CoV-2 3CLpro protease. Ban đầu nó được thiết kế để chống lại SARS-CoV-1, nhưng enzyme trong hai loại virus gần như giống hệt nhau.
PF-00835231, cả một mình và kết hợp với Remdesevir, dường như làm giảm sự nhân bản của một loạt các Coronavirus bao gồm SARS-CoV-2 trong các tế bào trong phòng thí nghiệm. Nó cũng làm giảm sự nhân lên của virus trong một số mô hình thí nghiệm với động vật, không có tín hiệu an toàn. Nhưng điều quan trọng cần lưu ý là nghiên cứu này tới nay chưa được đánh giá ngang hàng.
Kết quả thử nghiệm
Pfizer / BioNtech đang đưa hai loại thuốc để thử nghiệm lâm sàng cho COVID-19: PF-07304814, một loại thuốc tiêm tĩnh mạch để sử dụng cho những bệnh nhân nhập viện với COVID-19 nghiêm trọng và PF-07321332, một loại thuốc uống hoặc thuốc viên, có thể được sử dụng sớm hơn trong điều trị bệnh. Cả hai đều là công thức của chất ức chế 3CLpro.
Pfizer / BioNtech đang đưa hai loại thuốc để thử nghiệm lâm sàng cho COVID-19, một loại thuốc tiêm tĩnh mạch để sử dụng cho những bệnh nhân nhập viện với COVID-19 nghiêm trọng. (Pixabay)
Các thử nghiệm giai đoạn 1 này, bắt đầu vào tháng 3, giai đoạn phát triển thuốc sớm nhất. Những thử nghiệm này chọn những người tình nguyện khỏe mạnh và sử dụng các liều lượng thuốc khác nhau để bảo vệ sự an toàn của họ. Họ cũng xem xét liệu thuốc có gây ra phản ứng đầy đủ trong cơ thể để xem xét rằng chúng có thể có hiệu quả chống lại SARS-CoV-2 hay không.
Bước tiếp theo sẽ là thử nghiệm giai đoạn 2 hoặc 3 để xem liệu chúng có cải thiện kết quả trong COVID-19 hay không. Thông thường quá trình này mất nhiều năm, nhưng khi đại dịch tiếp tục hoành hành trên toàn cầu, nếu các thử nghiệm giai đoạn 1 thành công, Pfizer sẽ thực hiện việc này trong vài tháng.
Việc áp dụng các tác nhân kháng virus trong COVID-19 cấp tính gặp nhiều khó khăn và không khả quan. Mặc dù kết quả ở giai đoạn này là sơ bộ, những tác nhân này (Pfizer / BioNtech ) rất hứa hẹn. Chúng có thể được sử dụng ở giai đoạn đầu khi mắc bệnh, đặc biệt là ở những người được phòng ngừa bằng cách tiêm chủng hoặc ở những người chưa được tiêm chủng.
Loại thuốc này cũng có thể được sử dụng như một phương tiện phòng ngừa, ngăn chặn sự bùng phát ở những người tiếp xúc. Chúng phải có hiệu quả chống lại tất cả các biến thể SARS-CoV-2 được quan tâm, cũng như chống lại các Coronavirus đã biết và những loại mới xuất hiện khác nữa.
Đề xuất gần đây của Giám đốc điều hành Pfizer về việc thuốc viên có thể có mặt trên thị trường vào cuối năm nay có lẽ là còn quá sớm để khẳng định. Mặc dù khoa học có những lĩnh vực đang tiến bộ nhanh chóng, nhưng một trận đại dịch đã cho chúng ta thấy được điều gì cũng có thể xảy ra và không thể lường trước được.
Ngọc Mai
Theo The conversation
