Ít nhất hai chục hành tinh bên ngoài hệ Mặt trời có thể thân thiện với sự sống hơn Trái đất.
Theo Live Science, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng những hành tinh này già hơn, ẩm ướt hơn, ấm hơn và lớn hơn một chút so với Trái đất. Do đó các hành tinh này là nơi rất tốt để tìm kiếm sự sống.
Nhà thiên văn học Dirk Schulze-Makuch của Đại học Washington cho biết trong một tuyên bố: "Chúng ta phải tập trung vào một số hành tinh nhất định có những điều kiện hứa hẹn nhất cho sự sống phức tạp. Tuy nhiên, chúng ta phải cẩn thận để không gặp khó khăn khi tìm kiếm ra một Trái đất thứ hai vì có thể có những hành tinh có thể phù hợp với sự sống hơn hành tinh của chúng ta".
Tìm kiếm các hành tinh siêu phù hợp với sự sống
Cho đến nay, các nhà thiên văn học đã phát hiện ra hơn 4.000 hành tinh bên ngoài hệ Mặt trời. Hầu hết đều không có lợi cho sự sống. Ví dụ, hành tinh KELT-9b nóng đến mức bầu khí quyển của nó liên tục tan chảy, hành tinh TrES-2b, có nhiệt độ khí quyển là 980 độ C.
Nhưng cũng có nhiều hành tinh nằm trong vùng sinh sống được của ngôi sao chủ - có khoảng cách "vừa phải" sao cho nhiệt độ bề mặt không quá nóng hoặc quá lạnh để phù hợp cho sự sống phát triển.
Schulze-Makuch và các đồng nghiệp của ông nhắm đến việc xác định các hành tinh cực kỳ phù hợp cho sự sống hay còn gọi là "siêu sống được" (superhabitable). Các hành tinh loại này không chỉ nằm trong khu vực có thể ở được mà còn chứa các đặc điểm khác thích hợp cho sự sống.
Những đặc điểm này bao gồm một ngôi sao có kích thước và tuổi thọ phù hợp, đặc biệt khi xét rằng phải mất 3,5 tỷ năm sự sống phức tạp để phát triển trên Trái đất. Kích thước lớn có thể có nghĩa là có nhiều không gian cho mặt đất và môi trường sống; một hành tinh lớn hơn cũng sẽ có trọng lực lớn hơn, điều này sẽ tạo ra một bầu khí quyển dày hơn nên có lợi cho các sinh vật di chuyển trên không. Một hành tinh ấm hơn Trái đất một chút nhưng nó cũng cần ẩm ướt hơn Trái đất để sa mạc không chiếm ưu thế trên đất liền.
Do đó, một hành tinh dễ sinh sống hơn có thể giống với Trái đất trong thời kỳ đầu của kỷ Cacbon, khoảng 359 triệu năm trước, khi phần lớn diện tích đất trên thế giới có khí hậu nhiệt đới.
Các nhà nghiên cứu viết, một phiên bản tốt hơn của Trái đất cũng có thể có Mặt trăng lớn hơn một chút hoặc Mặt trăng gần với hành tinh hơn một chút, điều này sẽ giúp ổn định quỹ đạo của nó và ngăn chặn sự dao động làm gián đoạn sự sống.
Các nhà nghiên cứu đã đưa ra một tập hợp các thông số để đáp ứng tất cả các tiêu chí này. Theo các thông số này, hành tinh siêu sống được hoàn hảo sẽ ở trong quỹ đạo xung quanh một ngôi sao lùn K, một ngôi sao tương đối nhỏ, mát hơn một chút so với Mặt trời của chúng ta; khoảng 5 tỷ đến 8 tỷ năm tuổi; lớn hơn Trái đất khoảng 10%; trung bình ấm hơn Trái đất khoảng 5 độ C; ẩm hơn với đất và nước rải rác, bầu khí quyển có 25% đến 30% oxy. Hành tinh hoàn hảo cũng sẽ có kiến tạo mảng hoặc một quá trình địa chất tương tự để tái chế khoáng chất và chất dinh dưỡng qua lớp vỏ và tạo ra các môi trường sống và địa hình đa dạng, và sẽ có Mặt trăng từ 1% đến 10% kích thước quay quanh nó ở khoảng cách vừa phải.
Tìm kiếm sự sống
Tuy nhiên, không thể đánh giá các hành tinh xa xôi trên tất cả các tiêu chí kể trên. Chẳng hạn, không có cách nào để tính toán diện tích đất của một hành tinh xa xôi.
Nhưng dựa trên các yếu tố có thể đo được, chẳng hạn như loại sao và bán kính hành tinh, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy những vật thể có vẻ đáp ứng tiêu chí đó và được phát hiện bởi kính thiên văn Kepler; họ đã tìm thấy 24 Vật thể Quan tâm của Kepler, là những vật thể có thể là hành tinh hoặc không. 2 trong số 24 đã được xác nhận là ngoại hành tinh (Kepler 1126 b và Kepler-69c). Trong số 24 vật thể, 9 vật thể quay xung quanh loại sao thích hợp, 16 vật thể nằm trong phạm vi tuổi chính xác và 5 vật thể ở trong phạm vi nhiệt độ thích hợp. Chỉ có KOI 5715.01 đáp ứng cả 3 tiêu chí. Nhưng nhiệt độ bề mặt thực của hành tinh phụ thuộc vào cường độ của hiệu ứng nhà kính trong khí quyển của nó, các nhà nghiên cứu viết.
24 hành tinh có thể có sự sống đều cách xa Trái đất hơn 100 năm ánh sáng, và một số hành tinh có lẽ còn quá xa để nghiên cứu ngay bây giờ ngay cả với kính thiên văn mạnh nhất. Ví dụ, Kepler-69c cách chúng ta hơn 2.000 năm ánh sáng, có nghĩa là các nhà thiên văn học có thể sẽ không thể kiểm tra nó kỹ hơn để tìm các dấu hiệu của sự sống sớm.
Tuy nhiên theo Schulze-Makuch và các đồng nghiệp của ông, việc xác định chính xác điều gì khiến một hành tinh có thể "siêu sống được" là rất quan trọng. Nếu đúng như vậy, họ viết, hành tinh đó phải là nơi đầu tiên con người Trái đất đến để tìm hiểu xem có sự sống khác trong vũ trụ hay không.
Bài báo được xuất bản ngày 18 tháng 9 trên tạp chí Astrobiology.
Văn Thiện
