Các nhà khoa học đã phát hiện thêm một loại lịch của người Maya cổ đại, từng sinh sống và phát triển rực rỡ ở miền Nam Mexico. Đây được coi là bộ lịch cổ nhất ở Trung Bộ châu Mỹ.
Nền văn minh vĩ đại - Maya
Maya từng là một nền văn minh vĩ đại, đạt tới đỉnh cao của mọi lĩnh vực, từ kiến trúc, toán học, thiên văn học cho đến nghệ thuật.
-
- Chữ từ nền văn minh Maya tại một địa điểm ở Guatemala. (Ảnh: Pixabay)
Xuất hiện từ năm 2.000 trước Công nguyên, nhiều công trình ấn tượng của người Maya vẫn còn tồn tại trong các khu rừng ở phía Đông Nam Mexico, Guatemala, Belize và phía Tây của Honduras.
Trong thời kỳ đầu Công nguyên, hàng loạt nhà nước, quốc gia của người Maya được thành lập và phát triển rực rỡ, đa dạng.
Tuy nhiên, các quốc gia lần lượt bị diệt vong một cách bí ẩn và gần như biến mất hoàn toàn vào thế kỷ X. Chỉ duy nhất một quốc gia trên bán đảo Yucatan, Mexico, tiếp tục tồn tại đến thế kỷ XVI, trước khi biến mất do cuộc tấn công của người Tây Ban Nha.
Phát hiện ký hiệu cổ nhất của bộ lịch Tzolkin
Các nhà khoa học đã phát hiện ký hiệu cổ nhất của bộ lịch 260 ngày thuộc nền văn minh Maya, hay còn được gọi là Tzolkin.
Theo đó, các nhà khảo cổ học đã tìm thấy một số mảnh đá như một phần của bức tranh tường được khai quật trong khu vực kim tự tháp Las Pinturas tại di chỉ San Bartolo, thuộc miền Bắc Guatemala.
Chính những mảnh vỡ này đã cung cấp bằng chứng về ký hiệu lịch cổ nhất của người Maya, với hình dáng tương tự đầu hươu, phía trên có 2 dấu chấm và 1 đường thẳng.
Các chuyên gia cho biết, ký hiệu này được tạo ra trong khoảng năm 200-300 trước Công nguyên. Theo giới khoa học, ký hiệu tượng trưng cho ngày 7 Manik (trong tiếng Maya có nghĩa là 7 con hươu).
Chuyên gia về văn khắc Dmitry Belyayev, thuộc Trung tâm nghiên cứu Trung Bộ châu Mỹ cổ đại Yuri Knorozov, nhấn mạnh, đây là phát hiện cực kỳ quan trọng
Các mảnh vỡ được công bố không chỉ có các ký tự biểu đồ mà bao gồm cả ký hiệu ngữ âm. Kết quả nghiên cứu chứng minh rằng, ngay từ thế kỷ thứ 3 trước Công nguyên, người Maya ở vùng đất thấp đã sở hữu hệ thống chữ viết tiên tiến.
Phát hiện này đồng thời sẽ giúp giới khoa học hiểu rõ hơn cách tính lịch 260 ngày của người Maya và các kiến thức liên quan đến khoa học vũ trụ.
Đây được cho là bộ lịch cổ nhất ở Trung Bộ châu Mỹ.. Trong ngôn ngữ Maya cổ đại, Tzolkin có nghĩa là “đếm ngày”. Đồng thời đây cũng là 1 trong 7 loại lịch của người Maya cổ đại, từng sinh sống và phát triển rực rỡ ở miền Nam Mexico và một phần Trung Mỹ.
Lịch Tzolkin được cho là chỉ phát xuất từ toán học và không dựa vào bất cứ hiện tượng thiên nhiên nào. Khác với các lịch khác dựa vào sự chuyển động của các vì sao.
Theo Science Advances, lịch Tzolkin từng được sử dụng ở khắp Trung Bộ châu Mỹ cổ đại, cũng như trong các cộng đồng người Maya bản địa ngày nay.
Ngọc Mai
