Các nhà khoa học cho biết, việc một số người bị mất khứu giác, cũng như vị giác sau khi mắc bệnh Covid-19 có thể liên quan đến yếu tố di truyền.
Theo NBC, 6 tháng sau khi bị nhiễm Covid-19, có tới 1,6 triệu người ở Mỹ vẫn không thể ngửi hoặc bị rối loạn khả năng ngửi.
Hiện vẫn chưa rõ nguyên nhân chính xác của triệu chứng liên quan đến Covid-19, nhưng các nhà khoa học cho rằng nó bắt nguồn từ việc các tế bào nhiễm trùng ở vùng mũi, được gọi là biểu mô khứu giác, bị tổn thương. Các tế bào này bảo vệ các tế bào thần kinh khứu giác, giúp con người ngửi thấy mùi hương.
Justin Turner, phó giáo sư về tai mũi họng tại Đại học Vanderbilt, cho biết: “Làm thế nào mà những người bị nhiễm Covid-19 sau đó bị mất khứu giác vẫn còn là một câu hỏi bỏ ngỏ.
Dữ liệu sơ bộ cho thấy rằng các tế bào hỗ trợ biểu mô khứu giác là những tế bào chủ yếu bị nhiễm virus. Có lẽ điều này dẫn đến cái chết của chính những tế bào thần kinh này.
Nhưng chúng tôi không thực sự biết tại sao và khi nào điều đó xảy ra, hoặc tại sao nó dường như chỉ xảy ra ở một số cá nhân nhất định", ông nói thêm.
-
- Một yếu tố di truyền khác có liên quan đến việc mất khứu giác sau khi bị nhiễm Covid-19. (Ảnh minh họa: Pixabay)
Nghiên cứu được công bố ngày 17 tháng 1 trên tạp chí Nature Genetics đã xác định một yếu tố di truyền khác có liên quan đến việc mất khứu giác sau khi bị nhiễm Covid-19.
Khám phá này giúp các chuyên gia hiểu rõ hơn về rối loạn chức năng khứu giác và có thể tìm ra phương pháp điều trị cần thiết.
Rủi ro di truyền
Theo nghiên cứu mới, một vị trí gen cố định trên phân tử DNA (gen locus), nằm gần hai gen khứu giác, có liên quan đến việc mất khứu giác và vị giác do virus corona gây ra.
Các nhà khoa học tại công ty công nghệ sinh học và gen 23andMe đã tiến hành nghiên cứu này như một phần của dự án lớn hơn về Covid-19. Tất cả các tình nguyện viên đều sống ở Mỹ hoặc Anh.
Trong số 69.841 người tự cho biết mình có kết quả xét nghiệm dương tính với SARS-CoV-2, 68% cho biết họ bị mất khứu giác hoặc vị giác.
Sau khi so sánh sự khác biệt về gen giữa những người mất khứu giác và những người cho biết họ không bị ảnh hưởng, nhóm nghiên cứu đã tìm thấy một vùng trong bộ gen có liên quan đến sự khác biệt này.
Đó là vùng nằm gần hai gen UGT2A1 và UGT2A2. Cả hai gen đều được tìm thấy trong mô ở mũi, liên quan đến mùi và đóng một vai trò trong quá trình chuyển hóa các chất hóa học gửi tín hiệu từ cơ quan thụ cảm khứu giác đến vùng não xử lý mùi hương.
Adam Auton, phó chủ tịch di truyền học và là tác giả chính của nghiên cứu, cho biết: '(Thông qua nghiên cứu), chúng tôi nhanh chóng có được những hiểu biết sinh học về căn bệnh khó chữa trong quá khứ’’.
Quá trình UGT2A1 và UGT2A2 gây ra việc mất khứu giác ở những người bị Covid-19 vẫn chưa rõ ràng. Tuy nhiên, ông Auton và các đồng nghiệp đưa ra giả thuyết rằng các gen 'có thể đóng một số vai trò sinh lý trong các tế bào bị nhiễm bệnh' và kết quả là dẫn đến suy giảm, mất khứu giác.
-
- Nguy cơ di truyền di truyền có thể làm tăng 11% khả năng một người bị nhiễm SARS-CoV-2 bị mất khứu giác hoặc vị giác. (Ảnh minh họa: Pixabay)
Nghiên cứu mới cũng chỉ ra rằng 4/5 bệnh nhân gặp phải triệu chứng này sẽ khỏi bệnh sau đó. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cảnh báo, tình trạng này có thể dẫn đến mất khứu giác lâu dài hoặc khả năng ngửi và nếm và ảnh hưởng đến các mối quan hệ, sức khỏe thể chất và tâm lý.
Các nhà khoa học sẽ cần tìm hiểu thêm về các gen này được biểu hiện và chức năng của chúng trong việc truyền tín hiệu đến khứu giác, Turner nói thêm.
Các nhà nghiên cứu cũng tìm thấy một số xu hướng nhất định ở những người bị Covid-19, bị mất khứu giác, vị giác hoặc cả hai.
Ví dụ, phụ nữ có nguy cơ mắc tình trạng này cao hơn 11% so với nam giới. Trong khi đó, những người trưởng thành từ 26-35 tuổi chiếm 73% trong nhóm này.
Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng những đối tượng có "tổ tiên Đông Á hoặc Châu Phi ít bị mất khứu giác hoặc vị giác".
Hiện vẫn chưa rõ nguyên nhân của phát hiện mới này. Auton nói rằng điều này có thể không phải do sự biến đổi gen trên các vị trí gen cụ thể.
Tuy nhiên, NBC đánh giá nghiên cứu vẫn còn một số hạn chế trong việc phân nhóm đánh giá và sử dụng dữ liệu tự báo cáo từ những người tham gia.
Các nhà nghiên cứu cũng lưu ý rằng nghiên cứu này được thực hiện chủ yếu ở những người có tổ tiên là người Châu u, vì vậy dữ liệu tham khảo còn hạn chế.
Danielle Reed, Phó giám đốc Trung tâm Cảm biến Hóa học Monell, cho biết những phát hiện này có thể giúp ích cho bệnh nhân theo hai cách.
Đầu tiên, 'nó giúp trả lời câu hỏi tại sao lại là tôi' khi anh ta mất khứu giác và vị giác sau khi dương tính với Covid-19.
'Một số người gặp phải triệu chứng này và một số thì không. Yếu tố di truyền có thể giải thích một phần lý do tại sao', cô nói.
Nghiên cứu cũng có thể giúp các nhà khoa học tìm ra phương pháp điều trị. Nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng việc mất các giác quan này có liên quan đến việc 'các tế bào tiếp nhận trong mũi và lưỡi bị nhiễm virus', bà Reed nói.
Bà nói: “Nghiên cứu này gợi ý một hướng đi khác. 'Ngay từ ban đầu, các con đường trao đổi chất để nhận biết mùi và vị có thể hoạt động quá mức hoặc không hoạt động, làm giảm hoặc bóp méo khả năng nếm và ngửi'.
Nghiên cứu ban đầu cũng chỉ ra rằng những người bị nhiễm chủng Omicron hiếm khi bị mất khứu giác và vị giác. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là nó hoàn toàn không xảy ra. Trong một nghiên cứu trên 81 bệnh nhân bị nhiễm trùng Omicron ở Na Uy, 12% cho biết vị giác bị suy giảm và 23% cho biết mất vị giác ở mức độ nặng hơn.
Ngọc Mai
Theo Scienceinfor
