Với hai đỉnh núi cằn cỗi chỉ cao khoảng 51m (170 feet) so với mực nước biển, ngọn núi lửa Pūhāhonu hiện đã tắt ở Quần đảo Tây Bắc Hawaii trông không giống với núi lửa lắm. Điều này đặc biệt đúng vì trong cùng một quần đảo, tháp Mauna Loa cao nhất trong các ngọn núi lửa khác có độ cao 9.144m (30.000 feet).
Các nhà khoa học tại Đại học Hawaii, Mānoa đã chứng minh rằng ngoại hình có thể đánh lừa được người khác, điều đó đặc biệt đúng trong trường hợp này.
Một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Khoa học Trái đất và Hành tinh (Earth and Planetary Science Letters) cho thấy Pūhāhonu là ngọn núi lửa hình khiên lớn nhất trên thế giới, lấy lại danh hiệu từ ngọn núi lửa Mauna Loa, đã được cho là lớn nhất cho đến bây giờ.
Các nhà khoa học khảo sát đáy đại dương và sử dụng mô hình định lượng để xác định núi lửa mới phát hiện này, nó có chiều dài khoảng 275km (171 dặm) và rộng 90km (56 dặm), tức là bằng hai lần kích thước của Mauna Loa.
“Puhāhonu thật là đồ sộ’’, nghiên cứu cho biết. Đồ sộ đến mức nó đang khiến lớp vỏ Trái đất chìm xuống.
“Sau khi lớp vỏ vỡ ra nhanh chóng thì khiến nó lún xuống’’, Michael Garcia, tác giả chính của nghiên cứu, nói với CNN. “Khi một ngọn núi lửa khổng lồ hình thành, lớp phủ nóng chảy ra khỏi sức nặng, làm cho núi lửa chìm xuống’’.
Núi lửa này nằm vào khoảng 1.005km (621 dặm) về phía tây bắc của Honolulu, tên Pūhāhonu dịch theo tiếng Hawaii có nghĩa là “mai rùa nổi”. Những đỉnh núi nhỏ cao nhô lên trên mực nước biển được biết đến với tên gọi là “Gardner Pinnacles’’.
-
- Gardner Pinnacles khá cằn cỗi nhưng vẫn có một số loài chim biển sinh sống, đây là một phần của Quần đảo Tây Bắc Hawaii, ảnh chụp vào ngày 13 tháng 12 năm 2005. (Ảnh: NTD qua AP)
Một người Mỹ chuyên săn cá voi tên là Maro lần đầu tiên nhìn thấy Pūhāhonu vào năm 1820, một đoàn thủy thủ của một tàu Nga đã neo đậu lần đầu tiên ở đây vào năm 1828. Núi lửa này hiện là một phần của Đài tưởng niệm Quốc gia Hàng hải Papahānaumokuākea, được thành lập năm 2006.
Trên hòn đảo này chỉ có một vài loài thực vật sinh sống như loài rau sam biển, cây mọng nước biển, nhưng là môi trường sống lý tưởng cho nhiều loài cá, san hô và côn trùng.
Một nghiên cứu năm 1974 ban đầu coi Pūhāhonu là ngọn núi lửa lớn nhất trong Chuỗi Hoàng đế núi lửa Hawaii, dựa trên dữ liệu khảo sát hạn chế khi đó. Các nghiên cứu sau này, đã kiểm tra tất cả những gì trên và dưới bề mặt biển, kết luận rằng Mauna Loa là ngọn núi lửa lớn nhất. Các nghiên cứu cho đến hiện tại cập nhật kết luận đó.
“Pūhāhonu không chỉ là ngọn núi lửa lớn nhất thế giới, nó còn nóng nhất. Hai thứ được liên kết với nhau’’, Garcia nói.
“Khối lượng và nhiệt độ đi đôi với nhau. Khối lượng lớn đến từ magma nóng. Nó có nhiều khả năng phun trào nếu đủ độ nóng’’, ông Garcia nói với CNN.
Một phân tích về các mẫu đá được lấy từ núi lửa đã được sử dụng để xác định nhiệt độ magma và nhận thấy nó ở khoảng 1.700 độ C (3.092 độ Farehenheit).
“Việc tìm thấy ngọn núi lửa hình khiên lớn nhất vào thế kỷ 21 là một khám phá đáng ngạc nhiên, nhưng nó cũng cho chúng ta biết rằng chúng ta còn biết nhiều về bề mặt sao Hỏa hơn so với những gì chúng ta biết bên dưới đại dương trên Trái đất’’, ông Garcia nói với CNN.
“Chúng ta vẫn chỉ là đang khám phá những điều mà chúng ta chưa biết hết về hành tinh vật lý này của chúng ta. Vẫn còn nhiều điều để tìm hiểu về hành tinh Trái đất này của chúng ta’’.
Ánh Dương
