Tại sao sao Kim là hành tinh duy nhất trong hệ Mặt trời quay theo chiều kim đồng hồ?

Có một sự thật thú vị về hệ Mặt trời là tất cả các hành tinh trong đó đều quay ngược chiều kim đồng hồ ngoại trừ sao Kim. 

Lý do đằng sau chuyển động tự quay nhất quán của các hành tinh khá đơn giản, để trùng với hướng quay ngược chiều kim đồng hồ của Mặt trời.

Sau khi một đám mây bụi và khí quay ngược chiều kim đồng hồ bên trong đĩa tiền hành tinh tạo nên Mặt trời, các hành tinh trong hệ Mặt trời cuối cùng cũng hình thành. Điều này dẫn đến một mô hình quay nhất quán của tất cả các hành tinh ngoại trừ sao Kim. Hành tinh láng giềng gần nhất của chúng ta quay theo chiều kim đồng hồ. Tại sao sao Kim lại quay “nhầm” như vậy?

Sự va chạm giữa các hành tinh

Minh họa hai hành tinh va chạm vào nhau (Ảnh: Pixabay)

Sau khi hình thành, sao Kim có khả năng đã quay ngược chiều kim đồng hồ giống như tất cả các hành tinh khác. Nó không thể tự quay theo chiều kim đồng hồ. Hẳn có điều gì đó đã khiến sao Kim đảo ngược hướng quay.

Không lâu sau khi Mặt trời ra đời, các hành tinh cũng bắt đầu hình thành. Tuy hệ Mặt trời ngày nay có tám hành tinh, nhưng trong thời kỳ đầu, hệ Mặt trời có thể có tới hàng trăm hành tinh.

Hệ Mặt trời sơ khai rất hỗn loạn. Lực hấp dẫn của các hành tinh khiến chúng bị hút vào nhau. Các vụ va chạm giữa các hành tinh là chuyện bình thường, và các hành tinh trong hệ Mặt trời hiện nay được cho là đã trải qua một hoặc nhiều vụ va chạm trong quá khứ.

Sao Kim không phải là ngoại lệ, và nó có thể đã trải qua ít nhất một vụ va chạm rất mạnh với một hành tinh khác, khiến hướng quay của nó bị đảo ngược.

Ngoài ra, giả thuyết nói trên cũng giải thích được tại sao sao Kim hiện quay chậm như vậy. Nó mất tới 243 ngày Trái đất để hoàn thành một vòng quay quanh trục. Đây là khoảng thời gian đặc biệt dài so với chu kỳ quay 24 giờ của Trái đất. Sao Kim có khả năng quay ngược chiều kim đồng hồ khá nhanh sau khi được hình thành, nên một vụ va chạm với hành tinh khác có thể sẽ không đủ năng lượng để khiến nó quay nhanh theo hướng ngược lại.

Một lời giải thích khác

Một vụ va chạm hành tinh không phải là giả thuyết khả thi duy nhất giải thích cho việc sao Kim quay theo chiều kim đồng hồ.

Có thể sao Kim đã thực sự bị lật ngược. Điều này có nghĩa là sao Kim vẫn quay rất chậm và đúng hướng; chỉ là toàn bộ hành tinh này đã bị lật ngược. Làm thế nào chính xác để bạn lật ngược một hành tinh?

Một lời giải thích liên quan đến bầu khí quyển của sao Kim. Bầu khí quyển của sao Kim rất dày đặc, có áp suất khí quyển lớn hơn Trái đất 90 lần. Lực hấp dẫn của Mặt trời có thể đã kéo bầu khí quyển rất dày của sao Kim, gây ra ma sát thủy triều. Sự kết hợp ma sát thủy triều này với ma sát giữa lớp phủ và lõi của sao Kim có thể khiến toàn bộ hành tinh sẽ lật ngược. Cho đến nay, vẫn chưa biết chính xác làm thế nào mà sao Kim quay theo chiều kim đồng hồ.

Văn Thiện