Thỏ sừng nai (Jackalope) là một sinh vật huyền thoại xuất hiện trong các câu chuyện dân gian Bắc Mỹ. Nó được miêu tả là một con thỏ với cái sừng của một con nai (hay chính xác là sừng của linh dương gạc nhiều nhánh). Nhưng liệu con thỏ sừng nai này có thật hay chỉ là thần thoại?
Michael Branch, giáo sư văn học và môi trường tại Đại học Nevada, Reno cho biết với Live Science: "Đó là một sinh vật thần thoại. Nhưng nó có mối quan hệ thực sự với thỏ có sừng trong tự nhiên do bị nhiễm virus u nhú (virus papilloma)”.
Thỏ không mọc sừng một cách tự nhiên. Nhưng việc nhiễm virus u nhú ở thỏ có thể khiến chúng trở thành như như vậy. Virus u nhú phổ biến ở nhiều loài và mỗi loại thường lây nhiễm cho các thành viên của một loài vật chủ cụ thể, Branch cho biết.
Khi virus u nhú lây nhiễm sang thỏ, nó có thể gây ra sự phát triển của một khối u lành tính trên mặt hoặc đầu của loài này, trông giống như gạc hoặc sừng. Thỉnh thoảng, các khối u được tạo thành từ keratin - một loại protein hình thành móng tay và tóc - phát triển trên các bộ phận cơ thể khác của thỏ, nhưng nó phổ biến nhất trên đầu, Branch cho biết. Các khối u có thể trở thành ác tính ở một số con thỏ.
Tuy nhiên, những khối u này không phải lúc nào cũng giống như gạc. Chúng thường có màu đen và không đối xứng như gạc của loài thỏ sừng nai.
Branch nói: "Nó thật ra khá kỳ cục. Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh ở thỏ, nó có thể trông khá khủng khiếp”.
Năm 1933, một nhà virus học người Mỹ tên là Richard Shope đã phát hiện ra rằng virus u nhú ở thỏ, ngay sau đó được đặt tên là virus u nhú Shope, khiến những con thỏ bị nhiễm bệnh phát triển các đặc điểm giống như sừng, theo một nghiên cứu năm 2015 trên tạp chí PLOS One. Vào thời điểm đó, hầu hết các nhà khoa học đều không tin rằng loại virus này có thể gây ung thư. Tuy nhiên, những con thỏ mọc sừng đã chứng minh họ sai.
Branch nói: “Phát hiện đó đã mở ra rất nhiều con đường nghiên cứu để xem xét những bệnh ung thư khác có thể do virus gây ra và cuối cùng là hướng tới việc phát triển một loại vaccine chống lại chúng”. Cụ thể, nó cho phép các nhà nghiên cứu bắt đầu tạo ra vaccine chống lại virus u nhú ở người (HPV), có thể làm giảm nguy cơ ung thư cổ tử cung và một số bệnh ung thư khác.
Không phải tất cả thỏ bị nhiễm virus u nhú Shope đều mọc sừng, cũng giống như không phải tất cả những người nhiễm HPV đều bị ung thư. Nhưng ở những con thỏ mắc bệnh này thường tử vong. Những chiếc sừng có thể làm gián đoạn khả năng ăn của động vật và chúng có thể chết đói, Branch nói.
Branch cho biết, con thỏ mọc sừng có thể đã truyền cảm hứng cho huyền thoại về loài thỏ sừng nai, nhưng điều đó còn lâu mới chắc chắn. Truyền thuyết về thỏ sừng nai bắt nguồn từ hai anh em ở Douglas, Wyoming, Hoa Kỳ. Họ là những thợ săn và những người nhồi xác động vật nghiệp dư, và họ đã bán con thỏ sừng nai đầu tiên của mình cho một chủ khách sạn vào những năm 1930.
Văn Thiện
