Tiết khí Xuân Phân: Âm - Dương cân bằng trong thiên nhiên và cơ thể mỗi chúng ta 

Giúp NTDVN sửa lỗi

Mỗi Tiết khí của Hệ thống lịch Trung Quốc cổ đại dựa trên vị trí của Mặt trời trong cung hoàng đạo, kéo dài khoảng hai tuần. Người Trung Quốc cổ đại cho rằng sống phù hợp với thiên nhiên sẽ giúp con người chúng ta có một cuộc sống hài hòa.

Loạt bài viết này khám phá từng Tiết khí trong số 24 Tiết khí của năm, hy vọng rằng sẽ có tác dụng hướng dẫn cho mỗi chúng ta về cách điều dưỡng sức khỏe của cơ thể theo mùa tốt nhất.

Tiết khí là gì?

Tiết khí là 24 điểm đặc biệt trên quỹ đạo của Trái Đất xung quanh Mặt Trời, mỗi điểm cách nhau 15°. Tiết khí có xuất xứ từ tộc người Bách Việt. Nó được sử dụng trong công tác lập lịch của các nền văn minh phương đông cổ đại như Trung Quốc, Việt Nam, Nhật Bản, Triều Tiên để đồng bộ hóa các mùa. Ở Việt Nam có một số học giả phân biệt tiết và khí. Họ cho rằng cứ một tiết lại đến một khí. Tuy nhiên để dễ hiểu, nhiều người vẫn gọi chung là tiết khí hoặc đơn giản chỉ là tiết.

24 Tiết khí mỗi năm là những tiết nào?

Theo lịch vạn niên, có 24 tiết khí trong năm. Đó đồng thời cũng là thời điểm Mặt Trời ở các kinh độ: 0°, 15°, 30°, 45°, 60°, 75°, 90°, 105°, 120°, 135°, 150°, 165°, 180°, 195°, 210°, 225°, 240°, 255°, 270°, 285°, 300°, 315°, 330°, 345° so với Trái đất.

Phân loại 24 tiết khí trong năm, chia làm 4 loại như sau:

  • Biểu thị sự nóng lạnh thay đổi cho nhau có 8 tiết khí: Lập xuân, Xuân Phân; Lập Hạ, Hạ chí; Lập thu, Thu Phân; Lập Đông, Đông Chí.
  • Biểu thị cho nhiệt độ thay đổi có 5 tiết khí: Tiểu Thử, Đại Thử, Xử Thử, Tiểu Hàn, Đại Hàn.
  • Biểu thị cho sự liên quan đến mưa, nước có 7 tiết khí: Vũ Thủy, Cốc Vũ, Bạch Lộ, Hàn Lộ, Sương Giáng, Tiểu Tuyết, Đại Tuyết.
  • Biểu thị cho sự vật, hiện tượng có 4 tiết khí: Kinh Trập, Thanh Minh, Tiểu Mãn, Mang Chủng.

Năm 2021 theo dương lịch, Tiết khí Xuân Phân ‘Spring Equinox’ bắt đầu từ ngày 20 tháng 3 đến ngày 03 tháng 4.

Khi “Xuân Phân” đến vào ngày 20 tháng 3, ngày và đêm hoàn toàn bằng nhau tại đường Xích đạo, năng lượng âm và dương được cân bằng hoàn hảo cả trên Trái đất và bên trong cơ thể chúng ta.

Từ thời điểm này trở đi, năng lượng dương kết hợp với ánh sáng bắt đầu tích tụ trong cơ thể khi ngày dài ra, ngăn chặn âm tối.

Vào thời điểm Xuân Phân, chúng ta đã đi qua nửa chặng đường của mùa xuân. Nói cách khác, đó là đỉnh điểm của mùa xuân. Trước thời điểm này, năng lượng của mùa xuân là vô hình nhưng đang dần di chuyển bên dưới bề mặt.

Tuy nhiên, lịch phương Tây nói rằng mùa xuân bắt đầu từ điểm phân (equinox). Equinox có nghĩa là "equal night" (đêm bằng, hay là, đêm bằng ngày), bởi vì mặt trời nằm ở vị trí thẳng đứng trên xích đạo. Sự tương phản này là một ví dụ hoàn hảo về sự khác biệt giữa phương pháp tiếp cận phương Đông và phương Tây. Văn hóa Trung Quốc coi trọng các hiện tượng phi vật thể và các khái niệm triết học và coi chúng cũng quan trọng như hữu hình. Văn hóa phương Tây có xu hướng coi trọng thế giới vật chất hoặc những gì có thể nhìn thấy hoặc tiếp xúc thấy trực tiếp.

Một ví dụ khác về cách tiếp cận của Trung Quốc được thấy trong công trình của nhà y học nổi tiếng thời nhà Đường Tôn Tư Mạc (Sun Simiao) (581–682), người đã phân loại bệnh thành ba giai đoạn:

  • Trước khi bệnh xuất hiện
  • Bệnh vừa mới xâm nhập
  • Mắc bệnh

Tôn Tư Mạc nói: “Người cổ đại giỏi nghề y. Vào thời điểm đó, các y học gia giỏi nhất làm việc để ngăn ngừa bệnh tật, các y học gia tầm thường chữa bệnh khi bệnh vừa mới phát sinh, và các y học gia cấp thấp nhất chữa bệnh khi các bệnh đã tồn tại.

Lý thuyết này nhấn mạnh tầm quan trọng của y học dự phòng, dinh dưỡng hay cơ bản hơn là tầm quan trọng của việc duy trì lối sống lành mạnh cả về thể chất và tinh thần.

Xuân Phân là một ngày rất quan trọng cho việc trồng rừng. Ở Trung Quốc cổ đại, trước ngày này, nông dân trồng cây đậu và đậu Hà Lan, để cung cấp protein của các loại cây này cho cả sinh vật sống và bổ sung dinh dưỡng cho đất trong các vụ trồng cấy sau. Lúa thường được trồng sau Xuân Phân.

Sống hài hòa với Tiết khí Xuân Phân - 'Spring Equinox'

Khi “Xuân Phân” đến vào ngày 20 tháng 3, ngày và đêm hoàn toàn bằng nhau tại đường Xích đạo, năng lượng âm và dương được cân bằng hoàn hảo cả trên Trái đất và bên trong cơ thể chúng ta.
Khi “Xuân Phân” đến vào ngày 20 tháng 3, ngày và đêm hoàn toàn bằng nhau tại đường Xích đạo, năng lượng âm và dương được cân bằng hoàn hảo cả trên Trái đất và bên trong cơ thể chúng ta. (Ảnh: hvdong.com)

Trạng thái tương đối cân bằng của vũ trụ trong thời hạn Xuân Phân là cơ hội tuyệt vời để điều chỉnh cơ thể chúng ta về trạng thái cân bằng nhất.

Hãy xem xét biểu tượng Thái Cực của Đạo gia. Trong đó, âm và dương được cân bằng tuyệt đối, trong đó có một dấu chấm là dương tồn tại trong âm và một dấu chấm tồn tại trong dương. Trong trạng thái hài hòa này, Thái Cực xoay chuyển không ngừng. Điều chúng ta không mong muốn nhất là những năng lượng này cạnh tranh với nhau.

Trong Tiết khí Xuân Phân này, tình trạng sức khỏe ban đầu và bệnh tật có thể xuất hiện, giống như cỏ mọc vào mùa xuân. Điều này có thể được thấy đặc biệt trong các lĩnh vực về chất lượng giấc ngủ, sức khỏe tinh thần và cảm xúc, mãn kinh, các vấn đề liên quan đến tuần hoàn và các vấn đề khác liên quan đến mắt, máu và tim.

Điều này xảy ra bởi vì khi năng lượng dương quay vòng bên trong cơ thể của một người và vượt qua năng lượng âm, sự tắc nghẽn hình thành từ chế độ ăn kiêng nặng và thiếu vận động vào mùa đông có thể sẽ xuất hiện. Khi năng lượng luân chuyển đến những nơi mà chúng ta vốn đã yếu, chúng ta sẽ cảm thấy khó chịu.

Chúng ta đã nói rằng năng lượng dương đang tràn vào vào thời điểm này, vì vậy chúng ta phải cẩn thận rằng năng lượng này không quá nóng, vì nó có thể chế ngự âm và gây ra căng thẳng hoặc các vấn đề cho cơ thể chúng ta.

Để tránh năng lượng quá nóng, hãy cố gắng giải độc vào đầu mùa xuân bằng cách chú ý ăn uống các loại rau và đậu tươi theo mùa. Điều này chuẩn bị cho cơ thể chúng ta để cho năng lượng dương chảy qua và tăng cường sức khỏe tổng thể. Đi chân trần trên cỏ, trong rừng và trên cánh đồng, có thể giúp cơ thể chúng ta thức dậy và hấp thụ năng lượng dương từ thiên nhiên.

Để giúp khai thông tất cả các kênh năng lượng và kinh mạch của cơ thể, hãy thử ấn nhẹ vào các điểm vào của năng lượng, nằm ở cả hai bên đầu ngón tay và trên miếng đệm đầu ngón tay. Ngoài ra, chạm và ấn nhẹ vào các cạnh của xương mặt bên dưới cả hai mắt. Điều này giúp giảm áp lực cho mắt, tăng cường sức khỏe cho mắt và da mặt, làm đẹp da.

Mùa cao điểm của thực vật ra hoa là gần đúng vào Xuân Phân. Những người có hệ hô hấp yếu hơn nên đeo khẩu trang để tránh phấn hoa.

Tiết khí Xuân Phân với thực phẩm theo mùa

Đây là thời điểm tốt để ăn thì là, rau bó xôi (rau chân vịt), tảo xoắn, tỏi tây, hẹ, rau xanh đậm, đậu đen, đậu xanh, mè đen và các sản phẩm từ đậu nành.

Các loại thảo mộc Cúc La Mã, hoa cúc Đức, phong lữ, nhũ hương, tuyết tùng và thông Douglas cũng rất tốt.

Tiết khí Xuân phân với phong thủy

Tiết khí Xuân Phân tượng trưng cho âm dương cân bằng, là tiết khí cực kỳ tốt trong 24 tiết khí. Do vậy, thời điểm này rất thích hợp để tiến hành những việc đại sự như đám cưới, đám hỏi.

Ngoài ra, theo quan niệm dân gian, vào tiết Xuân phân muông thú ghép đôi và sinh sản. Những cặp vợ chồng nào sinh hạ con cái vào khoảng thời gian này đều gặp may mắn và an lanh. Đứa trẻ sinh ra cũng thông minh sáng láng, vận khí tốt, cuộc đời thuận lợi.

Mùa xuân báo hiệu bằng những cơn mưa phùn, những trồi non đang nhú mầm, không khí lành lạnh của mùa đông còn vướng lại. Các cụ ta ngày xưa có câu “Xuân phân mạch thức dậy, một khắc giá ngàn vàng”, câu nói mang ý nghĩa rằng mùa xuân là mùa bắt đầu một năm cày cấy, ươm mầm trồng trọt.

Nhưng trong Tiết khí Xuân Phân thì đó là mùa diễn ra các hoạt động tâm linh và lễ giáo, chú ý nhất đó chính là ngày Thanh Minh tảo mộ. Những ngày này thì con cháu ra thăm mồ mả ông bà tổ tiên, dọn cỏ, thắp hương cầu mong sang năm các cụ phù hộ độ trì cho con cháu làm cái gì cũng thuận lợi, tăng tiến, phát tài phát lộc.

Ánh Dương



BÀI CHỌN LỌC

Tiết khí Xuân Phân: Âm - Dương cân bằng trong thiên nhiên và cơ thể mỗi chúng ta