Tìm thấy dấu vết của rạn san hô cổ đại khổng lồ trong sa mạc của Úc

Giúp NTDVN sửa lỗi

Các nhà khoa học đã phát hiện tàn tích của một rạn san hô có niên đại hàng triệu năm đang ẩn mình trong khu vực đồng bằng thuộc một sa mạc rộng lớn của Australia.

Đồng bằng Nullarbor ở miền nam nước Úc hiện nay là một vùng đất đá vôi vô cùng bằng phẳng và gần như nhẵn nhụi, trải dài gần 1000 km. Tuy nhiên, trong quá khứ, đồng bằng này đã từng nằm dưới đáy một đại dương tiền sử khổng lồ với các rạn san hô sinh sống trên đó.

Tiến sĩ Milo Barham thuộc Đại học Curtin, Úc, cho biết: “Không giống như nhiều nơi trên thế giới, các khu vực rộng lớn của Đồng bằng Nullarbor hầu như không thay đổi bởi quá trình phong hóa và xói mòn trong hàng triệu năm, khiến nó trở thành một bức tranh địa chất độc đáo ghi lại lịch sử cổ đại theo những cách đáng chú ý”.

Barham cho biết nhóm nghiên cứu tìm ra khám phá này là do có được khả năng tiếp cận nhiều hơn với hình ảnh vệ tinh mới có độ phân giải cao, cho thấy những đặc điểm tinh tế thể hiện lịch sử tiến hóa môi trường đáng ngạc nhiên trên Đồng bằng Nullarbor.

Ông nói: “Thông qua hình ảnh vệ tinh có độ phân giải cao và nghiên cứu thực địa, chúng tôi đã xác định được tàn tích rõ ràng của cấu trúc đáy biển nguyên thủy được bảo tồn hàng triệu năm, đây là dạng địa mạo đầu tiên được phát hiện trên Đồng bằng Nullarbor”.

Địa mạo giống như rạn san hô được tạo thành từ một vòng tròn nhô lên mặt đất, rộng khoảng 1.300 mét với một mái vòm ở trung tâm. Nó có thể là cấu trúc trầm tích sơ cấp đầu tiên từng được phát hiện trên đồng bằng.

rạn san hô cổ đại
Địa hình giống như rạn san hô được tạo thành từ một vòng tròn trên cao rộng khoảng 1.300m với một mái vòm ở trung tâm. (Ảnh: Lipar và các đồng nghiệp)

Barham cho biết thêm: “Ngọn ‘đồi’ hình vòng tròn không thể được giải thích bởi tác động bên ngoài Trái đất hoặc bất kỳ quá trình biến dạng nào đã biết nào mà vẫn bảo tồn các kết cấu và đặc điểm vi sinh vật ban đầu thường được tìm thấy ở Rạn san hô Great Barrier hiện đại”.

Đại dương bao phủ Nullarbor bắt đầu khô cạn cách đây khoảng 14 triệu năm, làm lộ ra đá vôi nước nông được lắng đọng trong thời kỳ giữa Đại Tân sinh (Cenozoic).

Kể từ thời điểm đó, rất ít hoạt động địa chất xảy ra trên đồng bằng. Không có sự lắng đọng trầm tích đáng kể, và không có biến động lớn dẫn đến sự hình thành các dãy núi, hoặc các dạng địa chất khác.

Nó có nghĩa là Nullarbor thực sự là một hồ sơ rõ ràng về các quá trình địa chất và các đặc điểm có niên đại từ thế Trung Tân (Miocen).

Tiến sĩ Barham nói thêm: “Bằng chứng về các dòng kênh của những con sông đã biến mất từ ​​lâu, cũng như các hệ thống cồn cát in sâu vào đá vôi, bảo tồn một kho lưu trữ về cảnh quan cổ đại và thậm chí là hồ sơ về các cơn gió mùa thịnh hành”.

“Và không chỉ là cảnh quan. Các trục hang động biệt lập xuyên qua Đồng bằng Nullarbor bảo tồn xác ướp của hổ Tasmania và bộ xương hoàn chỉnh của các kỳ quan đã tuyệt chủng từ lâu như sư tử có túi Thylacoleo”.

“Ở bề mặt, do các điều kiện tương đối ổn định, Đồng bằng Nullarbor đã lưu giữ một lượng lớn thiên thạch, cho phép chúng ta nhìn xuyên thời gian đến thời điểm ban đầu của hệ Mặt trời”.

“Những đặc điểm này, cùng với đặc điểm cảnh quan hàng triệu năm tuổi mà chúng tôi đã xác định hiện nay, khiến Đồng bằng Nullarbor trở thành một vùng đất mà thời gian đã lãng quên và cho phép hiểu sâu hơn về lịch sử hấp dẫn của Trái đất”.

Nghiên cứu đã được công bố trên tạp chí Earth Surface Processes and Landforms.

Văn Thiện



BÀI CHỌN LỌC

Tìm thấy dấu vết của rạn san hô cổ đại khổng lồ trong sa mạc của Úc