Nền văn minh Thung lũng Indus cổ đại là một trong những nền văn minh phi thường nhất trong lịch sử, không khác gì nền văn minh hiện nay; tuy nhiên, hiểu biết của chúng ta về nền văn minh này còn rất hạn chế, ít ỏi.
Vào đầu những năm 1900, người ta rất hay tìm được các con dấu làm bằng một loại đá tan, các tác phẩm điêu khắc bằng đá, đồ gốm, và tượng người, xuất hiện xung quanh khu vực thung lũng cổ đại Indus thuộc Ấn Độ.
Các đồ tạo tác này khiến các chuyên gia bối rối vì những dòng chữ độc đáo viết bằng một ngôn ngữ viết chưa từng thấy trước đây. Trước bí ẩn vô cùng hấp dẫn này, hai nhà khảo cổ học là Daya Ram Sahni và RD Banerji đã tiến hành khai quật, và phát hiện ra một nền văn minh 4.500 tuổi, chưa từng bao giờ được ghi chép trong lịch sử nhân loại.
Nó có thể được coi là một trong những nền văn minh đô thị cổ đại hưng thịnh nhất trong lịch sử nhân loại, sánh ngang với các nền văn minh Ai Cập cổ đại, văn hóa Mesopotamia, và văn minh Trung Hoa cổ đại.
Thành phố song sinh hiện đại
Dấu vết của nền văn minh huy hoàng này được tìm thấy qua tàn tích còn lại của hai thành phố tên là Mohenjo-Daro và Harappa. Chúng được coi là hai thành phố sinh đôi vào thời cổ đại và phát triển rực rỡ bên bờ sông Indus ở Pakistan ngày nay.
Mohenjo-Daro, là một trong những thành phố lâu đời nhất và lớn nhất của các nền văn minh sơ khai mà con người biết đến. Nền văn hóa bí ẩn của nó đã xuất hiện gần 4500 năm trước và tồn tại hàng nghìn năm. Thành phố này được hưởng lợi từ những vùng đất màu mỡ của đồng bằng sông Indus và giao thương với các nền văn minh Mesopotamia (Iraq ngày nay) lân cận.
Đáng buồn thay, sau thời kỳ huy hoàng rực rỡ, thành phố đã bị chôn vùi dưới lớp cát thời gian. Các nhà khảo cổ học tin rằng hơn 80.000 người đã từng sinh sống tại các thành phố này, nhưng cho đến nay chỉ có 52 bộ xương được phát hiện tại các địa điểm này.
Điều gì đã xảy ra với những thành phố này?
Xâm lược? Động đất? Điều gì đã xảy ra với những thành phố này? Chưa có giả thuyết nào có thể làm hài lòng các chuyên gia khảo cổ. Vì khi tiến hành thăm dò khám phá những thành phố bí ẩn này, người ta cảm thấy mọi thứ vẫn sống động, như thể những ngôi nhà vẫn có người đang sống. Và người trong nhà như thể chỉ đi chơi một vài ngày và có thể quay về bất cứ lúc nào.
Theo các nhà khoa học và khảo cổ học, nền văn minh này bắt đầu suy tàn vào khoảng năm 1800 trước Công nguyên. Bằng chứng cho thấy nền thương mại phát triển của họ với Mesopotamia (Iraq ngày nay) gần như đã kết thúc vào thời điểm đó. Hệ thống thoát nước tiên tiến đã bị chặn hoặc phá hủy, chữ viết bắt đầu biến mất, và các loại cân và thước đo tiêu chuẩn không còn được sử dụng nữa.
Bí ẩn về vụ nổ tiêu huỷ thành phố
David Davenport, một nhà nghiên cứu người Anh vào năm 1977, đã phát hiện ra một số phần của Mohenjo-Daro cho thấy bằng chứng thành phố này đã bị phá hủy bởi một vụ nổ mạnh bí ẩn.
Vào năm 2014, nhà khoáng vật học Tiến sĩ Sam Iyengar đã lấy một số đá từ Mohenjo-Daro về kiểm tra nhiều lần. Phát hiện thành phần của đá rất giống với đá núi lửa ở trạng thái nung nóng đến khoảng 4.000 đến 5.000 độ. Làm thế nào điều này được thực hiện trong thời cổ đại? Liệu đây có phải thiên thạch tình cờ rơi xuống thành phố này ? Điều gì đã xảy ra với người dân ở đây?
Dưới đây là 10 bí ẩn về nền văn minh thung lũng Indus khiến các nhà khảo cổ học đau đầu.
Những con dấu bí ẩn
Những con dấu nhỏ bằng đá là một trong những hiện vật Mohenjo-Daro bí ẩn nhất. Không ai biết chúng được dùng để làm gì. Người ta tìm thấy lượng lớn các con dấu bao phủ bởi các chữ tượng hình là hình ảnh về động vật. Các nhà khảo cổ tin rằng chúng được sử dụng như bùa chú để xua đuổi tà ác hoặc là ấn nhà vua để thể hiện quyền lực chính trị.
Hệ thống thoát nước tiên tiến
Với nhà tắm và nhà vệ sinh trong mỗi ngôi nhà, hệ thống xử lý rác chung ở mọi góc phố, gần 700 giếng nước trong thành phố. Thành phố dư thừa nước ngọt và hệ thống thoát nước được duy trì rất tốt. Nền văn minh này vào năm 2500 trước Công nguyên đã tiến bộ hơn so với hầu hết các thành phố trong cùng khu vực vào năm 2022.
-
- Phòng tắm rộng lớn tại Thung lũng Indus. (Ảnh: Commons Wikimedia)
Vòng cổ bí ẩn
Nhà khảo cổ học Mortimer Wheeler đã phát hiện ra một chiếc vòng cổ 4500 năm tuổi trong một chiếc bình đất tại địa điểm khai quật Mohenjo-Daro. Tuy nhiên, ông đã giấu nhẹm đi phát hiện này và tặng chiếc vòng cổ cho người vợ thứ ba của mình.
Mortimer có niềm tin mê tín rằng sợi dây chuyền sẽ mang lại may mắn vì hai cuộc hôn nhân trước đều thất bại. Quả nhiên chiếc vòng cổ đã mang lại may mắn cho ông ta. Chỉ hai năm sau khi phát hiện ra nó, ông ta đã được phong tước hiệp sĩ .
Người vợ thứ ba của Mortimer, Margaret, đã tặng chiếc vòng cổ cho người bạn Ấn Độ của mình khi họ rời Ấn Độ. Năm 1996, một doanh nhân người Anh đã đề nghị mua chiếc vòng cổ với giá 80 ngàn bảng Anh, nhưng người phụ nữ Ấn Độ đã từ chối. Chiếc vòng cổ hiện vẫn thuộc sở hữu của gia đình cô này cho đến nay.
Kiến trúc lộng lẫy của cặp đôi thành phố
Những thành phố cổ 5000 năm tuổi này là những kiệt tác kỹ thuật của thời đại. Nơi đây còn sót lại một con đường quy hoạch được thiết kế kỳ công và những ngôi nhà nhiều tầng thẳng hàng đã làm kinh ngạc hàng nghìn nhà khảo cổ học và kiến trúc sư. Làm thế nào mà họ có thể làm tất cả những điều đó trong thời cổ đại?
Tôn giáo của người Indus
Không có thông tin xác thực về tôn giáo của người Indus. Tuy nhiên, những khám phá gần đây về hơn 3500 con dấu và tượng nhỏ có hình động vật, các vị thần và thầy tu cho thấy họ thuộc các tín ngưỡng khác nhau, chủ yếu là Ấn Độ giáo, Phật giáo và Kỳ Na giáo.
Người Indus và nha khoa
Nha khoa là một trong những ngành y tế lâu đời nhất và có từ khoảng năm 7000 trước Công nguyên. Bộ xương của người Indus đã cho thấy những lỗ hổng trên răng do “máy khoan nha khoa” cổ đại gây ra.
Nhà tắm tiện nghi
Bể tắm tuyệt vời nằm ở Mohenjo-Daro là một hồ bơi được xây bằng gạch không thấm nước. Nó dài 12m và sâu 2.5 m, được tầng lớp thượng lưu sử dụng để thực hiện các nghi lễ tôn giáo.
Ngôn ngữ Indus
Hiện vẫn chưa giải mã được ngôn ngữ Indus. Dù các nhà khảo cổ học đã rất nỗ lực nhưng chưa ai có thể giải mã ký tự chữ viết của người Indus. Cho đến nay, việc đọc các ký tự vẫn gặp nhiều bất đồng. Chữ viết Indus vẫn là một bí ẩn khó hiểu.
Xã hội bình đẳng không có quân đội
Các chuyên gia đều nhất trí thung lũng Indus là một xã hội bình đẳng nơi mọi người đều có địa vị ngang bằng nhau. Không có bằng chứng khảo cổ nào cho thấy từng có quân đội vũ trang ở hai thành phố cổ Mohenjo-Daro hoặc Harappa. Xương người được khai quật và tàn tích của tòa nhà cũng không có dấu hiệu bạo lực hay chiến đấu. Điều này cho thấy họ ưu tiên hòa bình và thành công trong việc duy trì hòa bình.
Điều gì đã xảy ra với hai thành phố cổ ở thung lũng Indus? Nó có lẽ sẽ vẫn là một bí ẩn trong tương lai.
Theo Curiosmos
