NASA đã xác định được những dấu hiệu ban đầu của El Niño từ không gian, sau khi một trong các vệ tinh của cơ quan này phát hiện thấy nước ấm ở Thái Bình Dương di chuyển về phía đông tới bờ biển phía tây của Nam Mỹ hồi tháng 3 và tháng 4 năm nay, theo Live Science.
Dữ liệu từ vệ tinh theo dõi mực nước biển Sentinel-6 Michael Freilich cho thấy sóng Kelvin, sóng trong đại dương hoặc bầu khí quyển cân bằng lực Coriolis của Trái Đất chống lại ranh giới địa hình như đường bờ biển hoặc ống dẫn sóng như đường xích đạo, đang di chuyển qua Thái Bình Dương. Những con sóng biển dài này chỉ cao từ 5 đến 10 cm nhưng rộng hàng trăm km. Chúng được coi là tiền thân của El Nino khi chúng hình thành ở xích đạo và đẩy tầng nước ấm phía trên về phía tây Thái Bình Dương.
Josh Willis, một nhà khoa học dự án trên Sentinel-6 Michael Freilich tại Phòng thí nghiệm Sức đẩy Phản lực của NASA (JPL), cho biết trong một tuyên bố: "Chúng tôi sẽ theo dõi sát hiện tượng El Niño này. Nếu nó là mạnh, thì toàn cầu sẽ chứng kiến sự nóng lên kỷ lục”.
Chu kỳ của hiện tượng El Niño
El Niño là một phần của chu kỳ khí hậu El Niño-Dao động Nam (ENSO). Thông thường, gió mạnh từ phía đông dọc theo đường xích đạo, được gọi là gió mậu dịch, thổi nước bề mặt về phía tây qua Thái Bình Dương, đẩy nước ấm từ Nam Mỹ tới châu Á. Khi nước ấm di chuyển, thì nước lạnh sẽ nổi lên để thay thế.
El Niño có liên quan đến gió mậu dịch suy yếu, khiến dòng nước ấm bị đẩy về phía đông. Điều này gây ra tác động đáng kể đến các kiểu thời tiết trên toàn thế giới. Ví dụ, các vùng phía nam của nước Mỹ sẽ ẩm ướt hơn trong khi các khu vực phía tây bắc sẽ nóng hơn.
Nadya Vinogradova Shiffer, nhà khoa học chương trình NASA và quản lý cho Sentinel-6 Michael Freilich, nói trong tuyên bố: "Sóng biển truyền nhiệt đi khắp hành tinh, mang hơi nóng và độ ẩm đến các bờ biển và làm thay đổi thời tiết của chúng ta".
Trong khi đó, La Niña, một bản sao của El Niño, gây ra tác động ngược lại, với gió mậu dịch mạnh đẩy nước ấm về phía tây. El Niño thường xuất hiện ba đến năm năm một lần, nhưng nó có thể xảy ra với tần suất ít hoặc nhiều hơn. Lần gần đây nhất hiện tượng này xảy ra là vào năm 2019 và kéo dài trong 6 tháng, từ tháng 2 đến tháng 8.
Năm 2023 có El Niño không?
Vào ngày 11/5, đại diện Cơ quan Quản Lý Khí Quyển và Đại Dương Quốc Gia Hoa Kỳ (NOAA) cho biết có tới 90% khả năng El Niño sẽ xảy ra trong năm nay và kéo dài sang mùa đông ở Bắc bán cầu. Theo dự đoán của NOAA, có 80% khả năng sẽ xảy ra hiện tượng El Niño ở mức độ vừa phải với nhiệt độ bề mặt đại dương tăng 1 độ C, và có 55% khả năng xảy ra hiện tượng này ở mức độ mạnh với nhiệt độ bề mặt đại dương tăng 1,5 độ C.
Theo tuyên bố được phát hành ngày 12/5 của JPL, những hình ảnh do vệ tinh Sentinel-6 chụp từ đầu tháng 3 đến cuối tháng 4 năm nay cho thấy các đợt sóng Kelvin đang đẩy nước ấm về phía đông, tập trung ở ngoài khơi bờ biển Colombia, Ecuador và Peru.
NOAA và NASA sẽ tiếp tục theo dõi các điều kiện ở Thái Bình Dương trong những tháng tới để xác định xem liệu El Niño có xảy ra hay không, vào thời điểm nào và mức độ ra sao.
Willis nói với Nature rằng sự kết hợp giữa El Nino và nhiệt độ đại dương tăng cao có thể dẫn đến một "chuỗi nhiệt độ cao kỷ lục" trong 12 tháng tới.
Trước đó vào tháng 4, các nhà khoa học ghi nhận nhiệt độ bề mặt biển cao nhất từ trước đến nay, với nhiệt độ trung bình toàn cầu đạt 21,1 độ C. Kỷ lục này phản ánh tác động của biến đổi khí hậu và La Niña sắp kết thúc.
Theo Live Science
Văn Thiện biên dịch
