Hội nghị thượng đỉnh của bộ tứ QUAD (Hoa Kỳ, Nhật Bản, Úc, Ấn Độ) vào hôm nay (ngày 12/3) sẽ gửi một thông điệp rằng họ bác bỏ quyền phủ quyết mà họ đã vô tình cho phép Trung Quốc - về chính sách đối ngoại của họ cách đây 15 năm - khi các bên gặp nhau lần đầu tiên vào năm 2007.
“Bài kiểm tra thực sự của hội nghị thượng đỉnh QUAD vào ngày 12/3 sẽ liên quan đến việc liệu nó có thể gửi một thông điệp đáng tin cậy đến thế giới rằng - các quốc gia dựa trên quy tắc dân chủ có thể cùng chung tay thực hiện các giá trị chính trị và kinh tế được chia sẻ hay không”, một cựu Ngoại trưởng Ấn Độ nói.
QUAD bác bỏ quyền phủ quyết của Trung Quốc năm 2007
Cuộc họp đầu tiên của nhóm QUAD ở cấp quan chức cấp cao được tổ chức bên lề Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF) tại Manila vào năm 2007. Cùng năm, một cuộc tập trận hải quân dưới ngọn cờ của Malabar đã được tổ chức tại Vịnh Bengal với sự tham gia của QUAD và Singapore.
Tuy nhiên, động thái này đã tan thành mây khói khi Trung Quốc tiến hành cắm ranh giới cho tất cả các nước này - yêu cầu họ giải thích liệu đây có phải là một liên minh chống Bắc Kinh đang được thực hiện hay không.
Bộ Ngoại giao Ấn Độ đã nỗ lực hết sức để trấn an Trung Quốc rằng QUAD không liên quan gì đến hợp tác an ninh và quốc phòng. Nhưng thông điệp từ Bắc Kinh “sắc bén” đến mức các cuộc tập trận Malabar năm 2008 đã trở thành cuộc tập trận song phương - với sự tham gia của hải quân Mỹ và Ấn Độ trên Biển Ả Rập.
-
- Hai tàu sân bay Mỹ tập trận chung ở Biển Đông. (Ảnh: pixabay / CC0 1.0)
Trong 15 năm qua, Trung Quốc đã cho thấy rằng họ không bận tâm đến bất kỳ quốc gia nào khác - khi nói đến lợi ích cốt lõi của mình, trong khi Mỹ lại “xuống nước” trong vai “kiểm lâm đơn độc”.
Ấn Độ, dưới thời Thủ tướng Narendra Modi, đã tiến ra sân khấu toàn cầu bằng cách dẫn đầu trong việc quản lý thảm họa, duy trì lực lượng gìn giữ hòa bình, phát triển năng lượng mặt trời và trở thành nhà cung cấp dược phẩm của thế giới - bằng cách cung cấp cho các nước nghèo và bạn bè các loại thuốc từ ký ninh - hydroxychloroquine, paracetamol đến vaccine Covid-19 - mà không cần bất kỳ điều kiện trao đổi nào.
Ấn Độ ngày nay không chỉ chia sẻ những mối quan tâm chung của QUAD, những nền dân chủ dựa trên quy tắc tự nhiên, mà còn trở thành một lực lượng đáng tin cậy ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.
Hội nghị thượng đỉnh QUAD biểu thị ba điều
Một là, thế giới dân chủ không thể bỏ qua Ấn Độ, khi nước này là một quốc gia có vai trò quan trọng trên trường toàn cầu, quốc gia có niềm tin hội tụ với các quốc gia khác. Ấn Độ đã chứng minh trong cuộc đối đầu ở Đông Ladakh với quân đội Trung Quốc (PLA) rằng họ có thể đứng vững trước bất kỳ quốc gia nào, nếu an ninh quốc gia của họ bị đe dọa.
Thứ hai, hội nghị thượng đỉnh QUAD cũng là một dấu hiệu cho thấy một nước Mỹ khiêm tốn, hiện đang mong muốn xây dựng các cơ chế hợp tác với các nước cùng chí hướng để phục vụ các lợi ích toàn cầu lớn hơn.
“Trước đó, Mỹ muốn tự mình dẫn đầu, nhưng ngày nay Washington nhận ra rằng họ không thể đạt được tất cả các mục tiêu của mình nếu không có sự hỗ trợ của các cường quốc cùng chí hướng như Ấn Độ, Úc và Nhật Bản. Những ngày của ‘miền Tây hoang dã’ đã qua”, một cựu Đại sứ Ấn Độ tại Mỹ nói.
-
- Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump bắt tay với Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi trong một cuộc họp báo chung tại New Delhi vào ngày 25 tháng 2 năm 2020. (Ảnh của PRAKASH SINGH / AFP qua Getty Hình ảnh)
Thứ ba, hội nghị thượng đỉnh QUAD rõ ràng gửi đi một thông điệp rằng nó không thể cho phép một Trung Quốc bành trướng - có quyền phủ quyết đối với các chính sách đối ngoại của các nước dân chủ.
Các mục tiêu chính trị của Trung Quốc như cuộc đàn áp Phật giáo ở Tây Tạng, người Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương năm 2008, người tu luyện Pháp Luân Công kể từ năm 1999 đến nay, việc sáp nhập Hong Kong, sự thống trị ngang ngược Biển Đông, các động thái nhằm “thôn tính” Đài Loan... đã cho thấy bản chất độc tài thực sự của những người cầm quyền Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ).
Bên cạnh đó, các hành động thương mại đối với Úc, các động thái cưỡng chế chống lại hải quân Mỹ ở Biển Đông, mở rộng tranh chấp đảo Senkaku với Nhật Bản và gây hấn ở Đông Ladakh chống lại Ấn Độ - dưới sự chi phối của đại dịch Covid-19 toàn cầu đang lan rộng - đã cho thấy rằng Trung Quốc muốn trở thành trung tâm của thế giới.
Rất may, lần này các nước QUAD, bao gồm Mỹ với “chính sách xoay trục Châu Á thất bại thời Obama” đang phản công lại các hành vi bành trướng của ĐCSTQ.
Trong khi nhiều chiến lược gia tranh luận về việc QUAD sẽ được thể chế hóa hay không, thì trên thực tế, việc hình thành bộ Tứ QUAD là một ý tưởng mạnh mẽ và kịp lúc.
Lê Minh
Theo The Hindustantimes
