Vào ngày 29/12, các công ty Mỹ đã thúc giục Văn phòng đại diện thương mại Hoa Kỳ (USTR) hủy bỏ cuộc điều tra về các hoạt động tiền tệ của Việt Nam - có thể dẫn đến việc áp thuế đối với nhiều loại hàng hóa của Việt Nam, và chuyển vấn đề này cho Bộ Tài chính.
Cuộc thăm dò của Đại diện Thương mại Hoa Kỳ Robert Lighthizer được coi là một sự xâm nhập vào không gian chính sách - mà theo truyền thống đã được Bộ Tài chính Hoa Kỳ giám sát.
“Bất kỳ hành động nào của USTR tại thời điểm này đều có nguy cơ phá vỡ đòn bẩy của Bộ Tài chính Mỹ với Việt Nam và khả năng khôi phục cân bằng thị trường”, Jerry Cook, phó chủ tịch phụ trách quan hệ chính phủ và thương mại tại HanesBrands Inc., cho biết trong phiên điều trần của chính quyền Trump - về việc liệu Việt Nam có cố tình định giá thấp đồng tiền của mình vì lợi thế thương mại không công bằng hay không.
USTE đơn phương áp đặt thuế quan trả đũa vì hành vi ngoại thương không công bằng từ Việt Nam
Đại diện Thương mại Hoa Kỳ Robert Lighthizer đã khởi động cuộc điều tra tiền tệ vào tháng 10/2020 theo Mục 301 của Đạo luật Thương mại 1974, cho phép USTR đơn phương áp đặt thuế quan trả đũa - để đáp lại những gì mà họ xác định là “một hành vi ngoại thương không công bằng”.
Luật này chưa bao giờ được sử dụng để điều tra các hoạt động tiền tệ của một quốc gia khác và hành động của ông Lighthizer trong khu vực này được xem là sự xâm nhập vào không gian chính sách - mà theo truyền thống đã được Bộ Tài chính giám sát.
Nhiều nhà lãnh đạo trong ngành lo ngại rằng ông Lighthizer và Tổng thống Donald Trump đã quyết định áp thuế đối với Việt Nam trước khi kết thúc nhiệm kỳ của ông Trump vào ngày 20 tháng 1. Nhưng họ đã sử dụng phiên điều trần hôm thứ Ba (ngày 29/12) để nhấn mạnh một lần nữa những thiệt hại mà hành động đó có thể gây ra cho doanh nghiệp của họ, cũng như quan hệ của Hoa Kỳ với một trong những thị trường phát triển nhanh nhất ở châu Á.
Họ cũng cảnh báo rằng thuế quan đối với Việt Nam có thể đánh vào các mặt hàng tiêu dùng, chẳng hạn như quần áo và điện tử, đồng thời khuyến khích Hà Nội trả đũa các mặt hàng xuất khẩu của Mỹ - từ thịt lợn đến hàng không vũ trụ, điện và thiết bị y tế.
Nhiều nhà xuất khẩu của Mỹ đã bị sụt giảm doanh số bán hàng do Trung Quốc, Liên minh châu Âu và các nước khác áp đặt các biện pháp trả đũa - nhằm đáp trả các biện pháp thuế quan của chính quyền Trump.
Theo báo cáo của Bộ Tài chính, đầu tháng này, trong một động thái dường như tạo động lực cho cuộc điều tra của USTR, Bộ Tài chính đã chính thức coi Việt Nam là nước thao túng tiền tệ trong báo cáo bán niên về hoạt động ngoại hối của các đối tác thương mại lớn.
Tuy nhiên, Bộ Tài chính được yêu cầu phải tham gia với Việt Nam để giải quyết các mối quan ngại của Hoa Kỳ, ông Cook và một số nhân chứng khác tại phiên điều trần hôm thứ Ba (ngày 29/12) lưu ý.
Ông Sam Rizzo, Giám đốc cấp cao cho biết rằng khi đã gán cho Việt Nam là nước thao túng tiền tệ, Bộ trưởng Tài chính buộc phải theo đuổi việc tăng cường cam kết song phương với Việt Nam, cần đạt đủ tiến độ theo luật, kèm theo một loạt các lựa chọn chính sách để giải quyết các lo ngại của Hoa Kỳ.
“Chúng tôi tin rằng việc áp dụng thuế quan Mục 301 sẽ làm suy yếu sự tham gia song phương này và sẽ không giải quyết được những lo ngại cơ bản được xác định trong thông báo Đăng ký Liên bang của USTR và trong báo cáo của Bộ Tài chính”, ông Rizzo nói.
Các nhân chứng từ Phòng Thương mại Hoa Kỳ, Hội đồng Ngoại thương Quốc gia, Liên đoàn Bán lẻ Quốc gia và các nhóm khác cũng kêu gọi USTR loại bỏ mối đe dọa áp đặt các mức thuế có khả năng gây tổn hại và cho phép Bộ Tài chính tiếp tục vai trò chủ đạo truyền thống về tiền tệ.
-
- Đại diện Thương mại Hoa Kỳ Robert Lighthizer bắt tay Đại sứ Việt Nam tại Hoa Kỳ Phạm Quang Vinh khi họ chờ lễ đón Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tại Phủ Tổng thống, Hà Nội ngày 12/11/2017 (Ảnh: HOÀNG ĐÌNH NAM / AFP qua Getty Images)
Thiểu số doanh nghiệp kêu gọi USTR áp đặt các mức thuế trừng phạt tăng lên
Chỉ 3 trong số gần 20 nhân chứng tại phiên điều trần hôm thứ Ba cho biết họ ủng hộ cuộc thăm dò tiền tệ của USTR. Đó là đại diện từ United Steelworkers union - một liên minh của các nhà sản xuất đồ nội thất bằng gỗ trong nước và một nhà sản xuất nam châm có trụ sở tại Ohio.
Roy Houseman, giám đốc lập pháp của các công ty luyện thép, cho biết đồng tiền bị định giá thấp của Việt Nam đã được ghi nhận bởi Quỹ Tiền tệ Quốc tế và Ngân hàng Thế giới, cùng với Bộ Tài chính Hoa Kỳ. Ông kêu gọi USTR áp đặt các mức thuế trừng phạt tăng lên nếu Việt Nam có thêm hành động phá giá đồng tiền của mình.
Houseman nói: “Việc cứu trợ cần có một cơ chế điều chỉnh để phản ánh sự thay đổi của tỷ giá hối đoái, chống lại sự mất giá sâu hơn và khuyến khích việc định giá tiền đồng dựa trên thị trường. Quá nhiều việc làm của người Mỹ đang bị đe dọa nếu chúng ta không tích cực theo đuổi một chế độ thương mại cân bằng hơn - cho phép người lao động Mỹ cạnh tranh trên một sân chơi bình đẳng".
Mark Bradley, chủ tịch của Magnum Magnetics Corp., cho biết công ty của ông đã phải hứng chịu sự gia tăng của hàng nhập khẩu có giá không công bằng từ Việt Nam và đặc biệt yêu cầu áp thuế đối với hàng hóa đó.
Chính quyền Trump đã tổ chức một buổi điều trần hôm thứ Hai (ngày 28/12) trong một cuộc điều tra riêng của USTR về việc liệu Việt Nam có sử dụng gỗ xẻ khai thác bất hợp pháp trong các sản phẩm gỗ xuất khẩu sang Hoa Kỳ hay không. Gat Caperton, một nhà sản xuất đồ nội thất ở Tây Virginia làm chứng - thay mặt cho một liên minh rộng lớn hơn, đã kêu gọi USTR áp đặt thuế trong cả hai trường hợp.
Thời hạn để các bên gửi ý kiến cuối cùng trong cuộc điều tra gỗ là ngày 6 tháng 1 và cuộc điều tra tiền tệ là vào ngày 7 tháng 1. Chính quyền Trump sẽ công bố bất kỳ hành động thuế quan nào trước khi kết thúc nhiệm kỳ thứ nhất của ông Trump. Sau đó, sẽ tùy thuộc vào chính quyền tiếp theo quyết định những việc cần làm.
Đức Duy
Theo Politico
