Ý tưởng về đồng tiền chung Mỹ Latinh đã trở lại với đề xuất của Brazil. Tuy nhiên, ý tưởng này vấp phải sự hoài nghi từ các lãnh đạo Mỹ Latinh lẫn giới chuyên gia.
Các kế hoạch về một loại tiền tệ duy nhất ở Mỹ Latinh đã xuất hiện trở lại sau hơn một thập kỷ vào hôm 23/01, khi Tổng thống Brazil Luiz Inacio Lula da Silva công bố sáng kiến này tại một hội nghị song phương ở Buenos Aires.
Tổng thống Brazil - thường được gọi là Lula - đã đưa ra ý tưởng này như một cách thức giúp Argentina và Brazil chấm dứt sự phụ thuộc vào đồng USD.
Cho đến nay, đề xuất của ông Lula đã nhận được nhiều lời chỉ trích hơn là khen ngợi.
Các nhà phân tích khu vực không thấy bất kỳ lợi ích kinh tế nào trong một loại tiền tệ chung đối với Brazil. Hơn nữa, một số người cho rằng sáng kiến này “không thực tế” và tin rằng không thể có một loại tiền tệ chung trong bối cảnh thực tế khắc nghiệt như tỷ lệ lạm phát cao và sự thiếu hợp tác của chính phủ.
-
- Tổng thống Mexico Andres Manuel Lopez Obrador phát biểu trong cuộc họp hàng ngày tại Palacio Nacional ở Thành phố Mexico, Mexico, hôm 28/06/2022. (Ảnh: Hector Vivas/Getty Images)
Trong hội nghị, ông Lula cho biết đồng tiền ban đầu sẽ được sử dụng cụ thể cho thương mại giữa Brazil và Argentina. Tuy nhiên, Tổng thống Brazil đã đề cập đến mong muốn mở rộng phạm vi tiếp cận sang các quốc gia khác trong khu vực.
Ông Lula nói với báo chí : “Các bộ trưởng tài chính của chúng ta, mỗi người có nhóm kinh tế riêng, có thể đưa ra cho chúng ta một đề xuất về ngoại thương và giao dịch giữa hai nước được thực hiện bằng một đồng tiền chung, thứ sẽ được xây dựng với nhiều cuộc tranh luận và nhiều cuộc họp”.
Trong danh sách hoài nghi ngày càng gia tăng có các nhà lãnh đạo xã hội chủ nghĩa ở Mỹ Latinh.
Tuyên bố mang tính ý thức hệ
Tổng thống Mexico, ông Andres Manuel Lopez Obrador, cho biết trong cuộc họp báo hàng ngày hôm 24/01: “Chúng tôi sẽ không đồng ý. Vì nhiều lý do, chúng tôi phải tiếp tục duy trì đồng USD như một đồng tiền tham chiếu”.
Tổng thống Chile Gabriel Boric đã bày tỏ suy nghĩ của mình về chủ đề này trong chuyến thăm chính thức Colombia vào tháng 8 năm ngoái.
Người đứng đầu nhà nước Chile nói rằng trong khi ông “sẵn sàng” thảo luận về chủ đề một loại tiền tệ duy nhất ở Mỹ Latinh, ông cảnh báo nhiều bước phát triển phải được thực hiện trước.
Ông Boric cho biết: “Những cơ chế cụ thể này rất phức tạp… đây là những quá trình dài hạn và chúng ta còn rất nhiều việc phải làm trước”.
-
- Tổng thống mới đắc cử Gabriel Boric phát biểu với giới truyền thông sau cuộc gặp với Tổng thống Chile Sebastian Piñera tại Dinh Tổng thống La Moneda ở Santiago, Chile, hôm 20/12/2021. (Ảnh: Marcelo Hernandez/Getty Images)
Bộ trưởng tài chính Chile, ông Mario Marcel, đã nhanh chóng phản hồi đề xuất ngày 23/01 của ông Lula.
“Hiện tại, chúng tôi cảm thấy thoải mái khi có chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa của riêng mình, những chính sách này đặc biệt hữu ích để bắt đầu giảm lạm phát trong năm nay”.
Brazil là nền kinh tế lớn nhất Mỹ Latinh và hiện đang phải vật lộn với lạm phát, chia rẽ chính trị, nghèo đói và tỷ lệ tội phạm tăng cao.
Do đó, tầm nhìn của ông Lula về một loại tiền tệ chung đã không còn làm hài lòng đám đông người Brazil.
Nhà kinh tế và nhà phân tích chính trị Paulo Figueiredo nói với The Epoch Times: “Đó không phải là một biện pháp được ủng hộ rộng rãi. Nó [được thiết kế] đặc biệt để mang lại lợi ích cho các nền kinh tế thất bại ở Mỹ Latinh. Điều đó giúp ích gì cho Brazil?”.
Tại quê hương Brazil của mình, ông Figueiredo đã chứng kiến nhiều chính sách kinh tế tệ hại. Ông ấy nói rằng đề xuất của ông Lula giống như một “tuyên bố mang tính ý thức hệ hơn là một thực tế”, nói thêm rằng nó có, “Một chút chủ đề chống Mỹ đằng sau nữa”.
Mục đích thật sự
Ông lưu ý lý do các nước Mỹ Latinh dự trữ USD và cũng sử dụng chúng cho thương mại là vì nó là một loại tiền tệ linh hoạt, đáng tin cậy.
Ông đặt ra câu hỏi: “Vậy tại sao lại nghĩ ra một loại tiền tệ thương mại chỉ dành cho Argentina và Brazil? Vấn đề ở đây là gì?".
Ông Figueiredo nói rằng đó là vì ông Lula muốn đưa ra tuyên bố rằng Brazil có thể tự đứng vững mà không cần sự giúp đỡ của Mỹ. Với việc là nền kinh tế lớn nhất, ông nói thêm rằng chính sách của ông Lula luôn là giúp đỡ các quốc gia xã hội chủ nghĩa đang gặp khó khăn.
“Đó là một chính sách của ông Lula nhằm tài trợ cho các nền kinh tế Mỹ Latinh thất bại”.
Và nó đến vào đúng thời điểm đối với Argentina, quốc gia đã khép lại năm 2022 với mức lạm phát quốc gia gần 95%. Đó là mức cao nhất mà đất nước này phải gánh chịu kể từ năm 1991.
Nhà phân tích khu vực và tác giả, Tiến sĩ Orlando Gutierrez-Boronat, nói với The Epoch Times: “Brazil có rất nhiều thứ để mất. Argentina có đủ để chiến thắng”.
Ông Boronat cho biết các quốc gia đáng tin cậy trong khu vực với nền kinh tế vĩ mô có trật tự, như Uruguay và Chile, “có rất nhiều thứ để mất khi họ hội nhập với các quốc gia lớn hơn, khó dự đoán hơn”.
Ông cũng cho biết Brazil đang mạo hiểm với danh tiếng của mình. Ngoài lạm phát cao ngất ngưởng, Argentina còn có một di sản lâu đời với việc vỡ nợ. Theo ông Boronat, điều đó cũng có thể ảnh hưởng đến Brazil và gây nghi ngờ cho các nhà đầu tư trong tương lai.
Một đề xuất không thực tế
Khi cựu Tổng thống Venezuela Hugo Chavez tuyên bố tạo ra một loại tiền điện tử chung cho khu vực vào năm 2009, nó đã nhận được sự ủng hộ của toàn bộ khối thương mại gồm các quốc gia ở Mỹ Latinh và Caribe.
Năm đó, ông Chavez chào mời đồng tiền mới như là câu trả lời của khu vực cho cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, thứ đã bao trùm nước Mỹ.
Ông Chavez kêu gọi các nước láng giềng ngừng tích trữ dự trữ USD và gọi cuộc khủng hoảng năm 2008 là “sự kết thúc của chủ nghĩa tư bản”.
-
- Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro đi ngang qua bức chân dung của cố Tổng thống Venezuela Hugo Chavez ở Caracas, Venezuela, hôm 14/01/2019. (Ảnh: Federico Parra/AFP/Getty Images)
13 năm sau, khu vực này đã quên đi lời khoác lác của cựu Tổng thống Venezuela về việc có một đồng tiền chung được lưu hành vào đầu năm 2010. Kể từ đó, bối cảnh kinh tế ở Mỹ Latinh đã thay đổi mạnh mẽ, nhưng ông Lula - người từng là Tổng thống Brazil năm 2009 - đang bám chặt lấy tầm nhìn ban đầu của ông Chavez.
Ông Lula đã trở lại vị trí trong một môi trường kinh tế và chính trị rất khác. Sự chia rẽ chính trị ở Mỹ Latinh chưa bao giờ sâu sắc hơn. Ngày càng ít người sẵn sàng chấp nhận những luận điệu cánh tả mà không có kết quả rõ ràng.
Thời hoàng kim của “thủy triều hồng” (làn sóng ủng hộ chính quyền cánh tả tại Mỹ Latinh) dành cho các nhà lãnh đạo xã hội chủ nghĩa đã qua lâu rồi. Vấn đề dân cư ngày càng trở nên bất ổn, và người dân đã nhanh chóng lật đổ các Tổng thống không thực hiện lời hứa của họ trong những năm gần đây.
Một nhà phân tích người Argentina muốn được gọi bằng tên, Chris, nói với The Epoch Times rằng “Đề xuất của ông Lula không thực tế chút nào”.
Sống ở Buenos Aires, ông Chris đã chứng kiến tình trạng hỗn loạn kinh tế của đất nước mình diễn ra trong 12 tháng qua. Theo ông Chris, dựa trên sự khác biệt lớn giữa các quốc gia Mỹ Latinh và chính phủ của họ, đó là một cơn ác mộng về chính sách.
Giống như người dân, các chính trị gia trong khu vực cũng trở nên phân cực hơn nhiều.
Ông Chris cho biết khi một Tổng thống mới của Argentina nhậm chức, nhiệm vụ đầu tiên là hủy bỏ hoặc thay đổi các chính sách do chính phủ cũ đưa ra.
Chỉ riêng điều này đã khiến mức độ hợp tác và hội nhập cần thiết để tạo ra một loại tiền tệ chung giữa Argentina và Brazil là không thể.
Ông Chris nói, “Phải mất nhiều thập kỷ châu Âu mới triển khai đồng EUR và hầu hết các nền kinh tế đều đã mạnh mẽ”.
Ông Figueiredo đồng ý và nói, “Nền kinh tế là một hệ quả. Để có một nền kinh tế mạnh, bạn cần một quốc gia có luật pháp mạnh. Ngay bây giờ, Brazil đang ở phía đối lập với điều đó”.
Theo The Epoch Times
Cát Duyên biên dịch
