Chuyên gia: Nền kinh tế Trung Quốc tăng trưởng 2,3% vào năm 2020 - cũng như việc ‘hút ma túy đá để cảm thấy khỏe hơn’

Giúp NTDVN sửa lỗi

Nền kinh tế Trung Quốc ra sao vào năm 2020? Nó hoạt động không tốt, giống như phần còn lại của thế giới, và chỉ vì Bắc Kinh tăng mạnh tất cả những thứ kích thích phía cung, nên chỉ số GDP mới có thể tăng. Điều đó giống như nói rằng tôi có thể chạy nhanh hơn sau khi “hút một bát lớn... ma túy đá” - nó sẽ “giúp” tôi cảm thấy khỏe mạnh hơn.

Nền kinh tế bị ảnh hưởng bởi đại dịch viêm phổi Vũ Hán của Trung Quốc đã tăng trưởng ở mức 2,3% trong năm 2020, là mức tăng trưởng hàng năm thấp nhất trong 45 năm qua, Cục Thống kê Quốc gia công bố hôm thứ Hai (ngày 18/1).

Quốc gia này dự kiến ​​sẽ là “Nhóm 20 quốc gia duy nhất báo cáo tăng trưởng kinh tế tích cực vào năm 2020”, mặc dù tốc độ tăng trưởng năm ngoái là thấp nhất kể từ khi nền kinh tế Trung Quốc suy giảm 1,6% vào năm 1976.

Trong quý IV/2020, tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của nước này là 6,5% so với một năm trước đó, tăng từ 4,9% trong quý III/2020.

Kinh tế Trung Quốc tăng trưởng 6,0% vào năm 2019 - đây là tốc độ tăng trưởng thấp nhất kể từ khi bất ổn chính trị tàn phá nước này vào năm 1990. Để phá vỡ truyền thống, Trung Quốc đã không thiết lập mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2020 vì phải xử lý hậu quả từ Covid-19.

Tuy nhiên, nền kinh tế Trung Quốc là nền kinh tế đầu tiên phục hồi sau đại dịch, với tốc độ tăng trưởng hàng năm là 3,2% trong quý II/2020 và 4,9% vào quý III năm ngoái.

  • Sản xuất công nghiệp, lĩnh vực chế tạo, khai thác mỏ và tiện ích - tăng 2,8% trong năm ngoái, giảm so với mức 5,7% trong năm 2019.
  • Doanh số bán lẻ - một chỉ số chính về chi tiêu của người tiêu dùng - đã giảm 3,9% vào năm ngoái so với mức 8% trong năm 2019.
  • Đầu tư tài sản cố định tăng 2,9% trong năm 2020 - so với 5,4% vào năm 2019.
Một câu nói của ông Lý Khắc Cường trong chuyến đi khảo sát được cho là đã tiết lộ hiện trạng kinh tế của Trung Quốc. (Photo by WANG ZHAO/AFP via Getty Images)
Ông Lý Khắc Cường trong chuyến đi khảo sát được cho là đã "lỡ lời tiết lộ" hiện trạng kinh tế của Trung Quốc. (Photo by WANG ZHAO/AFP via Getty Images)

Ông Michael Pettis, chuyên gia kinh tế tài chính hàng đầu về Trung Quốc - phân tích về kết quả tăng trưởng GDP của Trung Quốc cả năm 2020 như sau:

Có một chút thất vọng khi thấy phản ứng của nhiều nhà phân tích đối với dữ liệu tăng trưởng GDP mà Trung Quốc công bố ngày hôm nay. Những con số này không đặc biệt tốt, và chúng chắc chắn không đáng ngạc nhiên.

Quay lại tháng 4 và tháng 5/2020, khi hầu hết các nhà phân tích dự báo tăng trưởng GDP âm hoặc hầu như không khả quan cho Trung Quốc vào năm 2020 (ví dụ như OECD dự kiến ​​GDP của Trung Quốc sẽ ở mức 3,7%), tôi nhấn mạnh rằng tăng trưởng GDP cho năm 2020 sẽ là tích cực và có thể là từ 2% đến 3%. Hôm nay, nó được báo cáo là 2,3%.

Làm thế nào mà tôi biết?

Bởi vì tôi biết rằng trong khi hầu hết các nguồn tăng trưởng lành mạnh của Trung Quốc sẽ thu hẹp lại (ngoại trừ xuất khẩu, sẽ mở rộng do phản ứng mạnh mẽ từ phía cung của Bắc Kinh đối với tác động của Covid-19), thì Bắc Kinh sẽ đối phó với tình hình xấu đi của nền kinh tế - bằng cách thực hiện các kích thích chi tiêu đầu tư - đủ để đáp ứng mức tăng trưởng với năng suất thấp, không lành mạnh mà lâu nay họ đã cố gắng hạn chế - về cơ bản là đầu tư bất động sản và cơ sở hạ tầng. Mục đích là để đạt được nhiều hoạt động kinh tế cần thiết cho mục tiêu chính trị trong nước của họ.

Và đó chính xác là những gì đã xảy ra. Trong khi GDP tăng 6,5% trong quý IV/2020, ngay cả khi có những thay đổi đáng kể, thước đo doanh số bán lẻ - một đại diện cho tiêu dùng - chỉ tăng 4,6% và tổng thể đã giảm 3,9% vào năm 2020.

Nền kinh tế hiện đang mất cân bằng hơn bao giờ hết

Điều đó khá tệ. Nói cách khác, tình trạng mất cân đối không chỉ trở nên tồi tệ hơn vào năm 2020, mà thậm chí còn trở nên tồi tệ hơn trong quý IV/2020 - khi chúng ta kỳ vọng mức tiêu thụ sẽ phục hồi một phần. Nhưng tỷ trọng tiêu dùng/GDP của Trung Quốc có thể sẽ giảm 3-4 điểm phần trăm trong năm nay, đưa nó gần như trở lại mức trung bình vào những năm 2010-2011.

Không thể nào coi đây là một tin tốt, và được khẳng định bởi thực tế là: Trong khi xuất khẩu tăng 3,6% vào năm 2020 thì nhập khẩu lại giảm 1,1%. Những người nói rằng thương mại của Trung Quốc có thặng dư tăng vọt do các nhà máy Trung Quốc mở cửa sản xuất đầu tiên, thì đơn giản là họ không hiểu cán cân thanh toán hoạt động như thế nào.

Phó Thống đốc Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc, Yi Gang tham dự cuộc họp báo tại Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc ở Bắc Kinh vào ngày 12 tháng 3 năm 2016 (Ảnh: WANG ZHAO / AFP qua Getty Images)
Phó Thống đốc Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc, Yi Gang tham dự cuộc họp báo tại Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc ở Bắc Kinh vào ngày 12 tháng 3 năm 2016 (Ảnh: WANG ZHAO / AFP qua Getty Images)

Phương pháp chính mà xuất khẩu có thể mở rộng trong khi nhập khẩu giảm xuống là vì “tỷ trọng giá trị mà lực lượng lao động được hưởng từ GDP giảm xuống”, và đây là điều đã xảy ra.

Đối với tất cả lời hứa rằng “lưu thông quốc tế” sẽ được sử dụng để chuyển nền kinh tế Trung Quốc sang “lưu thông nội bộ”, thì trái lại, những gì đã thực sự xảy ra là một sự chuyển dịch lớn - từ lưu thông nội bộ sang lưu thông bên ngoài. Đó không phải là điều mà ai cũng muốn.

Và thực tế là, hơn 100% “sự phục hồi” của Trung Quốc được thúc đẩy bởi các biện pháp từ phía cung, và nền kinh tế hiện đang mất cân bằng hơn bao giờ hết.

Tất nhiên, có hai điều có ý nghĩa quan trọng.

Thứ nhất, gánh nặng nợ của Trung Quốc trở nên tồi tệ hơn đáng kể, và tất nhiên nó đã xảy ra vào năm 2020, với tỷ lệ nợ/GDP của Trung Quốc tăng 25 điểm phần trăm, gần gấp 3-4 lần mức tăng của năm trước.

Thứ hai, thặng dư thương mại của nước này phải tăng cao, gây áp lực lớn lên phần còn lại của thế giới, và tất nhiên điều đó cũng đã xảy ra. Điều này có nghĩa là Trung Quốc phải đảo ngược hậu quả của năm 2020 là càng nhanh càng tốt.

Chúng ta có thể sẽ thấy một phần nào đó đảo ngược trong năm nay: Tăng trưởng tiêu dùng - cùng với tăng trưởng đầu tư kinh doanh - sẽ chiếm phần lớn, nếu không muốn nói là toàn bộ tăng trưởng GDP trong năm nay. Điều này sẽ phụ thuộc vào việc "liệu Bắc Kinh có hài lòng hay không với mức tăng trưởng GDP 6-7%; hoặc liệu các cơ quan chức năng có đòi hỏi nhiều hơn hay không".

Nếu họ hài lòng, thì tỷ lệ nợ phải được giữ nguyên. Nhưng nếu không có sự thúc đẩy nghiêm túc - mặc dù có khó khăn về mặt chính trị của Bắc Kinh, thì rất khó thấy được tăng trưởng thu nhập hộ gia đình có thể theo kịp tốc độ tăng trưởng GDP vào năm 2021, và nó cần phải vượt quá tốc độ tăng trưởng GDP tương đối lớn thì mới có thể để đưa Trung Quốc trở lại vị trí vốn đã mất cân bằng vào cuối năm 2019 (hiện nay còn mất cân bằng hơn).

Tôi nghĩ các nhà phân tích nên ngừng tập trung vào tốc độ tăng trưởng GDP của Trung Quốc, như thế chúng ta mới có thể hiểu thực sự về nền kinh tế Trung Quốc ra sao vào năm 2020.

Nó hoạt động không tốt, giống như phần còn lại của thế giới, và chỉ vì Bắc Kinh tăng mạnh tất cả những kích thích phía cung (mà họ đã từng cố gắng kiềm chế), nên chỉ số GDP mới có thể tăng.

Điều đó giống như nói rằng tôi có thể chạy nhanh hơn sau khi “hút một bát lớn... ma túy đá” - nó sẽ “giúp” tôi khỏe mạnh hơn tôi nghĩ.

Nói cách khác, nếu nói rằng Trung Quốc là nền kinh tế lớn duy nhất tăng trưởng vào năm 2020, điều đó có nghĩa là chúng ta “không thể phân biệt được đâu là GDP, và đâu là nền kinh tế”.

Trần Đức



BÀI CHỌN LỌC

Chuyên gia: Nền kinh tế Trung Quốc tăng trưởng 2,3% vào năm 2020 - cũng như việc ‘hút ma túy đá để cảm thấy khỏe hơn’