Trong vụ tắc nghẽn kênh đào Suez, mọi người có lẽ quên rằng nạn nhân khổ nhất là các công ty bảo hiểm. Nhiều khả năng có hàng nghìn hợp đồng bảo hiểm đi kèm với những thùng container chất cao trên con tàu khổng lồ Ever Given - thủ phạm gây khủng hoảng "tắc nghẽn" ở kênh đào Suez, khiến thương mại toàn cầu gián đoạn. Và điều này có thể dẫn tới việc các hãng bảo hiểm sẽ phải thanh toán hàng triệu USD.
Vụ tàu Ever Given mắc kẹt đã gây ách tắc giao thông, khiến hàng tỷ USD hàng hóa và các sản phẩm quan trọng bị tồn đọng trên các con tàu đang chờ đợi để được lưu thông - ở hai đầu kênh đào Suez.
Các nỗ lực giải cứu con tàu container khổng lồ bị mắc kẹt tại kênh đào Suez đã được tăng cường, khi số lượng tàu thuyền bị ứ tắc ở cả hai đầu của tuyến đường thủy quan trọng này ngày càng nhiều, làm gia tăng lo ngại về sự tắc nghẽn chuỗi cung ứng toàn cầu.
Hiện tại, các bên vẫn đang đổ lỗi qua lại cho nhau và chưa ai đứng ra nhận trách nhiệm về sự cố của Ever Given. Đơn vị thuê trọn gói Ever Given là Ever Green Line nói rằng "công ty sở hữu Ever Given là Shoei Kisen Kaisha của Nhật Bản sẽ phải chịu trách nhiệm cho tất cả những tổn thất". Hiện phía Shoei Kisen Kaisha nói rằng họ sẽ chịu một phần trách nhiệm, sau khi "đàm phán thêm".
Cú mắc kẹt tai hại
Nhà cung cấp dịch vụ Leth Agencies nói có tổng cộng 237 tàu đang đợi trong khu vực - với 107 tàu tại Cảng Suez ở Biển Đỏ, 41 tại điểm giữa của kênh đào ở Hồ Great Bitter, và 89 tàu tại Port Said ở Địa Trung Hải.
Sự tắc nghẽn đang giữ khoảng 9,6 tỷ USD hàng hóa mỗi ngày - hoặc 400 triệu USD/giờ - theo dữ liệu từ Lloyd's List.
Bất chấp điều đó, sự tắc nghẽn mà Ever Given gây ra dẫn đến hàng loạt các khiếu nại của tất cả các bên bị ảnh hưởng, từ những người trong ngành vận chuyển đến những người trong ngành kinh doanh hàng hóa. Chủ sở hữu hàng hóa trên tàu Ever Given và các tàu khác sẽ yêu cầu các công ty bảo hiểm của họ thanh toán những tổn thất.
-
- Con tàu container, Ever Given, được nhìn thấy tại kênh đào Suez vào ngày 28/3/2021 ở Suez, Ai Cập. (Ảnh của Mahmoud Khaled / Getty Images)
Các công ty bảo hiểm cho hàng hóa trên container sẽ tìm đến chủ sở hữu của Ever Given để đòi bồi thường, và công ty này sẽ lại tìm đến công ty bảo hiểm của họ để được bảo vệ quyền lợi.
Như Chris Grieveson, đối tác tại công ty luật chuyên về vận tải hàng hải Wikborg Rein LLP ở London nói rằng đó chắc chắn sẽ là một "kịch bản rất phức tạp".
Một trong số những thứ được bảo hiểm là chính bản thân con tàu. Theo đơn vị môi giới bảo hiểm và cố vấn rủi ro Marsh, số tiền được bảo hiểm cho một con tàu thường rơi vào khoảng từ 100 triệu đến 200 triệu USD - phụ thuộc vào mức độ tồi tệ của tai nạn.
‘Vô cùng phức tạp’
Nếu một kết luận "Tổn thất chung" được công bố thì các khoản thanh toán sẽ lên tới hàng triệu USD và trở nên vô cùng phức tạp.
Marcus Baker, một lãnh đạo tại Marsh cho biết: "Sẽ vô cùng phức tạp để đưa ra được thỏa thuận bồi thường cuối cùng. Và nên nhớ rằng từ 'vô cùng phức tạp' mà tôi nói có nghĩa là sẽ phải mất nhiều năm để giải quyết xong mọi vấn đề giữa tất cả các bên".
Mặc dù các chuyên gia trong ngành vẫn chưa đưa ra ước tính, khoản bồi thường cuối cùng cho con tàu sẽ trải dài trên toàn bộ các lĩnh vực bảo hiểm.
Một tổ chức trực tiếp liên quan là P&I Club của Vương quốc Anh - một trong 13 nhóm tương hỗ đảm bảo trách nhiệm pháp lý của bên thứ ba trong thị trường vận chuyển toàn cầu. P&I có thể phải chi trả cho những thứ bao gồm chi phí cứu hộ và mất doanh thu. Đây hiện là ẩn số lớn nhất bởi chính xác khi nào con tàu sẽ được giải cứu vẫn chưa rõ ràng.
Theo Rahul Khanna, trưởng bộ phận tư vấn rủi ro hàng hải tại Allianz SE, cho biết: "Nếu họ phải tháo dỡ các container, đó sẽ là một khoản chi phí khổng lồ khác. Ý tôi đang nói đến hàng chục, thậm chí có thể hàng trăm triệu USD".
Quá khứ từng chứng kiến vụ bồi thường bảo hiểm hàng hải khổng lồ là vụ lật tàu du lịch Costa Concordia, dẫn đến khoản chi 1,6 tỷ USD vào năm 2012. Mức độ của Ever Given còn nghiêm trọng hơn bởi tàu Costa Concordia không hề làm gián đoạn thương mại toàn cầu.
Chưa kể đến việc, các công ty bảo hiểm có thể bị Cơ quan Quản lý kênh đào Suez (SCA) của Ai Cập yêu cầu bồi thường vì gây thiệt hại doanh thu và gián đoạn hành trình của các tàu khác.
Ai chịu trách nhiệm cho việc thương mại toàn cầu đình trệ?
Còn một câu hỏi nữa là ai sẽ trả tiền cho sự gián đoạn thương mại toàn cầu mà Ever Given gây ra? Điều đó phụ thuộc vào một loạt các yếu tố.
Trong số các chính sách phổ biến hiện hành, có các chính sách hàng hải cụ thể đối với việc chậm trễ hàng hóa. Chúng thường đi kèm với các con tàu vận chuyển hàng hóa dễ hư hỏng như trái cây.
Nếu có bất kỳ vấn đề gì xảy ra, sẽ có rất nhiều bên liên quan và nó khiến mọi chuyện trở nên vô cùng phức tạp.
Thanh Vân (tổng hợp)
