Cuộc chạy đua tỷ đô của các ‘ông lớn' trong làng cà phê Việt

Giúp NTDVN sửa lỗi

Thị trường cà phê có quy mô hơn 2 tỷ USD vừa đón nhận thêm một "ông lớn" trong ngành thực phẩm, Massan. Ít nhất thì một thương hiệu nội địa không bị nước ngoài thôn tính. Tiềm năng tăng trưởng đã thu hút các doanh nghiệp và thương hiệu cà phê hàng đầu trong nước và thế giới khiến cuộc cà phê trở nên khốc liệt hơn.

Theo tờ Đầu tư tài chính, trong tháng 5 vừa qua, thị trường đồ uống xôn xao khi The Sherpa, một công ty do Masan hữu đã tiến hành thỏa thuận mua lại 20% của công ty cổ phần Phúc Long Heritage - đây là doanh nghiệp chủ sở hữu của thương hiệu Phúc Long, một trong những chuỗi bán lẻ trà và cà phê nổi tiếng.

Masan chi 15 triệu USD mua 20% cổ phần của Phúc Long cho thương vụ này. Như vậy, chuỗi trà - cà phê Phúc Long được định giá 75 triệu USD, tức hơn 1.730 tỷ đồng, một con số khiến không ít người ngỡ ngàng.

Phúc Long ra đời vào năm 1968 tại Bảo Lộc, Lâm Đồng. Doanh nghiệp này mới chuyển sang kinh doanh đồ uống vào năm 2012 từ 3 cửa hàng truyền thống tại Tp.HCM vào những năm 1980. Phúc Long hiện có trong tay khoảng 60 cửa hàng tại Tp.HCM và 7 địa phương khác.

Sau khi việc mua cổ phần hoàn tất, một công ty thành viên khác của Masan là VinCommerce sẽ cùng Phúc Long lập ra mô hình kinh doanh ki-ốt tại VinMart+ mà đơn vị này sở hữu.

Masan có khoảng 2.200 cửa hàng Vinmart+ trên toàn quốc, và đó sẽ là một hệ thống bán lẻ mạnh nhất hiện nay hỗ trợ cho việc phân phối dòng sản phẩm đồ uống được yêu thích này.

Masan mua lại 20% của công ty cổ phần Phúc Long (Ảnh: NTDVN)

Hai thương hiệu Starbucks và Phúc Long ở hai phân khúc khác nhau, một cao cấp, một trung bình, nhưng điều đó không làm cho cuộc chiến cà phê vì thế mà kém hấp dẫn.

Theo tờ Tuổi Trẻ, gia nhập thị trường Việt Nam từ năm 2013 cho tới thời điểm này, Starbucks có 70 cửa hàng trên khắp Việt Nam. Nếu so với các chuỗi cung ứng của các thương hiệu khác trong nước thì con số này không đáng kể thương hiệu này có khách hàng trung thành, sẵn sàng chi trả và định vị thương hiệu vững chắc trên thị trường.

"Hiện người Việt đã sẵn sàng chi trả 90.000 đồng cho mỗi ly cà phê, tâm lý này thay đổi rõ so với vài năm trước, khi Starbucks vừa vào thị trường Việt Nam", bà Patricia Marques, CEO Stacrbuck Việt Nam, nói về thời gian sau hơn 7 năm có mặt ở thị trường Việt Nam.

Trên một thị trường cà phê và trà trị giá khoảng 2,3 tỉ USD tại Việt Nam, Starbucks được coi là định vị ở phân khúc cao cấp bên cạnh The Coffee Bean and Tea Leaf…

Năm ngoái, người Việt chi khoảng 53.000 tỷ đồng uống trà và cà phê, mỗi năm tốc độ tăng trưởng khoảng 10%, là một con số cực kỳ hấp dẫn.

Điều này khiến cho cả bầu Đức (Đoàn Nguyên Đức) cũng không thể đứng ngoài cuộc chơi. Đại gia ngành sữa Vinamilk cũng nuôi mộng quay lại thị trường cà phê sau hai lần thất bại.

Hay như Trung Nguyên, bên cạnh thương hiệu Legend, đang muốn khuếch trương chuỗi nhượng quyền E-Coffee.

Và mới đây nhất, thị trường tiếp tục được hâm nóng khi Kido của ông Trần Kim Thành cũng sắp tham gia vào thị trường cà phê.

Không dừng lại ở đó, các thương hiệu ngoại cũng bày tỏ "hứng thú" với với thị trường chuỗi cà phê tỷ USD tại Việt Nam.

Sau những cái tên như Starbucks hay The Coffee Bean and Tea Leaf, cà phê Amazon - thương hiệu chuỗi cà phê đa quốc gia được đánh giá là lớn nhất thị trường Thái Lan vừa công bố kế hoạch phủ rộng cửa hàng tại Việt Nam.

Theo chủ quản Cà phê Amazon, Việt Nam là một trong 10 thị trường ngoài Thái Lan mà công ty mẹ dự kiến sẽ chi đến 2,5 tỷ USD để mở rộng độ phủ trong 5 năm tới.

Thị trường tỷ đô, miếng bánh ngon không "dễ xơi"

Theo Euromonitor, thị trường chuỗi cà phê tại Việt Nam có quy mô lên tới tỷ USD hằng năm, nhưng vẫn chưa có đơn vị nào giành thị phần áp đảo. Đây là miếng bánh ngon nhưng lại không "dễ xơi" bởi trên thực tế, nhiều thương hiệu tiếng tăm đã phải chấp nhận bỏ cuộc tại Việt Nam chỉ sau vài năm chịu lỗ cho thấy tính đào thải khắc nghiệt của ngành này.

Trong cuộc chiến chuỗi cà phê ở Việt Nam, Highlands từ lâu đã giữ vị trí số một về quy mô doanh thu, lợi nhuận, với gần 340 quán phủ khắp các tỉnh thành trên cả nước.

Bản thân Highlands dù được tính là một cái tên nội, nhưng đứng sau lại là một công ty ngoại – Jollibee Group, ông lớn của mô hình kinh doanh nhà hàng chuỗi tại Philippines.

Theo số liệu năm 2019, Higlands Coffee tiếp tục là quán quân về doanh thu và bỏ xa các chuỗi còn lại với hơn 2.000 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế 84 tỷ đồng. Giai đoạn 2017 – 2018, lợi nhuận ròng của Highlands Coffee đạt mức cao nhất khoảng 130 tỷ đồng.

Sự chững lại của "ông vua" chuỗi cà phê có thể đến từ sự vươn lên mạnh mẽ của các thế lực khác. Ba cái tên rất đáng chú ý là Phúc Long, Starbucks và The Coffee House. Năm 2019, cả ba đơn vị này đều chạm đến quy mô doanh thu 700 – 800 tỷ đồng, và tỏ ra khá cân sức.

Trong đó, Starbucks dù quy mô chuỗi và doanh thu kém hơn các chuỗi nội nhưng nhờ giá bán cao đã giúp đơn vị này có doanh thu dù chỉ đạt 783 tỷ đồng, nhưng lợi nhuận trước thuế 52 tỷ đồng, chỉ sau Highlands Coffee.

Phúc Long là khá nhất trong nhóm nội địa với 779 tỷ đồng doanh thu và lợi nhuận trước thuế 20 tỷ đồng. Phúc Long có thể sẽ là một thế lực đáng "gờm" tại thị trường tỷ USD này.

Ngược lại, The Coffee House, xếp thứ 2 về doanh thu với 863 tỷ đồng nhưng dẫn đầu về khoản lỗ với lợi nhuận sau thuế âm hơn 80 tỷ đồng trong năm 2019.

Một chuỗi cà phê lớn khác cũng lỗ nhiều năm nay là Trung Nguyên. Công ty Trung Nguyên Franchising dù tăng trưởng doanh thu, biên lãi gộp duy trì 65% nhưng thua lỗ ngày càng nặng. Trong năm gần nhất, chuỗi này đem về 409 tỷ đồng doanh thu và lỗ 50 tỷ đồng.

Có rất nhiều vấn đề đặt ra phía sau câu chuyện bắt tay với đại gia và mở chuỗi ào ạt, từ quản trị logistics đến chất lượng sản phẩm, hay thị hiếu tiêu dùng… Cuộc chiến cà phê, vì thế sẽ còn khốc liệt hơn trong thời gian tới, và ngôi vị "vua cà phê" hẳn sẽ là một cuộc long tranh hổ đấu giữa không chỉ giữa những người khổng lồ mà còn giữa trường phái truyền thống và hiện đại.

Hoàng Anh

Xem giá cà phê hôm nay mới nhất tại đây.

Kinh tế Tin kinh tế


BÀI CHỌN LỌC

Cuộc chạy đua tỷ đô của các ‘ông lớn' trong làng cà phê Việt