Các công ty đầu tư lớn đang ngày càng tập trung vào đầu tư bền vững có tính đến các yếu tố môi trường, xã hội, và quản trị (ESG). Nhưng, theo một nhà phân tích, trong khi họ tìm cách sở hữu cổ phần của các công ty thân thiện với môi trường, nhiều nhà đầu tư vẫn tiếp tục xem nhẹ hay lờ đi rủi ro nhân quyền ẩn trong danh mục đầu tư của họ.
Bà Allison Gill, giám đốc về lao động cưỡng bức tại Diễn đàn Quyền lao động Quốc tế - Công lý Lao động Toàn cầu - một tổ chức nhân quyền ở Washington, cho biết: Các công ty Mỹ (ở mọi lĩnh vực) đang hưởng lợi từ vi phạm nhân quyền ở Trung Quốc.
Phát biểu tại Diễn đàn Trung Quốc hôm 27/10, bà Gill chỉ ra ngành công nghiệp năng lượng mặt trời và ngành dệt may là 2 ngành có khả năng cao nhất trong việc sử dụng lao động nô lệ người Duy Ngô Nhĩ trong các chuỗi cung ứng.
Bà nói, có một ‘tranh chấp đầy căng thẳng’ trong giới đầu tư, giữa tính bền vững về môi trường và tính bền vững về xã hội - bao gồm quyền con người và quyền lao động.
Rõ thấy nhất là trong chuỗi cung ứng năng lượng mặt trời, nơi các nhà đầu tư năng lượng xanh rót rất nhiều vốn, bao gồm cả khoản đầu tư của ngân hàng phát triển đa quốc gia Mỹ. Dòng tiền khổng lồ chảy vào các giải pháp năng lượng xanh, như tấm pin mặt trời; nhưng chuỗi cung ứng cho ngành này lại xuất hiện dấu vết của lao động cưỡng bức.
Một cuộc điều tra của Đại học Sheffield Hallam cho thấy khoảng 45% nguồn cung cấp polysilicon, một thành phần quan trọng của các tấm pin mặt trời trên thế giới, đến từ Tân Cương - nơi Trung Quốc đang giam giữ hơn 1 triệu người Duy Ngô Nhĩ và các thành viên của các nhóm thiểu số Hồi giáo khác trong một chiến dịch đàn áp rộng lớn. Họ chính là nguồn lao động cưỡng bức.
Bà Gill cho biết thêm, 30% nguồn cung toàn cầu đến từ các khu vực khác của Trung Quốc, nơi cũng tồn tại nguy cơ nghiêm trọng về lao động cưỡng bức.
Bà nói, “Điều đó khiến toàn bộ chuỗi cung ứng năng lượng mặt trời gặp rủi ro”. Để tránh tiếp tay cho việc sử dụng lao động cưỡng bức của Trung Quốc, các nhà đầu tư và ngân hàng phát triển đa quốc gia phải “hài hòa hóa các yêu cầu ESG của họ”.
Chuỗi cung ứng sản xuất trong lĩnh vực dệt may đã là trung tâm của sự chú ý trong một thời gian dài do những lo ngại về sử dụng lao động cưỡng bức, lao động trẻ em, và buôn bán người. Trung Quốc là quốc gia sản xuất bông lớn thứ 3 thế giới, sau Ấn Độ và Hoa Kỳ. Khu vực Tân Cương của Trung Quốc sản xuất gần 85% nguồn cung bông của Trung Quốc và 20% của thế giới.
Một báo cáo được công bố vào tháng 12/2020 bởi Tổ chức Tưởng niệm Nạn nhân Chủ nghĩa Cộng sản cho thấy ít nhất 570.000 người Duy Ngô Nhĩ năm 2018 đã bị buộc phải hái bông bằng tay thông qua chương trình đào tạo và chuyển giao lao động cưỡng bức của Trung Quốc.
Trước những bằng chứng về việc sử dụng lao động cưỡng bức ở Tân Cương, Washington năm ngoái đã chặn nhập khẩu tất cả các sản phẩm bông và cà chua từ khu vực này và các sản phẩm làm từ silica từ một công ty có trụ sở tại Tân Cương vào đầu năm nay.
Theo ông Michael Sobolik, thành viên Nghiên cứu Ấn Độ - Thái Bình Dương tại Hội đồng Chính sách Đối ngoại Hoa Kỳ, một tổ chức phi lợi nhuận có trụ sở tại Washington: Lao động nô lệ ở Tân Cương là một phần của “dự án thuộc địa” của ĐCSTQ.
Phát biểu tại Diễn đàn Trung Quốc, ông cho biết việc sử dụng lao động cưỡng bức ở Tân Cương là trọng tâm của Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI) của ĐCSTQ, đồng thời nói thêm rằng đó là lý do lớn nhất khiến nhiều chính phủ sẵn sàng im lặng về vấn đề nhân quyền này.
Kể từ năm 2013, ĐCSTQ đã biến BRI trở thành trung tâm trong kế hoạch tăng cường ảnh hưởng địa chính trị của mình bằng cách rót hàng tỷ USD vào các dự án phát triển cơ sở hạ tầng trên khắp thế giới.
BRI bao gồm gần 140 quốc gia, chiếm 40% nền kinh tế toàn cầu và 63% dân số thế giới, theo Hội đồng quan hệ đối ngoại có trụ sở tại New York.
Quản trị toàn cầu
Các diễn giả tại Diễn đàn Trung Quốc cho biết Bắc Kinh đang tiến hành một chiến dịch tạo sức ảnh hưởng toàn cầu bằng cách giành quyền kiểm soát các tổ chức quốc tế có ảnh hưởng.
Ví dụ, năm ngoái, Bắc Kinh đã tìm cách lãnh đạo Tổ chức Sở hữu Trí tuệ Thế giới, một cơ quan của Liên Hợp Quốc có nhiệm vụ thúc đẩy việc bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và bản quyền trên toàn thế giới. Tuy nhiên, thông qua các nỗ lực ngoại giao của Mỹ, các nước thành viên đã chấp thuận ứng cử viên được Mỹ ủng hộ. Ông Daren Tang của Singapore đã vượt trên ứng cử viên được đề cử của Trung Quốc, bà Wang Binying.
Ông Andrew Bremberg nói tại Diễn đàn Trung Quốc, đó là “điều rất tích cực” khi chính phủ của Tổng thống Biden đã nhiều lần nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tham gia với các tổ chức quốc tế và có cách tiếp cận đa phương đối với các vấn đề toàn cầu.
Nhưng Washington cần phải làm nhiều hơn nữa, ông lưu ý, để đoàn kết các đồng minh chống lại Trung Quốc.
Ông nói: “Họ cần phải sử dụng sức ép chính trị để buộc Trung Quốc chịu trách nhiệm về vi phạm nhân quyền, cho dù đó là ở Hong Kong hay Tân Cương, với Pháp Luân Công hay mổ cướp nội tạng”.
Ông Miles Yu, một học giả gốc Hoa và là người đã giúp định hình chính sách Trung Quốc của chính quyền cựu Tổng thống Donald Trump, đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về tham vọng toàn cầu của ĐCSTQ, bao gồm xuất khẩu “mô hình quản trị” của mình sang các quốc gia và tổ chức quốc tế khác.
Phát biểu tại hội nghị, ông ca ngợi chính sách cứng rắn đối với Trung Quốc của cựu Tổng thống Trump, gọi đó là “một thành tựu đáng kể”.
Ông nói: “Chúng tôi đã thay đổi cuộc đối thoại toàn cầu về Trung Quốc và đặt mối đe dọa từ Trung Quốc trên nền tảng thực tế. Đó là một bước tiến rất lớn”.
Chính phủ của Tổng thống Biden đã nhiều lần nói rằng trong khi Hoa Kỳ đang ở trong một "cuộc cạnh tranh gay gắt" với Trung Quốc, họ tìm cách hợp tác trong các lĩnh vực có lợi ích chung, chẳng hạn như biến đổi khí hậu.
Tuy nhiên, theo ông Yu, “rất khó” để hợp tác với Trung Quốc.
Ông Yu nói với The Epoch Times: “Thực sự sâu bên trong, Trung Quốc không quan tâm nhiều đến các vấn đề như biến đổi khí hậu như chính phủ hiện tại của Hoa Kỳ”.
Ông cảnh báo rằng Bắc Kinh sẽ sử dụng biến đổi khí hậu làm "đòn bẩy" để đạt được những nhượng bộ của Mỹ về nhân quyền, lao động cưỡng bức, thuế quan, gián điệp, và các vấn đề quan trọng khác.
Ông nói thêm: “Vì vậy, tôi không nghĩ biến đổi khí hậu là ưu tiên chiến lược hàng đầu của Trung Quốc. Họ tập trung đạt được sức mạnh kinh tế bằng bất cứ giá nào, ngay cả với cái giá phải trả là hệ sinh thái toàn cầu."
Quan điểm trong bài viết là của tác giả và không nhất thiết phản ánh quan điểm của NTDVN.
Tác giả Emel Akan là phóng viên đưa tin về chính sách kinh tế của Tòa Bạch Ốc tại Washington, D.C. Bà từng làm việc trong lĩnh vực tài chính với tư cách là chuyên viên đầu tư tại JPMorgan và là cố vấn tại PwC. Bà tốt nghiệp thạc sĩ quản trị kinh doanh tại Đại học Georgetown.
Lê Minh
Theo The Epoch Times
