Lần đầu tiên kể từ năm 2018, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã tăng lãi suất chuẩn thêm 25 điểm cơ bản (0,25%), đưa lãi suất dao động ở phạm vi mục tiêu 0,25-0,5%. Tuy nhiên, nhiều nhà phân tích đánh giá Fed do ông Powell lãnh đạo đã không hành động đủ nhanh để đưa giá cả trở lại bình ổn.
Ngày 16/03, Fed đã kết thúc cuộc họp chính sách kéo dài 2 ngày của Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC). Các quan chức Fed dự kiến sẽ tăng lãi suất thêm 6 lần nữa, lên khoảng 1,9% vào cuối năm nay. Giới phân tích mô tả quyết định của Fed là một bước ngoặt quan trọng trong chính sách tiền tệ.
Lạm phát dự báo của Fed cũng tăng đáng kể cho năm nay. Các quan chức dự đoán rằng chỉ số giá tiêu dùng cá nhân (PCE), thước đo lạm phát yêu thích của Fed, sẽ đạt 4,3% vào năm 2022, tăng so với dự báo 2,6% hồi tháng 12/2021.
Fed cũng hạ dự báo tăng trưởng cho năm 2022 từ 4,0% xuống 2,8%. Tỷ lệ thất nghiệp được dự đoán sẽ giảm xuống 3,5% vào cuối năm 2022.
“Các chỉ số về hoạt động kinh tế và việc làm tiếp tục được củng cố. Tổng số lượng công việc tăng thêm đã tăng mạnh trong những tháng gần đây và tỷ lệ thất nghiệp đã giảm đáng kể. Lạm phát vẫn ở mức cao, phản ánh sự mất cân bằng cung và cầu bởi đại dịch; giá năng lượng cao hơn và áp lực giá rộng hơn”, FOMC cho biết trong một tuyên bố.
Fed cũng cảnh báo rằng việc Nga xâm lược Ukraine sẽ gây thêm nhiều áp lực lên lạm phát. “Cuộc xâm lược Ukraine của Nga đang tạo ra nhiều khó khăn về con người và kinh tế. Các tác động đối với nền kinh tế Mỹ là rất khó dự đoán, nhưng trong thời gian tới, cuộc xâm lược và các sự kiện liên quan có thể tạo thêm áp lực lên lạm phát và làm trì trệ hoạt động kinh tế”.
“Chúng tôi kỳ vọng lạm phát sẽ quay trở lại mức 2% trong khi thị trường lao động vẫn duy trì trạng thái tốt”, Chủ tịch Fed Jerome Powell cho biết tại cuộc họp báo sau cuộc họp. “Lạm phát có khả năng mất nhiều thời gian hơn so với dự kiến trước đây để quay trở lại mục tiêu ổn định giá của chúng tôi”.
Chứng khoán Mỹ đã tăng giá trong một phiên giao dịch đầy biến động sau thông báo của Fed. Chỉ số Công nghiệp Trung bình Dow Jones tăng 518,76 điểm, tương đương 1,55%. S&P 500 tăng 2,24%, trong khi Nasdaq Composite tăng 3,77%.
Fed đang ở sau đường cong lạm phát
Nhiều nhà phân tích tin rằng Fed đang tỏ ra chậm chạp trong việc giải quyết lạm phát. Một số người tự hỏi liệu người đứng đầu Fed có thực hiện các bước đi quyết liệt để kiểm soát giá cả hay không, như cách cựu Chủ tịch Fed Paul Volcker đã làm vào những năm 1980.
Khi ông Volcker nắm quyền lãnh đạo Fed vào tháng 08/1979, lạm phát của Mỹ đang ở mức cao do 2 cú sốc dầu gây ra bởi Chiến tranh Ả Rập-Israel năm 1973 và Cách mạng Iran năm 1979. Tháng 3/1980, lạm phát tại Mỹ đạt đỉnh kỷ lục, ở mức 14,8%.
Là Chủ tịch Fed dưới thời các Tổng thống Jimmy Carter và Ronald Reagan, ông Volcker đã thực hiện các bước đi táo bạo để kiềm chế lạm phát phi mã bằng cách nhắm vào nguồn cung tiền. Lãi suất chuẩn của Fed đã tăng từ 11% lên mức kỷ lục 20% vào cuối năm 1980. Khi ông Volcker rời Fed vào năm 1987, ông đã đẩy lạm phát trở lại mức 4,3%. Chính sách thắt chặt tiền tệ của ông Volcker đã dẫn đến 2 cuộc suy thoái trước khi giá cả trở về ổn định.
Chiến lược gia về thị trường Ed Yardeni của tổ chức Yardeni Research nghi ngờ về việc ông Powell sẽ làm những gì cần thiết để giảm lạm phát như ông Volcker đã làm.
Ông Yardeni viết trong một lưu ý cho khách hàng: “Fed đang tỏ ra vô vọng khi ở sau đường cong lạm phát [chỉ việc Fed không tăng lãi suất với tốc độ đủ nhanh để theo kịp lạm phát]. Tỷ lệ lạm phát CPI là 7,9% trong tháng 2. Lần cuối cùng nó đạt mức này là tháng 01/1982. Hồi đó, lãi suất quỹ liên bang ở mức 13,2%; trong khi hiện tại nó gần bằng 0 kể từ tháng 03/2020. Chênh lệch giữa lãi suất và tỷ lệ lạm phát CPI là -7,8% trong tháng 2, mức âm lớn nhất từng được ghi nhận”.
Nhiều nhà phân tích cho rằng Fed do ông Powell lãnh đạo sẽ không hành động đủ nhanh để đưa giá cả trở lại bình ổn. Một số thành viên của Fed, như ông James Bullard - Chủ tịch Fed chi nhánh St. Louis - cũng tin rằng cần phải mạnh tay hơn để đảm bảo lạm phát không nằm ngoài tầm kiểm soát.
Chi Anh
