Một Giám đốc điều hành của HSBC đã từ chức sau khi vấp phải các phản ứng dữ dội từ các nhóm ủng hộ chống biến đổi khí hậu. Trước đó, vị Giám đốc này đã chỉ trích gay gắt vấn đề biến đối khí hậu trong ngành tài chính tại một hội nghị, và gọi những người ủng hộ chống biến đổi khí hậu là những kẻ điên rồ.
Từ chức do vấp phải phản ứng vì phản đối chống biến đổi khí hậu
Văn hóa tẩy chay (bài trừ ai đó dựa trên các vấn đề xã hội như phân biệt chủng tộc, giới tính…) đang ngày càng phổ biến trong ngành tài chính. Một Giám đốc điều hành có tiếng của HSBC đã trở thành nạn nhân mới nhất của văn hóa này.
Ông Stuart Kirk, Giám đốc điều hành hàng đầu của HSBC Holdings vào ngày 07/07 thông báo rằng ông đã từ chức sau khi vấp phải phản ứng dữ dội từ các nhóm biến đổi khí hậu. Ông Kirk, Giám đốc toàn cầu về đầu tư có trách nhiệm tại bộ phận kinh doanh quản lý tài sản của ngân hàng này, đã bị đình chỉ công tác sau khi chỉ trích các Ngân hàng Trung ương và các cơ quan quản lý vì đã phóng đại quá mức các rủi ro tài chính từ biến đổi khí hậu.
Tại một hội nghị của Financial Times vào tháng 5, Giám đốc ngân hàng của Anh nói các Ngân hàng Trung ương đang thổi phồng rủi ro tài chính của cuộc khủng hoảng khí hậu trong một nỗ lực để cường điệu hóa vấn đề.
Trong một bài thuyết trình có tiêu đề “Tại sao các nhà đầu tư không cần lo lắng về rủi ro khí hậu”, ông Kirk nhận xét rằng trong sự nghiệp 25 năm của mình, “một số kẻ điên rồ” luôn miệng nói với ông về ngày tận thế.
Ông nói trong hội nghị: “Nhưng điều khiến tôi khó chịu về vấn đề này là khối lượng công việc mà những người này bắt tôi phải làm, khối lượng quy định sắp được ban hành" nhằm đối phó với rủi ro tài chính của biến đổi khí hậu.
Ngân hàng này đã ngay lập tức đình chỉ công việc của ông Kirk sau khi bài thuyết trình của ông gây ra phản ứng dữ dội từ các nhà hoạt động khí hậu.
“Trớ trêu thay với chức danh công việc của mình [về đầu tư có trách nhiệm], tôi đã nhận ra rằng cách đối xử của ngân hàng đối với tôi kể từ bài phát biểu của tôi tại hội nghị của Financial Times vào tháng 5 đã làm vị trí của tôi, chà, không bền vững”, ông Kirk viết trên nền tảng mạng xã hội LinkedIn, đồng thời thông báo về việc từ chức.
“Đầu tư là rất khó. Việc cứu hành tinh của chúng ta cũng vậy. Các quan điểm về hai vấn đề này là khác nhau”, ông tiếp tục. “Nhưng cơ hội thành công tốt nhất của nhân loại nằm ở việc tranh luận cởi mở và trung thực. Nếu các công ty tin vào tính đa dạng [về quan điểm] và sự lên tiếng trung thực, họ cần phải thể hiện điều đó bằng hành động. Nền văn hóa tẩy chay phá hủy sự thịnh vượng và tiến bộ”.
Áp lực chống biến đổi khí hậu trong ngành tài chính
Việc ông Kirk từ chức được đưa ra khi các ngân hàng và nhà quản lý quỹ đang chịu áp lực ngày càng tăng trong việc thúc đẩy quá trình chuyển đổi sang năng lượng tái tạo và ngừng tài trợ cho lĩnh vực nhiên liệu hóa thạch.
-
- Chủ tịch Tập đoàn HSBC Stephen Green (góc trái) theo dõi nhà môi trường David Attenborough nói chuyện với một nhà báo sau cuộc họp báo công bố chương trình chống biến đổi khí hậu trị giá 100 triệu USD (70 triệu EUR) của ngân hàng này tại trụ sở chính ở Canary Wharf, London, ngày 30/05/2007. (Ảnh: ADRIAN DENNIS / AFP qua Getty Images)
Các Ngân hàng Trung ương hàng đầu trên thế giới, bao gồm cả Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), đang nhanh chóng triển khai các mô hình phân tích rủi ro tài chính được cho là do cuộc khủng hoảng khí hậu gây ra. Các nhà chức trách cho rằng hệ thống tài chính đang đối mặt với rủi ro này, và họ muốn các tổ chức thực hiện các bài kiểm tra về sức ép khí hậu. Ngoài ra, họ muốn huy động thêm tiền cho các khoản đầu tư xanh và có mức carbon thấp.
Tuy nhiên, những áp lực này đã làm dấy lên một cuộc tranh luận trong toàn ngành về việc liệu biến đổi khí hậu có thực sự gây ra rủi ro cho hệ thống tài chính hay không. Các nhà nghiên cứu của Fed New York nhận thấy rằng các điều kiện thời tiết khắc nghiệt như cháy rừng, bão, lũ lụt và hạn hán trong 25 năm qua hầu như không ảnh hưởng đến hoạt động của các ngân hàng.
Trung thực và dũng cảm
Từ quan điểm đầu tư, ông Kirk không đồng ý với quan niệm rằng biến đổi khí hậu sẽ tạo ra kẻ thắng người thua trên thị trường tài chính. Ông tin rằng cổ phiếu của lĩnh vực năng lượng tái tạo không phải lúc nào cũng tốt hơn cổ phiếu ngành han do nhiều yếu tố tác động .
Trong bài thuyết trình hồi tháng 5, ông cũng lập luận rằng việc định giá nhiều công ty có tài sản bị giảm giá trị (như các nhiên liệu hóa thạch bị giảm giá trị do việc chuyển đổi sang năng lượng sạch), bao gồm cả những công ty trong lĩnh vực công nghệ, thường không tính đến bất kỳ điều gì xảy ra sau 20 năm.
Ví dụ, thời hạn cho vay điển hình tại một ngân hàng lớn như HSBC là 6 năm, ông giải thích.
“Những gì xảy ra với hành tinh vào năm thứ 7 thực sự không liên quan đến sổ vay của chúng tôi”, ông nói.
Theo ông Kirk, ngành tài chính phải đối mặt với vô số mối đe dọa đáng báo động hơn biến đổi khí hậu.
Những cư dân mạng xã hội đã phản ứng lại bài phát biểu của ông. Một số người hoan nghênh ông vì sự trung thực và lòng dũng cảm, trong khi những người khác chỉ trích bài thuyết trình “quá đáng” của ông đã đi ngược lại khoa học biến đổi khí hậu.
-
- Các nhà hoạt động môi trường giương biểu ngữ bên ngoài một chi nhánh của ngân hàng Barclays ở trung tâm London vào ngày 05/09/2020. Họ tuyên bố rằng đối tác ngân hàng chính thức của Premier League, Barclays đầu tư nhiều hơn bất kỳ ngân hàng châu Âu nào khác vào các dự án nhiên liệu hóa thạch. (Ảnh: JUSTIN TALLIS / AFP qua Getty Images)
Trong thông báo từ chức, ông Kirk nói rằng ông đang bắt tay vào thực hiện một dự án mới với “một nhóm hoạt động hiệu quả gồm những cá nhân có cùng chí hướng” để đưa ra “ý tưởng đầu tư bền vững tuyệt vời nhất”.
Ông viết: “Trong khi đó, tôi sẽ tiếp tục chỉ ra những điều vô nghĩa, đạo đức giả, logic cẩu thả và tư duy thỏa hiệp theo nhóm (chỉ việc các thành viên của nhóm có xu hướng đưa ra các quyết định làm hài lòng các thành viên thay vì đề cao tính đúng đắn và hiệu quả) bên trong bong bóng chủ đạo của tài chính bền vững". Ông cũng cho rằng công ty đã đàn áp sự đa dạng về quan điểm và cố bám lấy các ý tưởng điên rồ về đầu tư bền vững.
Ngoài ra, trong bài đăng từ chức, ông chỉ trích hệ tư tưởng đang phổ biến về ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị) - một cách tiếp cận đầu tư quan tâm đến trách nhiệm xã hội. "Không có chỗ cho việc ra tín hiệu đức hạnh trong tài chính". (Ra tín hiệu đức hạnh: đề cao bản thân bằng việc bộc lộ quan điểm về các vấn đề xã hội)
Tính hợp pháp của vụ việc
Văn hóa tẩy chay, trong những năm gần đây, đã chiếm vị trí trung tâm trong các cuộc nghị luận công khai về giáo dục, chính trị, truyền thông, văn hóa và kinh doanh. Một số ngân hàng lớn cũng đã áp dụng văn hóa này khi hủy bỏ thẻ tín dụng và tài khoản ngân hàng của người dân và doanh nghiệp ở Mỹ, với ngành công nghiệp nhiên liệu hóa thạch và vũ khí là những mục tiêu chính trong thời gian gần đây.
Trước khi được trình bày tại hội nghị, chủ đề và nội dung của bài thuyết trình được cho là đã được các Giám đốc điều hành cấp cao của HSBC thông qua, theo Financial Times. Tuy nhiên, các nhà quản lý hàng đầu của HSBC sau đó tỏ ra xa lánh ông Kirk, nói rằng các nhận xét của ông không phản ánh quan điểm của ngân hàng và ban lãnh đạo của ngân hàng.
“Tham vọng của chúng tôi là trở thành ngân hàng hàng đầu hỗ trợ nền kinh tế toàn cầu trong quá trình chuyển đổi sang phát thải ròng bằng 0”, ông Noel Quinn, Giám đốc điều hành nhóm (Tổng giám đốc điều hành) tại HSBC viết trên LinkedIn.
Một thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa tỏ ra lo lắng trước động thái của HSBC, đồng thời nghi ngờ về tính hợp pháp của động thái.
Thượng nghị sĩ Steve Daines (bang Montana) đã gửi một lá thư cho ông Quinn vào tháng 6, hỏi có phải liệu các cổ đông bao gồm nhà quản lý tài sản BlackRock hoặc bất kỳ công ty tương tự nào khác đã gây áp lực buộc các Giám đốc điều hành đình chỉ công việc của ông Kirk.
“Tôi lo ngại rằng vụ việc này có thể vi phạm luật pháp Mỹ,” ông Daines nói trong lá thư của mình.
Bảo Nguyên
