Gian lận tài chính ở các công ty niêm yết của Trung Quốc lớn đến mức nào mà thành viên HĐQT thi nhau từ chức?

Giúp NTDVN sửa lỗi

Nhiều lãnh đạo cấp cao gồm thành viên hội đồng quản trị (HĐQT) độc lập, thành viên ban kiểm soát... của ít nhất 165 công ty niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán Thượng Hải và Thâm Quyến đã từ chức. Lý do họ từ chức dường như là lo ngại liên đới nếu công ty bị điều tra gian lận tài chính. Làn sóng từ chức chưa từng có phát sinh sau khi phiên tòa xét xử Kangmei Pharmaceutical phạm tội gian lận báo cáo tài chính kết thúc. Làn sóng này làm dấy lên câu hỏi gian lận tài chính của các công ty niêm yết Trung Quốc tệ đến cỡ nào?

Các phán quyết của phiên tòa dành cho Công ty TNHH Dược phẩm Kangmei đã được công bố hôm 12/11/2021 vừa qua. Kangmei là bị cáo của một vụ án gian lận tài chính trị giá hàng tỷ USD tại thị trường cổ phiếu hạng A của Trung Quốc.

Tòa án tỉnh Quảng Châu yêu cầu Công ty dược phẩm Kangmei phải trả khoản tiền bồi thường 384 triệu USD cho hơn 50.000 nhà đầu tư. 19 thành viên HĐQT, kiểm soát viên, và giám đốc điều hành cao cấp phải chịu trách nhiệm liên đới về việc tổ chức và thực hiện gian lận tài chính, và tiết lộ thông tin sai lệch.

Ông Ma Xingtian, cựu Chủ tịch của Kangmei Pharmaceutical, vào hôm 17/11 đã nhận bản án 12 năm tù kèm khoản tiền phạt. Ông Xingtian bị kết tội thao túng thị trường chứng khoán, tiết lộ thông tin bất hợp pháp, và không công bố thông tin quan trọng. 12 giám đốc điều hành của công ty cũng bị kết án tù và phạt tiền vì dính líu đến các tội danh liên quan.

Kangmei Pharmaceutical đã ngụy tạo hồ sơ tài chính trong 3 năm liên tiếp, liên quan đến tổng số tiền khoảng 10 tỷ NDT (1.57 tỷ USD).

Vụ kiện tập thể này đã thu hút sự chú ý không chỉ bởi số lượng lớn những người liên quan mà còn vì số tiền bồi thường thiệt hại nhiều chưa từng có.

Làn sóng từ chức của các thành viên cấp cao ở các công ty niêm yết

Có vẻ như phán quyết đã gây ra làn sóng từ chức của các thành viên HĐQT, kiểm soát viên, và giám đốc điều hành cấp cao tại nhiều công ty niêm yết hạng A của Trung Quốc. Việc này được cho là để tránh số phận tương tự như những người đứng đầu Kangmei Pharmaceutical.

Tuần báo Kinh tế Trung Quốc của nhà nước Trung Quốc đưa tin, theo thống kê chưa đầy đủ, các thành viên HĐQT và lãnh đạo cấp cao từ ít nhất 123 công ty niêm yết, bao gồm 62 công ty trên Sở giao dịch chứng khoán Thâm Quyến, 59 công ty trên Sở giao dịch chứng khoán Thượng Hải và 2 thành viên trên Sở giao dịch chứng khoán Bắc Kinh, đã nộp đơn từ chức trong khoảng thời gian từ ngày 12 - 21/11.

Trong số 165 thành viên HĐQT đã từ chức, một số lượng đáng kể đã không phục vụ hết nhiệm kỳ của họ, và hầu hết đều viện dẫn “lý do cá nhân”. Trong đó, có tới 10 công ty mà mỗi công ty có hơn 3 đơn từ chức, trong đó có 2 công ty có 5 đơn từ chức.

Theo một tuyên bố từ Ginwa Enterprise, một công ty niêm yết, họ đã nhận được yêu cầu bằng văn bản từ một trong những thành viên HĐQT độc lập của mình. Thành viên này muốn công ty “công bố việc từ chức của bà ấy càng sớm càng tốt”. Theo nhiều nguồn tin, Ginwa Enterprise cũng đang vướng vào các vụ kiện về công bố thông tin và báo cáo sai sự thật.

Tuy nhiên, gửi đơn từ chức không có nghĩa là từ chức thành công. Nếu các vị trí liên quan của HĐQT và ban kiểm soát ít hơn số đại biểu và khiến công ty không thể hoạt động bình thường, thì công ty phải yêu cầu những người đương nhiệm tiếp tục tham gia HĐQT. Thông báo từ chức sẽ không chính thức có hiệu lực cho đến khi có người kế nhiệm tiếp quản.

Thành viên Hội đồng quản trị độc lập chiếm đa số các vụ từ chức

Trong làn sóng từ chức này, tỷ lệ cao nhất thuộc về các chức vụ thành viên HĐQT. 86 thành viên trong các công ty niêm yết đã tuyên bố từ chức, chiếm gần 42% các đơn xin từ chức, hầu hết là thành viên độc lập.

Gian lận tài chính ở các công ty niêm yết của Trung Quốc lớn đến mức nào mà thành viên HĐQT thi nhau từ chức? thành viên hội đồng quản trị độc lập, thành viên ban kiểm soát của công ty niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán Trung Quốc từ chức, Kangmei Pharmaceutical phạm tội gian lận báo cáo tài chính, Thành viên Hội đồng quản trị độc lập có thu nhập thấp nhưng gánh trách nhiệm cao
Quang cảnh bên ngoài cổng chính của Tòa nhà Sở giao dịch chứng khoán Thượng Hải ở Thượng Hải, Trung Quốc, hôm 03/02/2020. (Ảnh: Yifan Ding / Getty Images)

Một thành viên HĐQT độc lập, còn được gọi là thành viên bên ngoài, phải đóng góp ý kiến cho hội đồng quản trị trên quan điểm khách quan, độc lập, và không thiên vị. Các thành viên độc lập không trực tiếp tham gia vào các vấn đề quản lý; điều này cho phép họ chỉ tập trung vào các vấn đề của HĐQT.

Hệ thống thành viên độc lập này được tạo ra để cân bằng quyền lực và giám sát HĐQT. Tuy nhiên, ở Trung Quốc, trách nhiệm của nhiều thành viên độc lập đã bị giảm xuống. Họ chỉ đóng vai trò hình thức đơn thuần.

Thành viên Hội đồng quản trị độc lập có thu nhập thấp nhưng gánh trách nhiệm cao

Theo một bài bình luận trên Tạp chí Chứng khoán Trung Quốc, các thành viên độc lập thiếu tính độc lập và chủ yếu được thuê thông qua các mối quan hệ cá nhân. Thiếu kiến ​​thức chuyên môn và kinh nghiệm thực tế, họ khó đưa ra những đánh giá độc lập và những đề nghị khách quan về các quyết định kinh doanh của công ty. Hơn nữa, vì thu nhập thấp nhưng mức độ trách nhiệm cao, họ không có động lực mạnh, bài báo cho biết.

Dữ liệu từ Wind, một công ty dữ liệu tài chính của Trung Quốc, cho thấy mức lương trung bình hàng năm của một thành viên HĐQT độc lập tại các doanh nghiệp hạng A vào năm 2020 là khoảng 84.000 NDT (13.125 USD).

Trong vụ Kangmei Pharmaceutical, 3 thành viên độc lập đã bị kết án phải chịu trách nhiệm liên đới và một số trách nhiệm pháp lý ở mức 10% (245,9 triệu NDT - khoảng 38,42 triệu USD). 2 thành viên độc lập còn lại được đánh giá là phải chịu trách nhiệm chung và liên đới ở mức 5% (122,95 triệu NDT - khoảng 19,21 triệu USD).

4 trong số 5 người này là giáo sư đại học. Họ được Kangmei trả khoảng 100.000 NDT (15.625 USD) một năm. Những thiệt hại mà họ sẽ phải trả là một khoản tiền khổng lồ so với thu nhập của họ. Tòa án đã phán quyết rằng mặc dù lỗi của họ là tương đối nhỏ, nhưng họ phải chịu trách nhiệm chung và liên đới vì họ đã ký vào báo cáo hàng năm của Kangmei.

Tính đến thời điểm báo chí đưa tin, số lượng thành viên HĐQT, kiểm soát viên, và giám đốc điều hành cấp cao từ chức vẫn đang tăng lên ở Trung Quốc.

Lê Minh

Theo The Epoch Times



BÀI CHỌN LỌC

Gian lận tài chính ở các công ty niêm yết của Trung Quốc lớn đến mức nào mà thành viên HĐQT thi nhau từ chức?