Kế hoạch cấm vận hoàn toàn năng lượng nhập khẩu từ Nga của Liên minh châu Âu (EU) và Mỹ cần phải xem xét đến thực tế rằng châu Á, đặc biệt là Trung Quốc, đang mua tất cả những gì Nga có thể cung cấp với mức giá phải chăng.
Theo Financial Times, lượng hàng hóa mà Trung Quốc, Ấn Độ, và các nền kinh tế lớn của châu Á nhập khẩu từ Nga sẽ đạt mức cao nhất trong một thập kỷ. Reuters đưa tin, thặng dư thương mại của Nga dự kiến đạt 28 tỷ USD trong tháng 3/2022, mức cao nhất mọi thời đại.
Điều đó không có nghĩa là các biện pháp trừng phạt không có tác dụng. Theo Business Insider, ước tính GDP của Nga sẽ giảm từ 10 đến 15% vào năm 2022 và lạm phát sẽ chạm mức 20%.
Tuy nhiên, EU và Mỹ phải lưu ý rằng các lệnh trừng phạt mới sẽ yếu dần, vì châu Á đang mua tất cả các mặt hàng có sẵn của Nga với mức giá chiết khấu đáng kể.
Đặc biệt, con đường để Nga thoát khỏi các lệnh trừng phạt mới là Trung Quốc - quốc gia duy trì quan điểm trung lập về chiến tranh Nga - Ukraine. Mặc dù Trung Quốc không đủ sức giúp Nga thoát khỏi những khó khăn về kinh tế, nhưng nếu không có sự hợp tác của nước này thì thế giới không thể cấm vận Nga thành công.
Các nước không tham gia lệnh trừng phạt là thị trường xuất khẩu lớn của Nga
Theo Goldman Sachs, trong năm 2022, xuất khẩu của Nga sang Trung Quốc, châu Á và các nước mới nổi ước tính vượt quá 170 tỷ USD, cao hơn đáng kể so với con số 158 tỷ USD giá trị xuất khẩu của Nga sang EU vào năm 2021. Nga dự kiến sẽ xuất khẩu lượng hàng hóa trị giá 103 tỷ USD sang Trung Quốc, cao hơn nhiều so với con số 79 tỷ USD vào năm 2021.
Rõ ràng, nếu Trung Quốc không tham gia cấm vận thì sẽ không có lệnh cấm vận năng lượng thực sự.
Theo Reuters, Trung Quốc chiếm 15,4% tổng sản lượng xuất khẩu dầu thô của Nga. Chúng ta đang nói về 1,6 triệu thùng/ngày vào năm 2021; và dự kiến sẽ đạt 3 triệu thùng/ngày trong năm nay.
Đối với than, Nga là nhà cung cấp than lớn thứ 2 của Trung Quốc vào năm 2021 với khoảng 57 triệu tấn, tương đương 17,6% tổng lượng than nhập khẩu của Trung Quốc.
Nga cũng là nhà cung cấp khí đốt lớn thứ 3 của Trung Quốc. Quốc gia đông dân nhất thế giới chiếm 6,7% xuất khẩu khí đốt tự nhiên của Nga trong năm 2021, 16,5 tỷ mét khối (bcm), tương đương 5% nhu cầu của Trung Quốc.
Lượng hàng hóa Nga xuất khẩu sang các nước châu Á - các nước không tham gia vào lệnh trừng phạt Nga - là rất lớn, ví dụ như Việt Nam và Hàn Quốc. Ấn Độ cũng là một trong những quốc gia hưởng lợi lớn từ việc mua các mặt hàng năng lượng giá rẻ từ Nga.
Theo Reuters và Iman Resources, Nga là nhà cung cấp than lớn thứ 6 của Ấn Độ, với 1,8 triệu tấn vào năm 2021. Về dầu khí, Ấn Độ nhập khẩu 43.400 thùng dầu/ngày từ Nga vào năm 2021 và có một thỏa thuận 20 năm với Tập đoàn Gazprom để mua 2,5 triệu tấn khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) mỗi năm, Reuters và Platt’s đưa tin.
Lệnh trừng phạt mới có thể phản tác dụng và làm lợi cho Trung Quốc
EU sẽ sớm nhận ra rằng các lệnh trừng phạt mới lên Nga sẽ tạo ra một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng trong nền kinh tế của Liên minh châu Âu, nhưng lại ít gây thêm thiệt hại cho Moscow. Nguyên nhân là Trung Quốc sẽ nhập khẩu nhiều hơn hàng hóa giá rẻ từ Nga (sau đó làm thành sản phẩm của Trung Quốc và xuất khẩu sang các nước khác).
Chúng ta đừng quên rằng EU không có khả năng chống chọi khi phải cắt hoàn toàn năng lượng nhập khẩu từ Nga. Theo Platt’s, trong số 150 bcm khí đốt tự nhiên mà EU nhập khẩu, chỉ một phần có thể được thay thế. Hơn nữa, trong những tháng tới, nguồn cung LNG nhàn rỗi trên thế giới gần như không tồn tại.
Sẽ không có lệnh cấm vận năng lượng nào thực sự đạt hiệu quả nếu không có sự tham gia của Trung Quốc. Ngược lại, các biện pháp trừng phạt mới có thể mang đến cho Trung Quốc nhiều lợi ích to lớn.
Bài viết chỉ phản ánh quan điểm của tác giả, không nhất thiết phản ánh quan điểm của NTDVN.
Tác giả - Tiến sĩ Daniel Lacalle - là nhà kinh tế trưởng tại quỹ phòng hộ Tressis. Ông là tác giả của các cuốn sách “Tự do hay Bình đẳng” (Freedom or Equality), “Thoát khỏi Bẫy của Ngân hàng Trung ương” (Escape from the Central Bank Trap) và “Cuộc sống tại các Thị trường Tài chính” (Life in the Financial Markets).
Đức Duy
Theo The Epoch Times
