Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ, bà Janet Yellen đang kêu gọi các nhà lập pháp nâng cao trần nợ theo con đường đồng thuận lưỡng đảng như một biện pháp xoa dịu đảng Cộng hòa trước nguy cơ chính phủ của ông Joe Biden sẽ cạn kiệt tiền vào tháng Chín. Hiện đảng Dân chủ lách luật thông qua 3,5 nghìn tỷ đang gặp phản ứng gay gắt từ các thành viên đảng Cộng hòa.
ThanhCác khoản chi tiêu hàng ngàn tỷ, từ cứu trợ kinh tế cho tới phúc lợi ngất ngưởng, các vấn đề biên giới đã thúc đẩy việc đề xuất một nghị quyết ngân sách 3,5 nghìn tỷ USD, được duy nhất đảng Dân chủ thông qua (qua phương thức gọi là hòa giải). Chính quyền ông Biden chính thức chạm tới trần giới hạn nợ. Chính quyền này có nguy cơ phải đóng cửa nếu không đạt được thỏa thuận tăng hạn mức vay vào tháng 10 tới đây.
Ít ai ngờ rằng chính phủ Mỹ có thể rơi vào tình trạng vỡ nợ, họ buộc phải đảo ngược tình thế bằng cách phát hành TPCP Mỹ thêm 22 nghìn tỷ USD nữa ra thị trường để tránh tình trạng vỡ nợ (theo Reuters).
Nghị quyết ngân sách là một biện pháp nghiêm khắc của quốc hội Mỹ nhằm đảm bảo kỷ luật tài khóa không bị vi phạm bởi bất kỳ quyền lực cá nhân hoặc đảng phái nào. Nghị quyết này không thuộc quyền của Tổng thống và không trở thành luật. Nghị quyết ngân sách quy định mức chi tiêu liên bang, thu ngân sách, thâm hụt ngân sách và mức nợ. Quốc hội muốn đảm bảo kỷ luật ngân sách được thực thi và giám sát chặt chẽ, tiền thuế của người Mỹ, kể cả các khoản nợ tương lai người Mỹ phải trả nằm trong giới hạn hợp lý định.
Tuy nhiên, các nhà lãnh đạo đảng Dân chủ trong Quốc hội nghĩ đến một cách tiếp cận đơn lẻ, có thể thông qua nghị quyết ngân sách mà không cần sự đồng ý của lưỡng đảng trong Quốc hội, thay vào đó chỉ yêu cầu 50 phiếu bầu để thông qua tại Thượng viện; gọi là hòa giải. Nhưng điều này đang vấp phải phản ứng gay gắt của thành viên đảng Cộng hòa, nguy cơ đổ bể nghị quyết ngân sách qua con đường hòa giải, lúc đó chính quyền hiện tại sẽ phải đóng cửa vào tháng 10 tới.
Lo ngại chính phủ bị buộc phải đóng cửa vì chạm trần nợ, Bộ trưởng Tài chính Mỹ, bà Janet Yellen đang kêu gọi các nhà lập pháp lưỡng đảng nâng mức trần nợ, tức là thông qua nghị quyết này.
“Trong những năm gần đây, Quốc hội đã giải quyết giới hạn nợ thông qua lệnh thường xuyên, với sự ủng hộ rộng rãi của lưỡng đảng,” Yellen nói trong một tuyên bố hôm thứ Hai.
Cách làm việc lách luật này đã thu hút sự phẫn nộ từ các đảng viên Cộng hòa, thiết lập một cuộc tranh giành đảng có xu hướng ngày một gay gắt về vấn đề này.
Bình luận của Yellen được đưa ra ngay trước khi các đảng viên Đảng Dân chủ Thượng viện ấn định ngày thứ Hai (giờ Mỹ, tức là thứ Ba, giờ Việt Nam) sẽ công bố nghị quyết ngân sách 3,5 nghìn tỷ USD của họ, một con số định ra giới hạn nợ như một lằn ranh đỏ mà chính quyền của ông Joe Biden không thể vượt qua.
Cho đến nay, chính quyền của Tổng thống Joe Biden vẫn đang ấp ủ ý tưởng sử dụng hòa giải, vốn có thể giúp thông qua các phần lớn trong chương trình nghị sự kinh tế của Biden, để tăng giới hạn nợ.
Yellen nói thêm rằng "phần lớn các khoản nợ tuân theo giới hạn nợ đã được tích lũy" trước khi bắt đầu nhiệm kỳ của Biden.
Bà nói: “Đây là trách nhiệm chung và tôi kêu gọi Quốc hội hợp tác với nhau trên cơ sở lưỡng đảng như trước đây để bảo vệ niềm tin và sự tín nhiệm đầy đủ của Hoa Kỳ.” (theo Newmax)
Lãnh đạo đảng Cộng hòa tại Thượng viện Mitch McConnell đã nói rằng những nỗ lực của đảng Dân chủ nhằm thông qua chi tiêu mới thông qua hòa giải là loại bỏ sự ủng hộ của đảng Cộng hòa đối với việc tăng giới hạn nợ.
McConnell cho biết: “Nếu họ không cần hoặc không muốn ý kiến của chúng tôi, họ sẽ không nhận được sự trợ giúp của chúng tôi về việc tăng giới hạn mức nợ mà họ cần” McConnell cho biết vào tuần trước. "Tôi không thể nói rõ hơn."
Nếu đảng dân chủ đi theo con đường truyền thống, tìm kiếm nhất trí của lưỡng đảng với nghị quyết giới hạn nợ này thì ít nhất còn có thể thuyết phục được 10 đảng viên Cộng hòa bỏ phiếu thuận. Điều này có thể năng chặn việc chính phủ của ông Joe Biden buộc phải đóng cửa vào tháng 10 tới đây.
Hiện nay, chưa ai biết Quốc hội Mỹ sẽ cần phải hành động nhanh như thế nào để tránh khả năng vỡ nợ, điều này sẽ tàn phá thị trường tài chính và có thể dẫn đến việc hạ mức xếp hạng tín nhiệm chính phủ, đẩy lãi suất trái phiếu kho bạc lên cao.
Hạn mức nợ, hoặc tổng số nợ mà Kho bạc có thể phát hành cho công chúng và các cơ quan chính phủ khác, sẽ có hiệu lực trở lại vào ngày 1 tháng 8 khi thời hạn đình chỉ hai năm hết hạn.
Bộ trường Tài chính Mỹ Yellen đã nói với các nhà lập pháp rằng Kho bạc có thể cạn kiệt các biện pháp đặc biệt của mình và cạn kiệt tiền mặt “ngay sau khi Quốc hội trở lại sau kỳ nghỉ” vào tháng Chín.
Văn phòng Ngân sách Quốc hội dự kiến rằng các nhà lập pháp có thể có một khoảng thời gian rộng hơn - cho đến tháng 10 hoặc tháng 11 - để tăng hoặc đình chỉ giới hạn nợ. Dư nợ công hiện là 28,4 nghìn tỷ USD.
Những người tham gia thị trường trái phiếu tuần trước đã cảnh báo rằng, theo một số kịch bản, Kho bạc có thể cần phải thực hiện việc từ chối đột ngột trong việc phát hành tín phiếu - một thành phần quan trọng của thị trường tài chính.
Thanh Đoàn
