Khi Dunia Skaunicova tốt nghiệp ngành tiếp thị truyền thông tại Đại học Metropolitan Prague, cô đã nhanh chóng tìm được công việc đầu tiên trong mơ tại một công ty khởi nghiệp ở thủ đô của Séc, nơi các công ty đang tranh giành để có được những sinh viên tốt nghiệp biết nhiều thứ tiếng.
Tuy nhiên, nhiều tháng sau, cô đột nhiên thấy mình phải đi tìm việc trở lại sau khi mất việc do đại dịch virus Corona Vũ Hán tấn công nền kinh tế Séc. Khoảng thời gian này, cô đang phải vật lộn để tìm kiếm việc làm.
Đại dịch đã thực sự lấy mất thanh đầu tiên của chiếc thang việc làm của giới trẻ châu Âu, một tình huống mà các nhà kinh tế học cho biết có khả năng gây ảnh hưởng xấu đến việc làm và viễn cảnh thu nhập của người trẻ về lâu dài.
“Tôi đã tham gia 5 hoặc 6 cuộc phỏng vấn trực tiếp trong 2 tháng qua, nhưng nó giống như một buổi tuyển diễn viên hơn vì có rất nhiều người”, Skaunicova, 24 tuổi, người nói được tiếng Séc, tiếng Anh và tiếng Pháp và đang tìm kiếm một công việc quản lý tiếp thị, chia sẻ.
“Họ sẽ mời một vài người đến cùng một giờ và sau đó bạn chỉ cần ngồi đó và chờ đợi để được gọi”, cô cho biết, và nói thêm rằng cô đã có nhiều cuộc phỏng vấn trực tuyến hơn nhưng cho đến nay vẫn không tìm được việc.
Thất nghiệp của giới trẻ từ lâu đã gây tệ hại cho châu Âu, kéo dài nhiều năm sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008 - 2009 và đánh vào các nước phía nam như Tây Ban Nha và Hy Lạp là những nước đặc biệt khó khăn.
Tuy nhiên, những dấu hiệu ban đầu cho thấy mọi thứ sắp trở nên tồi tệ hơn.
Trong khi tỷ lệ thất nghiệp chung của EU trong tháng 5 đã tăng chỉ 0,1 điểm phần trăm trong tháng lên 6,7% - một mức tăng khiêm tốn nhờ các kế hoạch việc làm ngắn hạn và nghỉ phép - thất nghiệp trong số những người dưới 25 tuổi đã tăng nhanh gấp 3 lần, tăng thêm 0,3 điểm phần trăm lên 15,7%.
Một thách thức lớn là việc thất nghiệp ở giới trẻ có mối tương quan cao với tăng trưởng kinh tế: tác động kinh tế nói chung càng lớn, nó càng rơi vào lao động trẻ.
Trước khi dịch virus Corona Vũ Hán bùng phát, Cộng hòa Séc có tỷ lệ thất nghiệp giới trẻ thấp nhất châu Âu, chỉ gần 5% sau một sự bùng nổ kinh tế kéo dài. Tuy nhiên, đến tháng 5 năm nay, thất nghiệp trong số những người ở độ tuổi 15-24 đã tăng vọt hơn một nửa lên 34.000 người.
Ông Dennis Tamesberger của Phòng Lao động ở Linz, Áo, theo dõi tình trạng thất nghiệp trong giới trẻ ở khắp châu Âu và dự đoán tỷ lệ thất nghiệp của giới trẻ ở Cộng hòa Séc có thể tăng hơn 3 lần vào năm 2020 lên đến 16%.
Ngay cả những đoạn thời gian ngắn ngủi không có việc làm khi còn trẻ cũng có thể ảnh hưởng đến triển vọng lâu dài của một người, ông Tamesberger chia sẻ. Ông cũng cảnh báo rằng hậu quả của thất nghiệp giới trẻ đang gia tăng hiện nay mà châu Âu đang phải đối mặt có thể kéo dài cho một thế hệ.
Ông chỉ ra một nghiên cứu từ Trung tâm Nghiên cứu Chính sách Kinh tế có trụ sở tại London cho thấy: 1 tháng thất nghiệp ở độ tuổi 18-20 gây ra một sự mất thu nhập trọn đời là 2%. Ông Tamesberger nói rằng tình trạng thất nghiệp kéo dài hơn khi còn trẻ làm tăng khả năng không có việc làm trong tương lai vì mọi người bỏ lỡ cơ hội học được các kỹ năng và kinh nghiệm cần thiết để theo kịp thị trường việc làm.
“Những thời kỳ thất nghiệp của một thanh niên có thể có tác động tiêu cực trong cuộc sống sau này, điều này minh chứng cho thuật ngữ về một thế hệ bị bỏ lỡ”, ông Tamesberger cho biết.
Thị trường thiên lệch
Tổ chức nghiên cứu Resolution Foundation có trụ sở tại London đã nghiên cứu 3 thập kỷ dữ liệu kinh tế của Anh để đi đến kết luận tương tự.
Tổ chức này phát hiện ra rằng thanh niên Anh ra trường ở đỉnh điểm của cuộc khủng hoảng kinh tế 2008 - 2009 tiếp tục phải chịu tỷ lệ thất nghiệp cao hơn so với những người ra trường với bằng cấp tương tự 4 năm sau đó - cho dù có sự bùng nổ công việc vào thời kỳ phục hồi.
Văn phòng Trách nhiệm Ngân sách của Anh dự báo vào tháng 4 rằng tỷ lệ thất nghiệp của Anh sẽ đạt 10% trong quý hai năm 2020, mô hình của Resolution Foundation dự đoán rằng cơ hội việc làm của một người ra trường có tay nghề thấp hơn đã giảm 1/3 trong 3 năm.
“‘Lớp thế hệ Corona 2020’ có thể đối mặt với nhiều năm giảm lương và triển vọng công bị việc hạn chế rất lâu sau khi cơn bão kinh tế hiện tại qua đi, trừ khi nhận được sự hỗ trợ bổ sung nhanh chóng”, tác giả nghiên cứu Kathleen Henehan thuộc Resolution Foundation cho biết.
Thất nghiệp giới trẻ trên khắp châu Âu phải mất nhiều năm để phục hồi sau cuộc khủng hoảng tài chính và vẫn bị kẹt ở mức khoảng 30% tại các quốc gia như Tây Ban Nha và Hy Lạp - một con số mà ông Tamesberger và những người khác dự đoán có thể hiện giờ tăng vọt lên 45%.
Một phần của vấn đề là thị trường việc làm châu Âu đã làm thiên lệch không có lợi cho những người mới tham gia lao động là những người thường không có hợp đồng lâu dài, chắc chắn như các đồng nghiệp lớn tuổi và do đó, họ thường là mục tiêu sa thải nếu có dư thừa trên cơ sở “vào sau, ra trước”.
Đại dịch virus corona đã tạo ra những rào cản mới vì các ngành cung cấp một cách điển hình cho giới trẻ bước đầu tiên trên bậc thang lao động - ngành bán lẻ và đón tiếp khách nằm trong số các ngành này - lại bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi các biện pháp giãn cách xã hội có thể cần thiết trong nhiều tháng.
Điều đó đặc biệt gay gắt ở một nước phụ thuộc vào du lịch như Tây Ban Nha. Cô giáo mới tốt nghiệp Amalia Bragado, 25 tuổi, đã được nhận vào làm giám sát viên tại một trại hè dành cho trẻ em ở thị trấn ven hồ Sanabria ở Castile và León, tây bắc Tây Ban Nha, nơi cô làm việc năm ngoái, nhưng công việc đã bị hủy bỏ.
“Chúng tôi sẽ không tổ chức cắm trại - hoặc ít nhất là sẽ không thực hiện theo cách thông thường, chúng tôi vẫn không biết chuyện gì sẽ xảy ra”, cô Bragado từ thành phố Castile của Zamora cho biết.
Học nghề cho tất cả?
Đối với cô Bragado và những người khác đang phải đối mặt với nhiều tháng bấp bênh và mất thu nhập, trách nhiệm giờ đây là các nhà hoạch định chính sách phải ngăn chặn một làn sóng thất nghiệp tồi tệ hơn so với cuộc khủng hoảng năm 2008-2009.
“Ngay cả khi các bạn trẻ ra trường ở thời điểm tốt nhất của tăng trưởng kinh tế, việc đặt chân vào thang công việc vẫn là một thách thức. Và có nhiều bạn trẻ ra trường và bắt đầu sự nghiệp của mình không phải là thời điểm tốt nhất”, ông Valdis Dombrovskis, Ủy viên Châu Âu chịu trách nhiệm giám sát nền kinh tế, phát biểu trong phản ứng chính sách của EU.
EU đang thúc giục các chính phủ sử dụng các quỹ hiện có của EU để tạo việc làm và đào tạo cho giới trẻ, ước tính ít nhất 22 tỷ euro (24,9 tỷ USD) đầu tư là cần thiết để bắt đầu giải quyết các lỗ hổng kỹ năng cấu trúc được thấy trong các thị trường việc làm như Tây Ban Nha.
“Có rất ít người trẻ được đào tạo trong các chương trình dạy nghề với cơ hội việc làm thực sự và có rất nhiều người có bằng cấp trên cả trình độ chuyên môn mà thị trường không đòi hỏi”, ông Ignacio Conde-Ruiz của tổ chức Fedea của Tây Ban Nha, nói.
Tại Anh, một gói phục hồi kinh tế đã được bộ trưởng tài chính công bố hôm thứ Tư (8/7) bao gồm một quỹ 2 tỷ bảng Anh (2,5 tỷ USD) tài trợ để tạo ra các công việc trong thời gian thực tập 6 tháng cho những người từ 16-24 tuổi bị thất nghiệp và việc học nghề được chính phủ tài trợ nhiều hơn.
Trong khi đó, đối với những người đang phải chiến đấu để được vị trí việc làm ngày càng ít hơn, cạnh tranh là rất khốc liệt. Họ mô tả việc tìm kiếm ở nơi mà các công ty không muốn hồi âm hoặc nếu họ có trả lời, họ nói với các ứng viên đừng nên mong đợi nhiều về tiền lương hoặc tiền trợ cấp.
“Có những tuyển dụng hoặc vị trí trống trong 3 hoặc 4 tháng và bạn có thể thấy rằng đã có hàng trăm đơn ứng tuyển được đăng ký”, Joseph Petrila, một người Mỹ 23 tuổi vừa tốt nghiệp Đại học Anh – Mỹ ở Prague và đang tìm kiếm công việc nghiên cứu kinh tế cho biết.
Trong khi những lao động trẻ như Petrila gặp khó khăn trong việc bước chân vào cánh cửa lao động, các công ty ở Cộng hòa Séc vốn đã phải vật lộn từ lâu để tuyển dụng thì giờ đây đang được hưởng lợi từ việc số đơn ứng tuyển gia tăng.
Điều đó có thể cho phép họ giảm tiền lương và cải thiện lợi nhuận ròng khi họ cố gắng khắc phục tác động của đại dịch. Nhưng, đối với những người vừa rời ghế nhà trường và sinh viên mới tốt nghiệp, điều đó có nghĩa là họ sẽ bị đẩy vào hoàn cảnh mà công việc đầu tiên sẽ đòi hỏi một mức độ hoàn toàn mới về quyết tâm và các kỹ năng chuẩn bị.
Blake Wittman, giám đốc kinh doanh châu Âu của công ty tuyển dụng GoodCall cho biết: một công ty ở Prague nói với ông rằng các đơn xin tuyển dụng vào vị trí trống đã tăng vọt từ khoảng 5-10 ứng viên trước đại dịch lên tới 50-100 ứng viên cho các vị trí trống gần đây.
“Bất kỳ một vị trí trống nào đều là vàng và bản thân mọi người cũng đang ứng xử như vậy”, ông Wittman nói.
Thủy Tiên
Theo The Epoch Times
