25 ngân hàng lớn nhất của Mỹ đã chứng kiến việc chảy máu một khoản tiền gửi 90 tỷ USD vào tuần kết thúc ngày 22/3/2023, một diễn biến đảo chiều mạnh mẽ so với tuần trước đó, khi các ngân hàng lớn hơn hấp thụ một số khoản tiền gửi bị rút với tốc độ kỷ lục từ các ngân hàng nhỏ hơn sau sự sụp đổ của Ngân hàng Thung lũng Silicon (SVB).
Từ sự sụp đổ của SVB vào cuối tuần ngày 10/3 đến ngày 22/3/2023, các ngân hàng đặc quyền nội địa ở Mỹ đã chảy máu tổng cộng khoảng 213 tỷ USD tiền gửi khi khách hàng vội vã rút tiền của mình, theo số liệu mới nhất về dòng tiền gửi chảy ra, đăng tải bởi Cục Dự trữ Liên bang (Fed).
Nhưng dù tuần đầu tiên sau khi SVB sụp đổ đã chứng kiến sự sụt giảm kỷ lục 196,4 tỷ USD tiền gửi tại các ngân hàng nhỏ hơn — những ngân hàng nhỏ hơn 25 ngân hàng lớn nhất theo tài sản — thì tuần kết thúc vào ngày 22/3 đã chứng kiến một sự đảo chiều.
Các ngân hàng nhỏ đặc quyền nội địa đã chứng kiến sự gia tăng khoảng 6 tỷ USD tiền gửi trong tuần kết thúc ngày 22/3. Mặc dù vậy, những số liệu mới nhất cho thấy các ngân hàng nhỏ hơn vẫn có lượng tiền gửi giảm hơn 190 tỷ USD kể từ khi SVB sụp đổ gây ra chấn động trên khắp thị trường.
Trong khi đó, các ngân hàng lớn vốn có lượng tiền gửi gia tăng trong tuần sau khi SVB sụp đổ, đã có sự sụt giảm mạnh vào tuần kết thúc ngày 22/3. Tiền gửi tại các ngân hàng lớn đặc quyền nội địa đã giảm 89,7 tỷ USD trong tuần đó. Một tuần trước đó, các ngân hàng này đã tăng thêm 67 tỷ USD tiền gửi. Dữ liệu mới nhất cho thấy các ngân hàng lớn của Mỹ đã sụt giảm 22,7 tỷ USD tiền gửi kể từ khi SVB sụp đổ.
Các quỹ thị trường tiền tệ là một trong những nơi hưởng lợi chính từ sự chảy máu dòng tiền gửi. Khoảng 286 tỷ USD đã tràn vào các quỹ thị trường tiền tệ của Mỹ trong tháng 3, theo Financial Times trích dẫn dữ liệu từ EPFR. Đó là tháng có dòng vốn lớn nhất chảy vào kể từ đỉnh điểm của đại dịch COVID-19 vào năm 2020.
Sự sụp đổ của SVB — có tài sản khoảng 209 tỷ USD tại thời điểm tháng 12/2022 — là vụ sụp đổ ngân hàng lớn thứ hai trong lịch sử nước Mỹ.
Thắt chặt tín dụng sắp tới?
Sau khi SVB sụp đổ, một số biện pháp khẩn cấp đã được triển khai để xoa dịu thị trường, bao gồm việc mở rộng bảo đảm tiền gửi và một cơ chế cho vay khẩn cấp dành cho các ngân hàng, để giúp họ tiếp cận với nguồn thanh khoản dồi dào và đáp ứng nhu cầu tiền mặt của người gửi tiền.
Mặc dù mối đe dọa trước mắt về sự lây lan khủng hoảng tài chính rộng lớn hơn dường như đã giảm bớt, các chuyên gia cảnh báo rằng nền kinh tế có thể gặp vấn đề bất cứ lúc nào khi các điều kiện cho vay bị thắt chặt và tín dụng cạn kiệt.
Các điều kiện cho vay bắt đầu thắt chặt vào đầu năm 2022 với việc Cục Dự trữ Liên bang tăng lãi suất để thắt chặt định lượng và chống lạm phát. Giờ đây, chúng còn trở nên chặt hơn nữa trong hệ quả ban đầu từ hỗn loạn ngành ngân hàng Mỹ.
"Sự sụp đổ gần đây của Ngân hàng Thung lũng Silicon và Ngân hàng Signature, cũng như những lo lắng về phần còn lại của hệ thống ngân hàng (dù có chính đáng hay không), đã góp phần làm gia tăng tình trạng thắt chặt tín dụng", Peter Earle — một nhà kinh tế tại Viện Nghiên cứu Kinh tế Mỹ (AIER) — chia sẻ với tờ Epoch Times qua email.
"Việc giảm phát hành trái phiếu doanh nghiệp trong vài tuần qua là một dấu hiệu rõ ràng cho diễn biến đó", ông nói thêm.
Các doanh nghiệp Mỹ có xếp hạng tín dụng cao nhất đã bán một lượng chứng khoán nợ kỷ lục 144 tỷ USD trong tháng 2/2023 để đón đầu các đợt tăng lãi suất tiềm tàng, theo một báo cáo gần đây từ BMO Capital Markets.
Nhưng sự sụp đổ của SVB và của Signature chỉ vài ngày sau đó đã khiến các giao dịch trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp gần như bị đình trệ. Trong tuần ngay sau khi hai ngân hàng trên sụp đổ, không có công ty có xếp hạng tín dụng mức Đầu tư nào bán trái phiếu mới, theo PitchBook LCD cho hay. Mặc dù các giao dịch bắt đầu tăng trở lại vào tuần sau đó, nhưng hoạt động vẫn yếu.
Tình hình cũng tương tự trên thị trường trái phiếu lợi suất cao dành cho các công ty có xếp hạng tín dụng thấp hơn, với lượng phát hành gần như bằng không trong vài tuần qua.
Peter Earle nói rằng, nếu lo lắng về sức khỏe của ngành ngân hàng Mỹ tiếp diễn, điều này "cuối cùng sẽ dẫn đến việc không có nguồn cho vay hoặc chỉ có thể tiếp cận với lãi suất cắt cổ. Và điều đó sẽ tạo thành một cuộc thắt chặt tín dụng".
Trong thời kỳ thắt chặt tín dụng, các ngân hàng nâng cao điều kiện cho vay, khiến các hộ gia đình và doanh nghiệp khó vay vốn hơn.
'Vấn đề lớn cho cộng đồng địa phương'
Sau khi các ngân hàng đặc quyền nội địa của Mỹ chảy máu tiền gửi đột biến 129,3 tỷ USD trong tuần đầu tiên sau sự sụp đổ của SVB, việc rút tiền hàng loạt đã chậm lại vào tuần kết thúc ngày 22/3 xuống còn 84 tỷ USD ròng.
Mặc dù các cơ quan chức năng của Mỹ đã nói rằng điều này thể hiện sự ổn định trong dòng tiền gửi chảy ra, nhưng vẫn còn đó sự bất định đáng kể về diễn biến tiếp theo.
"Điều không rõ ràng đối với chúng ta là bao nhiêu trong số những căng thẳng này của ngành ngân hàng đang dẫn đến thắt chặt tín dụng trên diện rộng. Cuộc thắt chặt tín dụng đó… sau đó sẽ làm chậm lại nền kinh tế. Đây là điều mà chúng tôi đang theo dõi rất, rất chặt chẽ", Neel Kashkari — chủ tịch Ngân hàng Dự trữ Liên bang Khu vực Minneapolis — cho biết trong một cuộc phỏng vấn ngày 26/3 trên CBS.
Ông Kashkari lưu ý rằng, còn quá sớm để đánh giá "dấu ấn" mà căng thẳng ngành ngân hàng sẽ gây ra lên nền kinh tế.
Cố vấn kinh tế trưởng của Allianz, đồng thời là nhà kinh tế nổi tiếng Mohamed El-Erian, đã viết trong một bài bình luận gần đây trên Bloomberg rằng, nếu tiền gửi tiếp tục chảy ra từ các ngân hàng khu vực, điều này sẽ gây ra rắc rối.
"Điều này có thể trở thành một vấn đề lớn cho các cộng đồng, khu vực, và ngành nghề địa phương, mà lo rằng khả năng tiếp cận các khoản vay của mình sẽ bị hạn chế vì các đối tác ngân hàng truyền thống của họ sẽ phải thu hẹp bảng cân đối kế toán sau khi mất đi tiền gửi".
Ông El-Erian tin rằng, sự hỗn loạn của ngành ngân hàng sẽ từ từ ảnh hưởng đến nền kinh tế thực bằng cách siết chặt khả năng tiếp cận tín dụng.
"Sự lây lan về mặt kinh tế này, sẽ diễn ra theo thời gian, có nguy cơ làm gia tăng những thách thức cho một nền kinh tế đang phải đối mặt với lạm phát, chu kỳ tăng lãi suất không được xử lý đúng cách, tiết kiệm cá nhân sụt giảm, bất ổn tài chính, và nền kinh tế toàn cầu chậm lại".
Các chuyên gia đã nói rằng, các doanh nghiệp nhỏ, mà thường dựa vào các ngân hàng địa phương cho nhu cầu vay của mình, là đặc biệt dễ bị ảnh hưởng tiêu cực bởi sự thắt chặt tín dụng.
Theo The Epoch Times
Cao Dương biên dịch
