Một người đàn ông Trung Quốc đã bị bắt sau khi tạo ra và bán video nhạo báng người châu Phi. Dưới chiêu bài hỗ trợ giảm đói nghèo, người đàn ông này đã thuê các trẻ em Malawi để đóng phim và bán các thước phim đó trên mạng. Vụ việc khiến người dân Malawi phẫn nộ.
Bị bắt vì làm video chế giễu người châu Phi
Trong một đoạn video ngắn, một nhóm trẻ em châu Phi mặc áo và quần đùi đỏ vui vẻ nhìn vào camera, hô vang bằng tiếng Trung Quốc: “Tôi là một con quái vật da đen và chỉ số IQ của tôi thấp. Vâng!" Các em lặp lại những lời này với sự vui vẻ và nhiệt tình, có vẻ không biết mình đang nói gì. Video đã được tải lên Douyin, một nền tảng video của Trung Quốc, vào tháng 02/2020.
Sau hơn một năm điều tra, các phóng viên của BBC cáo buộc rằng một người đàn ông Trung Quốc tên là Lu Ke đã trả một khoản tiền nhỏ cho những trẻ em châu Phi này để thực hiện các video ngắn chế giễu người châu Phi, và sau đó ông ta bán các video đó trên các nền tảng trực tuyến của Trung Quốc.
Bị cảnh sát Malawi truy nã, ông Lu bị bắt tại Zambia vào ngày 20/06/2022, và chính quyền Malawi đang tìm cách dẫn độ anh ta.
Bắt đầu từ năm 2015, các video chào hỏi liên quan đến người châu Phi nói tiếng Trung đã trở thành một xu hướng ở Trung Quốc, một ngành kinh doanh mới, và thậm chí là một ngành công nghiệp. Các video ngắn này có thể được bán trực tuyến ở Trung Quốc, với giá từ 10 USD đến 70 USD cho mỗi video.
Thông thường trong video, một vài người châu Phi mặc một loại trang phục nào đó, cầm bảng đen có viết các cụm từ Trung Quốc. Đôi khi họ hát và nhảy trong khi hô vang các câu tiếng Trung Quốc. Tuy nhiên, không phải tất cả các video đó đều mang ý tích cực.
Hành trình tìm kiếm chủ nhân của thước phim
Phóng viên Runako Celina của chương trình BBC Africa Eye, người từng sống ở Trung Quốc và nói tiếng Trung Quốc, đã tỏ ra phẫn nộ khi xem một đoạn video có cảnh trẻ em hô vang "Tôi là một con quái vật da đen với chỉ số IQ thấp". Bà Celina đã làm việc với nhà báo người Malawi Henry Mhango để truy tìm những người chịu trách nhiệm về đoạn video này.
Bà Celina đã học tập và sống ở Trung Quốc trong sáu năm, và coi Trung Quốc như quê hương thứ hai.
Thật khó khăn để xác định địa điểm mà video được quay. Châu Phi là một lục địa rộng lớn, và những cảnh tượng tương tự có thể bắt gặp ở khắp mọi nơi. Bà Celina nhận thấy rằng các video về trẻ em châu Phi chủ yếu được đăng tải từ hai tài khoản Douyin. Hai phóng viên lần lượt kiểm tra từng đoạn phim. Sau khi xem qua hàng trăm video, cuối cùng họ đã tìm ra manh mối quan trọng — biển quảng cáo về xây dựng xuất hiện ở một vị trí kín đáo trong một cảnh video. Bà đã gọi điện để xác nhận vị trí của bảng quảng cáo. Nó ở Njewa, một ngôi làng gần Lilongwe, thủ đô của Cộng hòa Malawi.
Nằm ở Đông Nam Châu Phi giữa Tanzania, Zambia và Mozambique, Malawi từng được Liên hợp quốc đánh giá là một trong những quốc gia kém phát triển nhất trên thế giới.
Trong một video khác, bà Celina cũng nhìn thấy một chứng minh thư Trung Quốc với tên “Lu Ke” được viết trên đó. Bà suy đoán rằng đó là tên của người quay phim. Sau đó, bà phát hiện ra rằng Lu Ke có 14 “người bạn” trên Facebook của mình, một trong số đó là nhà báo truyền hình Thụy Điển Johan Ripas. Chính ông Ripas sau đó đã nói với bà Celina rằng ông đã phỏng vấn ông Lu Ke vào năm 2017 khi ông Ripas đến Malawi để làm tin về thương mại giữa nước này và Trung Quốc.
Vị trí về cơ bản đã được xác nhận. Bà Celina và ông Mhango đến thẳng làng Njewa.
Lời hứa hỗ trợ giảm nghèo đói
Họ biết được từ dân làng rằng người đàn ông Trung Quốc, được cộng đồng gọi là Susu, có nghĩa là "chú" trong tiếng Trung Quốc, tuyên bố rằng ông muốn mang văn hóa Trung Quốc đến địa phương này và dạy cho trẻ em địa phương một số tiếng Trung cơ bản. Nhưng một số người dân chỉ ra rằng sau vài năm, những đứa trẻ này chỉ học được một vài cụm từ tiếng Trung. Liên quan đến việc quay phim của ông Lu, hầu hết dân làng đều có ấn tượng rằng ông Lu có thể muốn gửi những thước phim này đến một số tổ chức nào đó ở Trung Quốc, để giúp người dân ở đây có thêm nguồn tiếp tế và hỗ trợ giảm nghèo.
-
- Một cậu bé nâng những viên gạch thô khô và đưa chúng đến một lò nung để kiếm tiền tại Làng Jumpha, TA Chitukula ở Lilongwe, trung tâm Malawi, ngày 07/06/2019. Lao động trẻ em vẫn là một vấn đề tại Malawi do nghèo đói và văn hóa. (Ảnh: AMOS GUMULIRA / AFP qua Getty Images)
Bà Celina cũng biết được rằng ông Lu trả cho bọn trẻ 50 xu mỗi em cho một ngày quay phim.
Một phóng viên bí mật khác của BBC, quốc tịch Trung Quốc, đã trò chuyện trực tiếp với ông Lu. Ông Lu cho biết, kỷ lục quay trong một ngày của mình là 380 phim, và mỗi phim có thể bán được 200 nhân dân tệ (khoảng 30 USD).
Đừng để người da đen xem được video
Khi phóng viên bí mật của BBC hỏi một cách cụ thể về video "IQ thấp", phản ứng đầu tiên của ông Lu là: "Đúng! Tôi đã làm nó!". Nhưng sau khi dừng lại một vài giây, ông ấy đột nhiên thay đổi giọng điệu của mình và nói rằng nó được thực hiện bởi một người bạn của ông, người đã trở về Trung Quốc. Ông Lu cũng muốn phóng viên xóa video khỏi điện thoại di động của mình. "Đừng để người da đen nhìn thấy nó, nếu không bạn sẽ bị tấn công". Trong cuộc trò chuyện, ông Lu không thèm giấu giếm sự khinh bỉ của mình dành cho người da đen.
Trong các thước phim mà ông Lu phát hành , một cậu bé da đen dường như là diễn viên ngôi sao của ông Lu. Bà Celina đã lần ra cậu bé này, năm nay cậu 6 tuổi, tên là Bright. Em Bright nói rằng em mới 4 tuổi khi bắt đầu làm video. Em cũng tiết lộ rằng "Susu" sẽ cấu véo hoặc đánh em khi em này mắc lỗi và sẽ không để em về nhà. Mẹ của Bright bày tỏ nỗi buồn vì những điều em phải chịu.
Cuối cùng, bà Celina và phóng viên địa phương Mhango quyết định gặp mặt trực tiếp ông Lu. Ông Lu đã phủ nhận tất cả những nghi vấn mà bà Celina đưa ra. Tuy nhiên, trong cuộc gặp, ông Lu đã vô tình dùng lại cụm từ “con quái vật đen”.
Toàn bộ câu chuyện hiện đã được phơi bày trong “Mắt châu Phi: Kiếm tiền từ phân biệt chủng tộc” (Africa Eye: Racism for sale), một bộ phim tài liệu của BBC được phát hành vào tháng 6 năm nay, và đã trở nên nổi tiếng trên thế giới.
Người dân Malawi phẫn nộ
Người Malawi trở nên phẫn nộ. Cảnh sát địa phương ngay lập tức mở một cuộc điều tra và Bộ trưởng Ngoại giao Nancy Tembo viết trên Twitter rằng đồng bào của bà cảm thấy "ghê tởm, bị sỉ nhục và vô cùng đau đớn".
Ông Sylvester Namiwa, giám đốc điều hành của Trung tâm Sáng kiến Phát triển Kinh tế và Dân chủ ở Malawi, cho biết những video này là sự xúc phạm không chỉ đối với người Malawi mà còn đối với người da đen trên toàn cầu.
“Chúng tôi cũng đã kêu gọi đại sứ quán Trung Quốc gửi lời xin lỗi công khai tới tất cả người dân Malawi và cộng đồng người da đen trên thế giới”, ông Namiwa nói. "Nếu không làm như vậy, chúng tôi sẽ buộc phải huy động người Malawi không ngừng tham gia các cuộc biểu tình ôn hòa".
Trước sức ép của dư luận, Đại sứ quán Trung Quốc tại Malawi đã trả lời bằng một loạt tweet từ ngày 14 đến 18 tháng 6, bày tỏ “quan ngại lớn” và nhấn mạnh cơ quan này “không khoan nhượng” đối với hành vi phân biệt chủng tộc. Đại sứ quán cũng hứa sẽ phối hợp chặt chẽ với Malawi để giải quyết hợp lý vấn đề.
Trong khi đó, Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) và Malawi vừa ký thỏa thuận “Sáng kiến Vành đai và Con đường” vào tháng 3 năm nay.
Chủ nhân đoạn video bị bắt tại Zambia
Ngay sau khi bộ phim tài liệu được phát sóng, ông Lu, người bị cảnh sát Malawi truy nã, đã biến mất. Nội dung trong tài khoản Douyin của ông ấy đã bị xóa sạch, và tài khoản Facebook của ông Lu cũng đã đổi tên. Sau đó, có tin xác nhận rằng ông ấy đã bị phát hiện và bị bắt ở Zambia.
“Ông ấy bị bắt ở Chipata, Zambia sau khi bỏ trốn khỏi đất nước bằng các con đường bí mật”, phát ngôn viên cơ quan nhập cư Malawi Pasqually Zulu nói với AFP.
Malawi dự kiến sẽ tìm cách dẫn độ ông Lu Ke. “Chúng tôi muốn ông ta hầu tòa ở Malawi”, phát ngôn viên cảnh sát Harry Namwaza nói.
Thượng bất chính, hạ tắc loạn
Về lời hứa “không khoan nhượng” của Đại sứ quán Trung Quốc, nhà bình luận về các vấn đề thời sự, Tiến sĩ Yang Guiyuan nói với The Epoch Times rằng chính quyền Trung Quốc chỉ đang cố gắng giảm bớt tình trạng rối loạn hiện tại.
-
- Hình ảnh của nông dân Jarson Mphezewa ở Malawi vào ngày 02/06/2002, tại làng Lovimbi, cách thủ đô Lilongwe khoảng 100 km. Ông Mphezewa đang phải chịu đựng nạn đói hoành hành ở các khu vực Nam Phi. (Ảnh: DEBBIE YAZBEK / AFP qua Getty Images)
“Đó là một video được lan truyền mạnh mẽ. Làm thế nào mà cảnh sát Internet của chính quyền lại không biết về nó?", bà Yang đặt câu hỏi. “Nếu nó thực sự là ‘không khoan nhượng’, thì video đã bị xóa từ lâu rồi".
“ĐCSTQ đối xử với Tân Cương, Tây Tạng và Nội Mông như thế nào? Quan chức cộng sản nào đứng ra ngăn chặn sự phân biệt đối xử với các dân tộc này?".
Giống như câu thành ngữ: "Thượng bất chính, hạ tắc loạn", dưới sự ảnh hưởng xấu xa của ĐCSTQ, một số người dân Trung Quốc có xu hướng muốn bắt nạt những nhóm người yếu thế hơn.
Bảo Nguyên
Theo Shawn Lin - The Epoch Times
