Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) ngày 16/6 vừa qua bắt đầu tiến tới thắt lại chính sách tiền tệ siêu lỏng lẻo của thời Covid-19, bằng dự báo đẩy nhanh kế hoạch tăng lãi suất và mở ra cuộc thảo luận về cắt giảm chương trình mua tài sản. Fed cho rằng đến thời điểm này, đại dịch không còn là thách thức lớn nhất của nền kinh tế lớn nhất thế giới. Các ngân hàng siêu lớn (megabank), đặc biệt là ở Mỹ - nơi ảnh hưởng trực tiếp từ chính sách này, đã có những phản ứng ngay lập tức…
Rõ ràng, các ngân hàng lớn ở Phố Wall nghĩ rằng Fed sẽ không bao giờ ngừng hỗ trợ. Nhưng giờ đây điều đó đã xảy ra: Fed không chỉ tính tới việc cắt giảm 80 tỷ USD mua chứng khoán Kho bạc hàng tháng và 40 tỷ USD trong công ty Chứng khoán Thế chấp, mà thậm chí, họ còn thực sự muốn tăng lãi suất.
Fed buộc phải xem xét lại vũ khí lãi suất
Chủ tịch Fed Jerome Powel đã nói rõ trong cuộc họp báo hôm 16/6 rằng việc cắt giảm 120 tỷ USD tiền mua trái phiếu hàng tháng hiện là một phần rất quan trọng trong các cuộc thảo luận của Ủy ban thị trường mở (FOMC - cơ quan tạo lập chính sách tiền tệ của Cục dự trữ liên bang Mỹ). Khi được hỏi về thời điểm bắt đầu cắt giảm, ông Powell phát biểu:
“Tôi hy vọng rằng chúng ta sẽ có thể nói rõ ràng hơn về thời điểm bắt đầu khi đã thu thập được nhiều dữ liệu hơn. Về cơ bản, hiện giờ tôi chưa thể khẳng định được chính xác về thời gian cụ thể”, “Những người tham gia Ủy ban [FOMC] cho rằng kể từ khi chúng tôi thông qua chính sách hỗ trợ vào tháng 12 năm ngoái, nền kinh tế rõ ràng đã đạt được tiến bộ, mặc dù chúng ta vẫn còn cách mục tiêu khá xa. Những người tham gia kỳ vọng sẽ tiếp tục tiến tới mục tiêu đó. Và giả sử đúng như vậy, thì sẽ rất thích hợp để xem xét công bố kế hoạch giảm mua tài sản của chúng tôi tại một cuộc họp trong tương lai. Vì vậy, tại các cuộc họp tới đây, Ủy ban sẽ tiếp tục đánh giá tiến trình của nền kinh tế đối với các mục tiêu đã đặt ra và chúng tôi sẽ thông báo trước khi công bố bất kỳ quyết định nào”.
-
- Chủ tịch Fed Jerome Powel (Photo by Samuel Corum/Getty Images)
Cũng trong buổi họp báo, ông Powell phát biểu rằng sẽ là không hợp lý khi các ngân hàng lớn ở Phố Wall đặt cược vào chính sách lãi suất bằng 0 (ZIRP), và Fed phải xem xét lại vũ khí lãi suất của mình để chuẩn bị cho cuộc suy thoái tiếp theo. Ông tuyên bố:
“Tỷ lệ trung lập cao hơn có nghĩa là lãi suất sẽ cao hơn. Và đó là điều tốt từ quan điểm của nền kinh tế, bởi vì nó sẽ giúp Fed có thêm cơ hội để cắt giảm lãi suất. Vấn đề với lãi suất gần bằng 0 là nó làm giảm khả năng phản ứng với suy thoái, chẳng hạn như đại dịch. Và như quý vị thấy, ví dụ, tại Ngân hàng Trung ương Châu u, tỷ lệ chính sách của họ thấp hơn 0 khi đại dịch xảy ra. Vì vậy, chúng tôi không muốn duy trì lãi suất ở mức không thể trở tay kịp khi khó khăn ập đến. Tỷ lệ trung lập cao hơn sẽ là tốt hơn cho chúng ta. Nó sẽ cho chúng ta nhiều không gian hơn, và do đó, điều đó sẽ giúp mang lại kết quả tốt hơn cho nền kinh tế theo thời gian”.
Megabank của Mỹ
Khi thông tin Fed sẽ ngừng hỗ trợ bị rò rỉ từ cuộc họp báo của ông Powell, giá cổ phiếu của các ngân hàng lớn đã phản ứng một cách đáng sợ vào phiên giao dịch ngày thứ Năm (17/6). Ngay lập tức, cổ phiếu các ngân hàng Mỹ đang chuyển từ vị trí dẫn đầu thị trường sang nhóm mất điểm.
Chỉ số ngân hàng S&P 500, tăng gấp 3 lần trong tháng 5/2021, đã giảm 8,1% trong tuần trước và hơn 10% cho đến nay. Điều này khiến chỉ số của các ngân hàng khu vực và cho vay đa dạng lớn nhất của Hoa Kỳ xếp hạng trong số các ngân hàng hoạt động kém nhất trong tháng 6, với mức giảm 14% của Citigroup Inc., dẫn đầu các công ty cùng ngành ở trung tâm tiền tệ và Regions Financial Corp giảm 17%.
Dưới đây là biểu đồ cho thấy các siêu ngân hàng đã hoạt động như thế nào so với Chỉ số S&P 500 kể từ ngày 1 tháng 6. Đây không phải là một bức tranh đẹp và trông kỳ lạ giống như những ngày đầu tháng 3 năm 2020 khi COVID đang tàn phá nước Mỹ.
-
- biểu đồ cho thấy các siêu ngân hàng đã hoạt động như thế nào so với Chỉ số S&P 500 kể từ ngày 1 tháng 6.
Các ngân hàng lớn châu Á đang phản ứng mạnh nhất với chính sách tiền tệ mới của Fed
Kỳ vọng lãi suất tăng ở Mỹ thường có khuynh hướng hút các dòng vốn khỏi châu Á, khiến các đồng tiền trong mất giá và đẩy lãi suất trong khu vực lên cao hơn. Một mặt, thay đổi này sẽ làm dịu áp lực đối với một số ngân hàng trung ương lớn trong khu vực, nhưng mặt khác lại đặt ra thách thức đối với những ngân hàng trung ương còn lại, theo Bloomberg. Nếu như Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) và Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ), hai nước đang ứng phó với sự tăng giá mạnh không được chờ đợi của đồng nội tệ thì đây là một tín hiệu tốt, thì trái lại, ngân hàng trung ương ở các nền kinh tế mới nổi như Ấn Độ và Indonesia có thể phải đương đầu với một thực tế là không còn nhiều dư địa nới lỏng chính sách nhằm vực dậy nền kinh tế từ Covid.
Nhiều ngân hàng trung ương sẽ “gặp khó”
“Nếu đồng USD tiếp tục tăng giá, các ngân hàng trung ương ở khu vực châu Á sẽ chịu sức ép lớn”, nhà quản lý danh mục Teresa Kong thuộc Matthews International Capital Management LLC nhận định. “Tôi cho rằng tuyên bố ngày hôm nay của Fed đặt ngân hàng trung ương của các nền kinh tế mới nổi vào một vị thế chính sách kém linh hoạt hơn. Họ buộc phải dịch chuyển sang khả năng phải nâng lãi suất để kiềm chế lạm phát, cho dù nền kinh tế của họ có thể hưởng lợi từ việc giữ lãi suất thấp trong thời gian dài hơn”.
Trong phiên ngày 17/6, ngay sau cuộc họp của Fed, đồng Peso của Philippines, Rupiah của Indonesia, và Won của Hàn Quốc đã trở thành những đồng tiền giảm giá mạnh nhất so với USD.
Phần lớn các quan chức trong Uỷ ban Thị trường mở (FOMC) của Fed dự báo lãi suất bắt đầu tăng từ năm 2023. Tuy nhiên, thị trường đang tính đến khả năng Fed có thể nâng lãi suất ngay trong năm 2022. Trên cơ sở này, giới đầu tư cho rằng Ngân hàng Trung ương New Zealand sẽ phải nâng lãi suất tổng cộng khoảng 0,5 điểm phần trăm trong năm 2022, thay vì mức dự báo nâng 0,32 điểm phần trăm đưa ra trước đó.
Nhà quản lý danh mục Stephen Chang thuộc Pacific Investment Management ở Hồng Kông dự đoán rằng Hàn Quốc và Australia sẽ là hai “ứng cử viên” cho việc tăng lãi suất sớm hơn dự kiến.
Trong một bài phát biểu ngày 17/6, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Australia (RBA) Philip Lowe nói rằng các yêu cầu về nâng lãi suất cơ bản của nước này có thể được đáp ứng vào năm 2024 theo một số kịch bản đã được xem xét. Cũng theo ông Lowe, RBA sẽ tiếp tục rà soát các kịch bản về lãi suất trong cuộc họp vào tháng tới. Ngay sau phát biểu của ông Lowe, số liệu thị trường việc làm tháng 5 của Australia cho thấy tỷ lệ thất nghiệp bất ngờ sụt mạnh còn 5,1%.
Thống đốc Ngân hàng Trung ương Indonesia, ông Perry Warjiyo, ngày 17/5 công bố quyết định giữ nguyên lãi suất tháng thứ 4 liên tiếp. Ông Perry nói rằng đến hiện tại, phản với tuyên bố của Fed trên thị trường tài chính Indonesia là tương đối ổn định, nhưng các Ngân hàng Trung ương nước này sẽ tiếp tục theo dõi chặt chẽ các diễn biến.
“Chúng tôi sẽ tiếp tục cảnh giác và đảm bảo sự ổn định của tỷ giá ngoại hối và thị trường tài chính”, ông Perry phát biểu.
-
- “Chúng tôi sẽ tiếp tục cảnh giác và đảm bảo sự ổn định của tỷ giá ngoại hối và thị trường tài chính”, ông Perry phát biểu. (Ảnh: Pixabay)
Một số ngân hàng trung ương khác lại vui mừng
Đối với BOJ, sự dịch chuyển của Fed có thể mang lại một số lợi ích – theo. Cuộc họp tới của BOJ sẽ diễn ra vào ngày 18/5. “Fed đang gửi đi một luồng gió thuận cho BOJ, bằng cách tạo áp lực cho đồng Yên suy yếu. Tất cả những gì mà BOJ cần phải làm là duy trì chính sách bấy lâu nay để đạt tới mục tiêu lạm phát còn rất xa của họ”, ông Tomo Kinoshita, chiến lược gia của Invesco Asset Management, nói.
“Nếu lãi suất ở Mỹ thực sự tăng liên tục và kéo dài và đồng USD lên giá, nhiều nền kinh tế mới nổi sẽ gặp thách thức, nhất là những quốc gia mà sự chênh lệch lãi suất có ý nghĩa hỗ trợ quan trọng”, ông Marc Chandler, chiến lược gia trưởng thuộc Bannockburn Global, nhận định.
Đối với PBOC, sự dịch chuyển của Fed cũng có thể là một điều đáng mừng, bởi Bắc Kinh đang chật vật ứng phó với sự tăng giá của đồng Nhân dân tệ, dòng vốn chảy mạnh vào nước này, và giá hàng hoá cơ bản leo thang. PBOC gần đây đã đưa ra nhiều cảnh báo về kỳ vọng tiếp diễn vào sự tăng giá của Nhân dân tệ. Chỉ số CSI 300 của thị trường chứng khoán Trung Quốc tăng tới 0,8% trong phiên ngày 17/6, trở thành một trong những chỉ số tăng tốt nhất khu vực phiên này.
Theo ông Marc Chandler, chiến lược gia trưởng thuộc Bannockburn Global Forex cho rằng việc Fed đẩy nhanh kế hoạch thắt chặt chính sách tiền tệ sẽ có ảnh hưởng lâu dài đến châu Á và các khu vực khác. “Nếu lãi suất ở Mỹ thực sự tăng liên tục và kéo dài và đồng USD lên giá, nhiều nền kinh tế mới nổi sẽ gặp thách thức, nhất là những quốc gia mà sự chênh lệch lãi suất có ý nghĩa hỗ trợ quan trọng”, ông Chandler nói.
Mộc Trà
